Ngành chăn nuôi hành động để giữ tăng trưởng bền vững

Trong Quý I/2025, ngành chăn nuôi, một trong những trụ cột của nông nghiệp, tiếp tục duy trì tăng trưởng ổn định. Tuy nhiên, để đạt mục tiêu tăng trưởng và mở rộng thị trường quốc tế, ngành chăn nuôi đang thay đổi bằng ứng dụng công nghệ hiện đại và tận dụng các cơ hội từ thị trường toàn cầu.

Dấu hiệu tăng trưởng chậm lại

Theo báo cáo của Vụ Kế hoạch - Tài chính (Bộ Nông nghiệp và Môi trường), trong quý I/2025 nhiều chỉ số của ngành chăn nuôi đang có bước tăng trưởng. Cụ thể, sản lượng thịt hơi các loại đạt 2,15 triệu tấn, tăng 4,6% so với cùng kỳ năm 2024. Sản lượng thịt lợn hơi đạt gần 1,36 triệu tấn (tăng 5%), thịt gia cầm hơn 624.000 tấn (tăng 4,7%), trứng đạt 5,21 tỷ quả (tăng 3,2%), sữa bò tươi hơn 350.000 tấn (tăng 5,6%).

Tuy nhiên, chăn nuôi trâu, bò có xu hướng giảm do hiệu quả kinh tế không cao. Giá trị sản xuất ngành chăn nuôi tăng 4,48%, nhưng vẫn thấp hơn 0,95% so với kịch bản đề ra trong Quyết định 681 của Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Thực tế hiện nay, ngành chăn nuôi đối mặt với nhiều thách thức. Thứ trưởng Bộ Nông nghiệp và Môi trường Phùng Đức Tiến cho biết, đàn lợn chỉ tăng trưởng hơn 3%, trong khi gia cầm (tổng đàn 574,5 triệu con/năm) liên tục thua lỗ do cạnh tranh giá cả. Ngoài ra, vấn đề kháng kháng sinh (AMR) trong chăn nuôi đang gia tăng, với nghiên cứu từ Viện Nghiên cứu Thú y Quốc gia chỉ ra rằng lạm dụng kháng sinh là nguyên nhân chính. Các sáng kiến quốc tế như Fleming Fund và DANIDA đang hỗ trợ Việt Nam nâng cao nhận thức và giám sát AMR, nhưng cần thêm giải pháp dài hạn.

Trong cuộc họp giao ban Bộ Nông nghiệp và Môi trường Quý I mới đây, Thứ trưởng Phùng Đức Tiến đã yêu cầu Cục Chăn nuôi và thú y quyết liệt hơn trong khâu chế biến và xúc tiến thương mại để tăng giá trị gia tăng. Hiện nay, nhiều sản phẩm chăn nuôi của Việt Nam vẫn xuất khẩu thô, dẫn đến giá trị thấp. Đầu tư vào chế biến sâu, như thịt gà chế biến sẵn hoặc trứng vịt muối đóng gói, sẽ giúp đáp ứng yêu cầu khắt khe của thị trường EU và Nhật Bản, đồng thời giảm phụ thuộc vào thị trường Trung Quốc.

Công tác kiểm soát dịch bệnh đã tạo đòn bẩy quan trọng cho chăn nuôi. Tính đến ngày 31/3/2025, cả nước không ghi nhận dịch cúm gia cầm, tai xanh và lở mồm long móng. Tuy nhiên, vẫn còn 22 ổ dịch tả lợn châu Phi tại 9 tỉnh, thành phố và 8 ổ dịch viêm da nổi cục tại 3 tỉnh chưa qua 21 ngày, với 24.224 gia súc, gia cầm bị tiêu hủy. Theo thông tin từ FAO Việt Nam đã đạt tiến bộ trong kiểm soát dịch tả lợn châu Phi (ASF) với việc phê duyệt ba loại vắc-xin ASF vào năm 2025, bao gồm NAVET-ASFVAC, AVAC ASF LIVE và DACOVAC-ASF2.

Bám đuổi các mục tiêu cụ thể

Để đạt mục tiêu tăng trưởng giá trị sản xuất chăn nuôi 5,7-5,98% trong năm 2025, Cục Chăn nuôi và Thú y đã xây dựng kịch bản tăng trưởng cho các quý còn lại: quý II tăng 6,02%, quý III tăng 5,95%, và quý IV tăng 6,35%.

Mỹ, Trung Quốc và Nhật Bản là ba thị trường xuất khẩu lớn nhất, với Mỹ chiếm 20,2% (tăng 13,5%), Trung Quốc 17,3% (tăng 3,6%), và Nhật Bản 7,7% (tăng 26%). Châu Âu cũng là khu vực tiềm năng, đạt giá trị xuất khẩu 2,61 tỷ USD (tăng 37,8%), cho thấy dư địa lớn để đẩy mạnh xuất khẩu sản phẩm chăn nuôi như thịt gà chế biến, mật ong và trứng vịt muối.

Cục trưởng Cục Chăn nuôi và Thú y Dương Tất Thắng nhấn mạnh cần đẩy mạnh xúc tiến thương mại, đàm phán mở rộng thị trường tại các quốc gia như Mỹ, Brazil, Argentina và Belarus. Châu Âu, với mức tăng trưởng xuất khẩu 37,8%, là thị trường tiềm năng cho các sản phẩm như thịt gà chế biến, mật ong, tổ yến và trứng vịt muối. Cục đã làm việc với các tham tán nông nghiệp để thúc đẩy hợp tác, tận dụng các hiệp định thương mại như EVFTA để giảm thuế quan và tăng sức cạnh tranh.

Cục Chăn nuôi và Thú y sẽ tăng cường ứng dụng công nghệ cao trong chăn nuôi, từ hệ thống cho ăn tự động, xử lý chất thải đến kiểm soát dịch bệnh. Chuyển đổi số, sử dụng ứng dụng di động để ghi chép giao dịch và truy xuất nguồn gốc sẽ giúp đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế về an toàn thực phẩm và truy xuất nguồn gốc, đặc biệt tại các thị trường khó tính như EU.

Ông Thắng cũng cho biết, để duy trì tăng trưởng đàn vật nuôi, Cục sẽ tiếp tục kiểm soát dịch bệnh thông qua tiêm phòng, kiểm dịch tại cửa khẩu và đảm bảo an toàn dịch bệnh. Các biện pháp như di dời trang trại ra khỏi khu dân cư và vệ sinh tiêu độc khử trùng cần được triển khai đồng bộ.