Nguy cơ mất... an ninh, an toàn từ camera an ninh

Việc lắp đặt camera an ninh vốn nhằm đảm bảo an ninh, an toàn cho gia chủ. Nhưng với sự chủ quan của người dùng và nhiều lý dó khác, camera an ninh dễ trở thành con dao 2 lưỡi. Điều này bắt buộc người dùng các thiết bị camera phải thực sự quan tâm, chú ý và cẩn trọng.

Mối lo hiện hữu

Xưa nay, camera an ninh vốn được lắp đặt nhằm mục đích hỗ trợ giám sát, đảm bảo an toàn, an ninh cho gia đình hoặc các không gian cần thiết. Thế nhưng, nếu chủ quan, vô tình chính thiết bị đó lại đang trở thành… mồi ngon. Việc lộ lọt thông tin trở thành "hàng hóa" trao đổi trên mạng. Chị Dương Thị H, chủ một phòng tập Gym Fitness (đường Văn Lang, phường Hòn Gai, TP Hạ Long) đã giật mình, tá hỏa, phải gọi ngay cho chuyên gia IT khi vô tình phát hiện ra có người lạ xâm nhập hệ thống camera và quan sát hoạt động phòng tập gym của mình.

Theo chị H thì mặc dù chỉ lắp đặt để quan sát, chống trộm ở phòng tập, nhưng tài khoản lạ quan sát rất có thể ảnh hưởng tới phòng tập vốn có nhiều gymer (người tập gym) nam và nữ; hoặc những góc quan sát, những hình ảnh tập gym có sự nhạy cảm của gymer nữ...

Anh Trần Mạnh Hoa, chuyên gia IT của Hệ thống nhà thông minh Hunonic, chi nhánh Quảng Ninh (phường Hà Tu, TP Hạ Long) chia sẻ, đã gặp và xử lý không ít tình huống liên quan khi camera an ninh của khách hàng bị xâm nhập, lộ lọt thông tin, hình ảnh. Một số khách hàng còn lo lắng liệu hình ảnh nhà mình từ camera an ninh có bị theo dõi ngược lại, nguy cơ bị mất cắp, ảnh hưởng an toàn chính ngôi nhà của mình?

Cũng dễ hiểu với sự lo lắng của chủ nhân, những camera an ninh khi gần đây hàng loạt sự việc lộ lọt thông tin, hình ảnh từ camera an ninh…được nhiều phương tiện thông tin cảnh báo, chỉ ra. Nhiều hình ảnh, góc quay trong gia đình, từ phòng ngủ, spa, cho đến các phòng khám... hầu hết là các hình ảnh nhạy cảm, thậm chí hớ hênh. Và rất nhiều hình ảnh từ camera cá nhân đang được một nhóm đối tượng trao đổi, mua bán trên mạng. 

Cũng theo chuyên gia IT Trần Mạnh Hoa thì liên tục trong vài năm trở lại đây, nhu cầu lắp đặt camera an ninh... trở nên khá phổ biến. Việc lắp đặt cũng dễ dãi hơn, từ cả phía kỹ thuật viên và chủ nhà, khiến nguy cơ mất quyền quản lý, lộ lọt thông tin từ camera càng cao.

Ông Trần Đăng An, Future Group (TP Hạ Long) chuyên về camera và các thiết bị an ninh cho nhà thông minh cũng cho biết: Việc lộ lọt thông tin, xâm nhập camera an ninh trở thành mối lo của rất nhiều người. Sự riêng tư cá nhân của nhiều người đang bị đánh cắp.

Dù thủ phạm giấu mặt bằng "chiếc mặt nạ ảo" nhưng hệ lụy gây ra cho các nạn nhân là thật. Vì vậy, cần quan tâm nâng cao sự hiểu biết nhất định về quản lý camera an ninh hoặc đảm bảo bằng chính các thiết bị mới, độ an toàn, bảo mật cao.

Đâu là giải pháp? 

Theo phân tích của các chuyên gia thì nguyên nhân chính của việc camera bị hack đến từ sự chủ quan của người dùng. Nhiều gia đình khi lắp đặt camera không đổi tài khoản mà vẫn để tài khoản mặc định của hãng. Điều này vô tình làm cho hacker dễ dàng truy cập vào. Ngoài ra, việc đặt mật khẩu “yếu” giúp hacker “bẻ” khóa đơn giản. 

