Người vẽ biển như một ám ảnh nghệ thuật

Sinh ra và lớn lên ở vùng biển, lại có cha rất đam mê vẽ biển, nên họa sĩ Lê Quốc Huy đã coi biển là đề tài thường trực của mình.

Tác phẩm "Mắt biển" của họa sĩ Lê Quốc Huy.

Họa sĩ Lê Quốc Huy, sinh năm 1968, hiện đang công tác tại Bảo tàng Mỹ thuật Việt Nam. Anh là con trai của họa sĩ Lê Vân Hải, quê ở TX Quảng Yên, tỉnh Quảng Ninh. Họa sĩ Lê Vân Hải nguyên là Phó Giám đốc Sở Văn hóa - Thông tin Quảng Ninh, là người nổi tiếng vẽ về biển với gam màu phong phú, bố cục lạ, đường nét khoẻ khoắn. Năm 6 tuổi, Lê Quốc Huy theo gia đình từ Quảng Yên ra Hồng Gai (nay là TP Hạ Long) sinh sống. Từ một vùng quê ven biển ra Hồng Gai lại gắn bó với biển, nên sau này tranh của Lê Quốc Huy đã thể hiện đề tài biển như một ám ảnh nghệ thuật.

Từ thời niên thiếu, Lê Quốc Huy đã tham gia Câu lạc bộ Hội họa do Thị Đoàn Hồng Gai tổ chức. Mới 10 tuổi, anh đã có tranh thuốc nước được danh họa Trần Văn Cẩn khen đẹp. Trong các cuộc đàm đạo của cha mình với các cây cọ gạo cội của làng mỹ thuật Việt Nam, Lê Quốc Huy thường mon men đứng bên để học hỏi. Anh cũng thường theo cha và các họa sĩ lớn tuổi đi sáng tác. Thế giới hội họa đã hấp dẫn, ngấm vào anh từ tấm bé. Cha anh, họa sĩ Lê Vân Hải đã tạo điều kiện hết sức cho con mình được thể hiện niềm đam mê vẽ tranh. Ông rất ít khi khen con, nhưng cũng không bao giờ động bút vào sửa tranh của Lê Quốc Huy, mà để anh thoả sức vẽ theo ý mình. Tuy nhiên, ban đầu tranh của Lê Quốc Huy không khỏi ảnh hưởng từ lối vẽ của cha.

Từng học Cao đẳng Sư phạm Nhạc họa Trung ương để sau này thành giáo viên, nhưng niềm đam mê hội họa đã kéo anh theo con đường chuyên nghiệp. Năm 1999, Lê Quốc Huy theo học Đại học Mỹ thuật Hà Nội, rồi tiếp tục học lên cao học. Môi trường rộng lớn đã tạo điều kiện cho Lê Quốc Huy học hỏi, thể nghiệm rất nhiều với hội họa. Có cha là họa sĩ tài năng vừa là thuận lợi nhưng cũng là thách thức, khiến Lê Quốc Huy luôn phải tìm tòi để thoát khỏi cái bóng của cha. Lê Quốc Huy cũng vẽ biển, vẽ thuyền của làng quê bằng bột màu, sơn dầu và thậm chí cả khắc gỗ. Bức khắc gỗ “Phiên chợ vùng cao” của Lê Quốc Huy đã được trao giải thưởng của Ủy ban toàn quốc Liên hiệp các hội VHNT Việt Nam năm 2001. Gần đây, anh thể hiện nhiều bức tranh ấn tượng bằng chất liệu acrylic trên giấy dó. Và đã tổ chức một triển lãm tranh với chất liệu này.

Tác phẩm "Hạ Long" của Lê Quốc Huy.

Cùng là vẽ biển, nhưng khác với lối vẽ của cha mình, tranh của Lê Quốc Huy có sự đan quyện màu sắc và hình thể dẫn dụ người xem đến một vùng liên tưởng bất định. Theo đánh giá của giới chuyên môn, với việc khai thác cụ thể con người và những biến động của đời sống biển cả, tranh của Lê Quốc Huy giúp người xem cảm nhận được không gian, vị mặn mòi của nước và không khí với cách tạo hình hồn nhiên những trạng thái bất ngờ của con người, động, thực vật, ẩn chứa thắc mắc của những quy luật cùng sự bí ẩn dù nhìn chúng thật ngô nghê, nhưng đầy gợi cảm, lôi cuốn. Lê Quốc Huy có một số tác phẩm đáng chú ý như: Khoảng lặng, Giai điệu tuổi trẻ, Bé Phương Quỳnh, Đón nắng...

Lê Quốc Huy có những bức tranh độc đáo khai thác chiều sâu trong nội tâm con người và có ngôn ngữ biểu hiện trừu tượng hơn so với cha mình. Tác phẩm của Lê Quốc Huy hiện rõ những nghịch lý về ở cách thể hiện vấn đề và chiều bên kia ngược lại. Ở đó, người xem đọc được vô vàn những tình cảm chân thành, những suy tư đa chiều, những mâu thuẫn phức tạp của dằn vặt, khổ đau hay ham muốn… Có thể kể ra một số tác phẩm tiêu biểu như: Huệ nhãn, Trí tuệ thăng hoa, Hạnh phúc, Chung vui”, Đại dương, Hạ Long, Mắt biển...

Những biểu tượng được mã hóa, những con vật kết hợp giữa người và động vật, những mô típ lửa, nước hay mây được họa sĩ cố gắng diễn đạt, chìm vào đời sống tinh thần. Tranh của Lê Quốc Huy nhiều bức nổi trội ở tính phồn thực, nhuốm màu sắc tâm linh. Điều đặc biệt ấn tượng trong tranh Lê Quốc Huy là họa sĩ đã mang vào đó nhiều nét đẹp văn hóa, phong cảnh quê hương và những giá trị nhân văn với một lối thể hiện rất cách điệu. Với những tìm tòi đổi mới trên nền tảng truyền thống đó, chắc chắn Lê Quốc Huy sẽ còn tiến xa hơn trong sự nghiệp cầm cọ của mình.

Huỳnh Đăng

[links()]