Người có nhiều đóng góp cho sự phát triển của ngành Than

Sinh thời, cụ Trương Văn Đẩu, thân sinh của nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa, từng giữ nhiều chức vụ quan trọng ở Trung ương và địa phương. Tuy nhiên, ít người biết rằng cụ Đẩu còn có nhiều đóng góp cho sự phát triển của ngành Than Việt Nam, với những dấu ấn để lại ở nhiều nhà máy, xí nghiệp, hầm mỏ tại Quảng Ninh.

Cụ Trương Quang Đẩu cùng vợ và cháu gái. (Ảnh tư liệu của gia đình nguyên Phó Chủ tịch nước  Trương Mỹ Hoa)

Cụ Trương Văn Đẩu từng là Tỉnh uỷ viên tỉnh Gò Công (nay là tỉnh Tiền Giang), Bí thư Quận ủy quận 3 (thời Pháp đơn vị hành chính ở Gò Công dưới tỉnh là quận, gồm nhiều tổng). Cụ Đẩu sinh ra trong một gia đình nông dân nghèo. Nhờ ơn một người thầy có lòng thương đã giúp đỡ, dẫn dắt lên Sài Gòn cụ đã có cơ hội được học tập tại trường Bá Nghệ (nay là Trường Cao đẳng Kỹ thuật Cao Thắng), trường dạy nghề đầu tiên do thực dân Pháp xây dựng tại Sài Gòn.

Tốt nghiệp ra trường, cụ đi làm ở đồn điền cao su. Đây là thời gian cụ được giác ngộ cách mạng, để sau này về quê cùng nhân dân tham gia đấu tranh giành chính quyền trong Mặt trận Việt Minh. Căn nhà của gia đình cụ Đẩu từng là cơ sở nuôi giấu cán bộ cách mạng, nơi hoạt động của các cán bộ Tỉnh ủy Gò Công.

Sau ngày ký hiệp định Genève 1954, cụ Trương Văn Đẩu tập kết ra miền Bắc làm Giám đốc đầu tiên của mỏ than Hòn Gai, ủy viên Khu ủy Hồng Quảng, Giám đốc đầu tiên của Xí nghiệp Bến Cửa Ông (nay là Công ty Tuyển than Cửa Ông) trực tiếp làm lãnh đạo các mỏ Cọc Sáu, Đèo Nai, phụ trách Xưởng mỹ nghệ của mỏ Than Cẩm Phả. Năm 1959, Bác Hồ thăm mỏ Đèo Nai cụ Trương Văn Đẩu là Bí thư Đảng ủy mỏ. Cụ Nguyễn Thọ Chân, Bí thư Tỉnh ủy Quảng Ninh đầu tiên, kể: “Chúng tôi thường xuyên lên mỏ Đèo Nai, nơi Bác Hồ đã về thăm, do ông Trương Quang Đẩu (tức Trương Văn Đẩu) lãnh đạo, để kiểm tra công trường. Chuyên gia Liên Xô và ông Đẩu đã ân cần chu đáo chỉ cho tôi những kiến thức về mỏ”.

Nguyên Phó Chủ tịch nước Trương Mỹ Hoa cho biết thêm: “Thời đó, ba tôi sống và làm việc cùng với các cô, chú đoàn kết, gắn bó xây dựng Vùng mỏ từ công tác chuyên môn đến công tác quần chúng và công tác xây dựng Đảng. Chính nơi đây đã giúp ba tôi rèn luyện, học tập, phấn đấu và trưởng thành. Các cô chú và anh chị em ở Vùng mỏ đã cưu mang, giúp đỡ, động viên ba tôi sống, làm việc trong những năm tháng xa gia đình. Đến năm 1965, ba tôi được điều về Hà Nội làm Viện trưởng đầu tiên của Viện Thiết kế chế tạo máy”. Sau đó, cụ Trương Văn Đẩu làm Chánh Văn phòng Bộ Điện và Than.

Sau ngày hòa bình, cụ Trương Văn Đẩu trở về công tác tại TP Hồ Chí Minh, làm Giám đốc Công ty Điện lực miền Nam, Phó trưởng Ban Tổ chức Thành ủy TP Hồ Chí Minh. Cụ Trương Văn Đẩu đột ngột qua đời vào năm 1978. Vợ cụ là cụ bà Nguyễn Thị Tư (tức Sáu Hòa), còn gọi là Má Sáu, cán bộ tiền khởi nghĩa, từng bị bắt và đày ra Côn Đảo, sau được nhà nước phong tặng danh hiệu Anh hùng LLVTND. Các con của hai cụ đều rất thành đạt, từng đảm nhiệm cương vị quan trọng: Bà Trương Mỹ Lệ, Phó trưởng Ban Tổ chức Thành ủy TP Hồ Chí Minh; bà Trương Mỹ Hoa, Phó Chủ tịch nước; ông Trương Công Minh, Trưởng phòng thuộc Sở LĐ-TB&XH TP Hồ Chí Minh; TS Trương Minh Nhựt, Vụ trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; ông Trương Nhật Quang, Tổng Giám đốc Công ty Hồng Quang; PGS.TS - Nhà giáo ưu tú Trương Thị Hiền, nguyên Hiệu trưởng Học viện Cán bộ TP Hồ Chí Minh.

Huỳnh Đăng

[links()]