Ngoài ra, các hacker cũng có nhiều "chiêu" xâm nhập camera an ninh. Đó là việc tìm cách đăng nhập hệ thống mạng để xâm nhập thiết bị modem wifi. Từ đây, các đối tượng dùng phần mềm quét mã để tìm ra camera theo địa chỉ IP…

Sau đó, đối tượng sẽ đánh lừa người dùng, lấy cắp mật khẩu bằng cách cài mã độc vào điện thoại cá nhân của người dùng. Khi người dùng không biết, kích vào đường link hoặc các địa chỉ được gửi tới điện thoại hoặc qua mail, từ đó các thông tin cá nhân quan trọng của người dùng đã bao gồm cả tài khoản, mật khẩu camera sẽ bị lộ.

Theo anh Trần Quang Khải, Hội IT Quảng Ninh chia sẻ thì cách đơn giản và hiệu quả bảo vệ mình trước những nguy cơ là nâng cao ý thức người dùng trong bảo vệ tài khoản camera, giống như tài khoản ngân hàng vậy. Tức là chủ tài khoản camera biết cách quản lý, có trách nhiệm với tài khoản như: Không phó thác hoàn toàn cho kỹ thuật viên lắp đặt camera, nhớ đổi mật khẩu, bảo mật tài khoản cao... Ngược lại, những nhà cung cấp dịch vụ nên hướng dẫn người dùng, nâng cao sự hiểu biết của khách hàng về tài khoản.

Ngoài ra, để phòng chống còn có các giải pháp khác về công nghệ, thiết kế... Theo ông Trần Đăng An, Future Group (TP Hạ Long) chuyên về camera, thiết bị cho nhà thông minh, nhận định: Để cẩn trọng hơn tránh việc lộ, lọt thông tin, hình ảnh gây hậu quả nghiêm trọng thì không nên lắp đặt camera ở những vị trí nhạy cảm (phòng tắm, phòng ngủ, WC...), đặt mật khẩu có độ khó cao, quan tâm nâng cấp, bảo trì định kỳ các camera cũ sau một thời gian lắp đặt, công nghệ thay đổi và có sự rò rỉ về bảo mật…

Ngoài ra, có thể lắp đặt các thiết bị, camera thế hệ mới có mã hóa tốt hơn, có các phương thức xác thực bằng vân tay, khuôn mặt, để đảm bảo đúng là chủ mới cho đăng nhập tài khoản. Các thiết bị thông minh thế hệ mới này lại dễ dàng tích hợp vào hệ thống quản trị nhà thông minh, khiến việc quản lý càng dễ dàng hơn.

Trên thực tế, hiện vẫn còn khá nhiều camera an ninh thế hệ cũ đang được sử dụng, vốn có nhiều nguy cơ bị lộ, lọt thông tin. Bởi với camera thế hệ cũ, các hacker chỉ cần quét mã QR code có ở mặt sau thiết bị để cài đặt quyền quản lý camera. Với hệ thống camera cũ này lại cho phép nhiều thiết bị cài đặt được quyền quản lý camera cùng lúc. Trong khi các hệ thống mới hiện nay có tính bảo mật cao hơn khi yêu cầu thiết lập hẳn một tài khoản riêng. Và khi tài khoản chủ đã cài đặt, thiết lập quyền quản lý camera đó thì không ai có thể cài đặt được nữa, hệ thống sẽ báo lỗi khi người khác cố tình cài đặt.

Chính chất lượng kém, có nhiều lỗ hổng trong hệ điều hành, hệ thống camera cũ khiến hacker dễ dàng xâm nhập vào hàng rào bảo vệ của thiết bị để đánh cắp hình ảnh nội dung bên trong. Theo khuyến cáo của chuyên gia, ngoài chủ động quản lý tốt tài khoản, người sử dụng cần yêu cầu kỹ thuật viên lắp đặt mở cổng mới khác, mà không dùng các cổng vốn là mặc định để vận hành camera dễ bị lộ, hack bởi kẻ xấu. Bởi các hacker dễ quét, tìm kiếm ra các cổng mặc định với các thông số đã định sẵn của nhà sản xuất. 

"Hiện các hành vi vi phạm, đánh cắp, gây lộ, phát tán thông tin dạng này cũng có chế tài xử lý nghiêm. Những hành vi vi phạm pháp luật nghiêm trọng liên quan có thể phạt tù lên đến 15 năm. Đối với xử phạt hành chính, người vi phạm có thể bị phạt lên đến 70 triệu đồng. Ngoài ra, những hình ảnh đó nếu bị phát tán và gây ảnh hưởng đến danh dự người bị hại có thể bị truy tố tội danh truyền bá văn hóa phẩm đồi trụy" - luật sư Lê Cao Long, Công ty Luật Tân Long (TP Hạ Long) cảnh báo.