Ngô nếp tím - Cây trồng ứng phó biến đổi khí hậu

Sự thất thường của khí hậu những năm gần đây đã trở thành một mối lo mang tính toàn cầu, ảnh hưởng đến nhiều mặt của đời sống con người, đặc biệt là trong sản xuất nông nghiệp. Để khắc phục tình trạng thất thu mùa màng do sự biến đổi khí hậu, ngành nông nghiệp huyện Đông Triều đã đưa cây ngô nếp tím vào trồng thử nghiệm...

Đông Triều được xem là vùng trọng điểm nông nghiệp của tỉnh với lượng lương thực hàng năm chiếm tới 1/4 tổng sản lượng lương thực của toàn tỉnh. Tuy nhiên, những năm gần đây, diễn biến bất thường của khí hậu đã ảnh hưởng một phần không nhỏ đến ngành nông nghiệp của huyện. Chỉ tính riêng vụ đông xuân năm 2012, do thời tiết có những diễn biến bất thường cùng nhiều đợt rét đậm và mưa bão kéo dài đã làm ảnh hưởng tới tình hình sản xuất của bà con nông dân. Theo báo cáo của Phòng Nông nghiệp huyện, chỉ riêng cơn bão số 8 trong năm đã làm gần 500ha lúa chưa thu hoạch bị đổ và ngập úng cục bộ; 11ha khoai tây, 20ha củ đậu, 7ha hoa và rau màu bị ngập úng. Bên cạnh đó, tình hình dịch bệnh cũng diễn biến phức tạp, không theo quy luật đã khiến bà con nông dân không thể ứng phó kịp thời. Do đó, sản lượng lương thực bình quân trong năm 2012 của huyện giảm 2.600 tấn so với cùng kỳ năm 2011, trong đó sản lượng thóc giảm 2.560,7 tấn…

Bà Nguyễn Thị Hoạt (thôn Bình Sơn Đông, xã Bình Dương, huyện Đông Triều) thu hoạch ngô nếp tím.

Nhận thức rõ được tầm quan trọng của khí hậu, thời tiết đối với nghề nông, Ban hành động thích ứng biến đổi khí hậu huyện Đông Triều đã phối hợp với xã Bình Dương chọn giống ngô nếp tím FANCY 111 để triển khai mô hình trồng thử nghiệm nhằm ứng phó với biến đổi khí hậu. Mô hình đã được thực hiện với diện tích 4ha trên địa bàn 2 thôn Bình Sơn Đông và Bình Sơn Tây của xã Bình Dương trong vụ đông năm 2012. 70 hộ dân của hai thôn tham gia mô hình đã được hỗ trợ giống và toàn bộ phân lân, phân đạm bón ngô theo quy trình.

Giống ngô nếp tím FANCY 111 có nguồn gốc từ Thái Lan, là giống ngô sinh trưởng mạnh, chống chịu dịch bệnh tốt, độ đồng đều cây và bắp rất cao nên năng suất thu hoạch lớn. Thời gian sinh trưởng từ khi gieo trồng đến thời điểm thu hoạch vào khoảng 70-75 ngày và thời gian trổ cờ phun râu tập trung từ 5-7 ngày. Ngô nếp tím 111 cho thu hoạch bắp tập trung, tỷ lệ bắp loại 1 cao hơn 90%, dạng bắp thon dài, ăn tươi ngon, mềm, dẻo và có mùi thơm đặc trưng. Ngoài ra, giống ngô mới này còn bổ sung nhiều vi lượng mà các giống ngô khác không có; đặc biệt có chứa sắc tố Anthocyanins rất tốt cho tim mạch, ngăn ngừa loãng xương, chống lão hoá, ngăn ngừa ung thư và tiểu đường, chống béo phì và cải thiện hệ thần kinh. Qua đánh giá tổng kết mô hình cho thấy, giống ngô nếp tím hoàn toàn phù hợp với điều kiện tự nhiên của địa phương. Chỉ sau hơn hai tháng gieo trồng và chăm sóc, ước tính năng suất ngô nếp tím trên 1ha đạt 12-14 tấn bắp tươi, cao hơn từ 8-10 tấn so với các giống ngô khác. Với giá bán ra thị trường là 12.000 đồng - 15.000 đồng/kg thì mỗi ha ngô nếp tím mang lại cho người nông dân giá trị kinh tế đạt khoảng 170 triệu đồng. Từ nhiều năm nay, cứ đến vụ đông hàng năm, gia đình bà Nguyễn Thị Hoạt (thôn Bình Sơn Đông) lại trồng hơn 1 ha rau màu các loại như su hào, bắp cải, súp lơ… Chăm sóc kĩ, thời tiết thuận lợi thì một ha rau màu cũng mang lại cho gia đình bà Hoạt gần hai triệu đồng mỗi năm. Tuy nhiên, một vài năm trở lại đây, khí hậu diễn biết thất thường, không ổn định khiến nhiều vụ rau màu của gia đình bà gần như mất trắng. Chính vì thế, ngay khi UBND xã Bình Dương vận động bà con tham gia trồng thử nghiệm giống ngô nếp tím FANCY 111 để ứng phó với biến đổi khí hậu, bà Hoạt đã mạnh dạn chuyển đổi từ rau màu vụ đông sang giống mới này. Bà Hoạt cho biết: “Đầu vụ đông năm nay do hạn hán kéo dài nên suốt thời gian gieo hạt hầu như không có hạt mưa nào. Đến giai đoạn cây con, ảnh hưởng của cơn bão số 8 lại khiến một số diện tích ngô tím của các hộ bị ngập nước… Thế nhưng cây vẫn phát triển tốt, độ đồng đều cao. Chính vì thế, sản lượng ngô thu hoạch được trong vụ đầu trồng thử nghiệm cũng có thể xem như thành công bước đầu. Trừ chi phí đi, hai sào rưỡi ngô nếp tím cũng đem về cho gia đình bà cả chục triệu đồng”.

Bên cạnh ngô nếp tẻ truyền thống được bà con nông dân trồng để cung cấp thức ăn phục vụ chăn nuôi, ngô nếp cũng đóng vai trò quan trọng để giúp người nông dân tăng thu nhập trên một đơn vị diện tích. Sự thành công của mô hình trồng thử nghiệm giống ngô nếp tím FANCY 111 đã mở ra hướng đi mới vừa có thể ứng phó với diễn biến bất thường của thời tiết, vừa nâng cao thu nhập cho bà con nông dân.

Ngô Dịu