Ngồi ghế nào trên ô tô cũng phải thắt dây an toàn?

Các chuyên gia đề xuất sửa luật, quy định yêu cầu tất cả ghế trên ô tô phải có dây an toàn, tất cả người ngồi trên xe đều phải thắt dây an toàn. 

Tỷ lệ thắt dây an toàn đạt thấp

Chiều 5/4, trên đường Trần Nhân Tông (TP Ninh Bình), chiếc ô tô BKS 35A - 236.48 do ông Phạm Minh Tuyên, nguyên Bí thư Tỉnh ủy Ninh Bình điều khiển, chở theo vợ là bà Nguyễn Thị Nhẫn bất ngờ mất lái đâm vào dải phân cách cứng giữa đường. Vụ tai nạn khiến bà Nhẫn văng ra khỏi xe, tử vong tại chỗ, ông Tuyên cũng tử vong ngay sau đó.

Đây chỉ là một trong số nhiều vụ TNGT khiến người ngồi trong ô tô bị văng ra ngoài xe và tử vong, gióng lên hồi chuông cảnh báo về việc thắt dây an toàn khi đi ô tô.

Theo ông Nguyễn Trọng Thái, nguyên Chánh văn phòng Ủy ban ATGT Quốc gia, hiện ở Việt Nam vẫn chưa hình thành ý thức, thói quen đi xe ô tô phải thắt dây an toàn.

Tỷ lệ thắt dây an toàn của người trên xe ô tô chỉ đạt dưới 30%, tỷ lệ này trên xe khách, xe chạy trong đô thị còn thấp hơn nữa.

Ông Thái cho biết, với những xe xuất xưởng trước năm 2015, hiện chưa quy định ghế sau có dây an toàn. Bên cạnh đó, Việt Nam cũng chưa có quy chuẩn, tiêu chuẩn chính thức đối với dây an toàn trên xe giường nằm.

Thông thường, các dòng ô tô đời mới còn được trang bị hệ thống có thể phát ra âm thanh báo hiệu cho người trên xe biết mình chưa thắt dây an toàn mỗi khi ngồi vào ghế.

Đây là trang bị tiêu chuẩn trên ô tô ở một số thị trường, có xe chỉ cảnh báo ghế tài xế, có xe sẽ cảnh báo cả 2 ghế trước và cả hàng ghế sau.

Tuy nhiên, nhiều người lại cảm thấy hệ thống cảnh báo này phiền toái. Chính vì vậy, họ sử dụng chốt thay thế dây an toàn, lắp thẳng vào khe cắm có sẵn trên ô tô. Hành động này đã làm mất đi ý nghĩa và tác dụng của dây an toàn.

Theo PGS. TS. Nguyễn Thành Công, Bộ môn Cơ khí Ô tô Đại học GTVT, đai an toàn giúp giảm lực tác động thứ cấp với các nguy cơ va chạm bên trong, bằng cách giữ cho người ngồi ở vị trí chính xác để túi khí có hiệu quả tối đa, ngăn người ngồi trong xe bị đẩy ra khỏi xe khi va chạm hoặc nếu xe bị lật; không bị nhào người va đập về phía trước khi va chạm hoặc dừng xe đột ngột, giúp giảm thiểu chấn thương.

Sửa luật để giữ an toàn cho người ngồi trên ô tô

PGS. TS. Công cho biết, trong Quy chuẩn QCVN09:2015/BGTVT về Chất lượng an toàn kỹ thuật và bảo vệ môi trường đối với xe ô tô đã quy định rất rõ về việc bố trí cũng như yêu cầu kỹ thuật đối với dây đai an toàn lắp trên ô tô.

Còn theo Luật GTĐB, xe ô tô có trang bị dây an toàn thì người lái xe và người ngồi hàng ghế trước trong ô tô phải thắt dây an toàn.

Theo điều 7 Công ước Viên về Giao thông đường bộ 1968, việc thắt dây an toàn là bắt buộc, trừ trường hợp ngoại lệ theo quy định của luật quốc gia.

Trong khi đó, Luật Điều ước quốc tế ngày 1/7/2016 của Việt Nam quy định trường hợp văn bản quy phạm pháp luật và điều ước quốc tế mà Việt Nam là thành viên có quy định khác nhau về cùng một vấn đề thì áp dụng quy định của điều ước quốc tế đó, trừ Hiến pháp.

Do đó, quy định về thắt dây an toàn trên ô tô sẽ được áp dụng theo quy định tại Công ước Viên về giao thông đường bộ 1968.

Để tăng tỷ lệ thắt dây an toàn cho người trên xe ô tô, theo ông Nguyễn Trọng Thái, trước hết cần yêu cầu tất cả các ghế trên xe ô tô (gồm cả xe mới và xe cũ) phải có dây an toàn.

Đồng thời yêu cầu tất cả người ngồi trên xe (gồm cả lái xe và hành khách cả ghế trước và ghế sau, kể cả người chưa trưởng thành) đều phải thắt dây an toàn.

“Tức là phải sửa đổi quy định về thắt dây an toàn trong Luật GTĐB 2008 phù hợp với Công ước Viên”, ông Thái nhấn mạnh.

Ông Thái cũng khuyến nghị bổ sung quy chuẩn với dây an toàn xe giường nằm và hướng dẫn lắp đặt bổ sung với xe trước năm 2015.

Bên cạnh đó, cần nâng cao hiệu quả công tác cưỡng chế, ứng dụng công nghệ trong phát hiện hành vi không thắt dây an toàn và xử phạt nguội; tăng cường yêu cầu về kỹ thuật khi đăng kiểm hoặc trước khi xe xuất bến.

TS. Nguyễn Hữu Đức, chuyên viên cấp cao JICA cho biết, trong Dự thảo Luật GTĐB sửa đổi đã đề xuất quy định tất cả người ngồi trên ô tô đều phải thắt dây an toàn tại những vị trí có trang bị dây an toàn.

Đây là đề xuất hợp lý và cần thiết nhằm đảm bảo an toàn tốt nhất cho người ngồi trên xe khi tham gia giao thông.

TS. Phan Lê Bình, giảng viên trường Đại học Việt - Nhật cho biết, việc luật hoá quy định thắt dây an toàn đối với tất cả hành khách trên ô tô là cần thiết, nếu được thực thi nghiêm túc chắc chắn sẽ tránh được nhiều trường hợp bị thương tích nặng hoặc tử vong do đáng tiếc.

“Hiện nay, ô tô con đã trang bị dây an toàn tại các vị trí ngồi, các xe khách sản xuất gần đây cũng đã trang bị dây đai này trên tất cả các ghế. Thậm chí, nếu chưa trang bị thì việc lắp bổ sung cũng không khó khăn. Vì thế, quy định này hoàn toàn khả thi”, TS. Phan Lê Bình nêu quan điểm.