Người nổi tiếng nhận quảng cáo tràn lan, thiếu kiểm chứng: Vô trách nhiệm với cộng đồng

Sàn thương mại điện tử và người bán chạy đua tận dụng sức ảnh hưởng của người nổi tiếng, người có sức ảnh hưởng trên mạng xã hội (KOC, KOL, TikToker, YouTuber) để tăng doanh số.

Nhưng với loạt sự việc "quảng cáo lố" bị đưa ra ánh sáng thời gian qua đang buộc người quảng bá phải có trách nhiệm hơn.

"Dắt mũi" khách hàng

"Tôi từng thấy nhiều KOL/KOC nhận quảng cáo cho sản phẩm điện tử kém chất lượng mà không hiểu rõ về sản phẩm, thậm chí cung cấp thông tin sai lệch" - ông Lê Hải Vũ, nhà sáng lập và điều hành của Velasboost, start-up phụ kiện công nghệ, chia sẻ.

Theo ông, ở thời kỳ đỉnh cao, nhiều KOL/KOC nhận hàng loạt hợp đồng bán hàng, miễn là có mức hoa hồng hấp dẫn nhưng sự dễ dãi này dẫn đến nhiều hệ lụy. Với sức lan tỏa mạnh, họ dễ dàng định hướng tâm lý mua hàng, trong khi người tiêu dùng không đủ chuyên môn để đánh giá.

Trong ngành thực phẩm - đồ uống, nếu KOL/KOC thiếu chuyên môn nhưng vẫn thổi phồng công dụng hoặc không cung cấp đầy đủ thông tin, hậu quả rất nghiêm trọng.

Người tiêu dùng không chỉ mất tiền oan mà còn có thể gặp rủi ro sức khỏe. Một trong những thách thức lớn nhất của hình thức bán hàng này là kiểm định chất lượng sản phẩm có đúng như quảng cáo, trừ khi có sự can thiệp từ cơ quan chức năng hoặc phản hồi từ người tiêu dùng.

Ông Bùi Huy Dũng, giám đốc vận hành AccessTrade, cho rằng KOL/KOC không thể chỉ chạy theo chiêu trò câu view, câu like để đánh bóng tên tuổi.

Họ cần giữ vững đạo đức nghề nghiệp, có trách nhiệm với cộng đồng và tỉnh táo trước những cám dỗ của nội dung bẩn.

"Tuy nhiên, tình trạng phóng đại công dụng sản phẩm hoặc thiếu kiến thức đang ngày càng phổ biến. Khi bị phát hiện, nhiều KOL/KOC chỉ xin lỗi mà không chịu bất kỳ chế tài xử phạt nào, khiến thị trường thiếu tính ràng buộc", ông nhận định.

Đến lúc mạnh tay

Theo quan sát của ông Lê Hải Vũ, những phiên livestream từng đạt doanh số hàng chục, thậm chí hàng trăm tỉ đồng, gần như biến mất từ năm 2024. Giá cả thị trường cũng dần ổn định hơn so với ba năm trước.

Như ca sĩ hay diễn viên, tuổi nghề của đa số KOL/KOC cũng khá ngắn. Họ có thể nổi lên nhờ sức hút cá nhân, nhưng khi xu hướng thay đổi và không đầu tư chuyên môn, họ dễ dàng bị thay thế. Theo ông Vũ, tuổi nghề trung bình của đa số KOL/KOC chỉ khoảng 1,5 - 2 năm.

Ông Vũ cho rằng đã đến lúc các doanh nghiệp tập trung vào xây dựng tập khách hàng riêng, chấp nhận tăng trưởng chậm nhưng bền vững: tạo ra sản phẩm phù hợp với nhu cầu thị trường. Về phía KOL/KOC, sự chuyển dịch đa lĩnh vực sang chuyên môn hóa là xu hướng tất yếu.

Ông Bùi Huy Dũng cho rằng sự thay đổi này không chỉ phản ánh nhu cầu thị trường mà còn xuất phát từ những lùm xùm trong giới KOL. Việc quảng cáo tràn lan, thiếu kiểm chứng đã làm suy giảm uy tín của họ, thậm chí dẫn đến làn sóng tẩy chay từ cộng đồng.