Nguy cơ từ thuốc lá thế hệ mới

Người thường xuyên sử dụng thuốc lá thế hệ mới, bao gồm 2 dạng điển hình là thuốc lá điện tử và thuốc lá nung nóng sẽ nguy hại cho sức khỏe, đó là nhận định của các chuyên gia y tế. Bởi trong thuốc lá thế hệ mới đều có chứa các thành phần hoá chất rất độc hại cho sức khỏe. Khói thuốc lá thế hệ mới có chứa các chất gây một số ung thư ở người sử dụng.

Trong vài năm gần đây, đã có không ít thanh, thiếu niên sử dụng các loại thuốc lá điện tử với nhiều loại dung dịch khác nhau có tên gọi như, như “thuốc lá chill”, “thuốc lá vui”, “thuốc lá cười”... Dù tên gọi khác nhau, nhưng chúng đều có chứa chất cần sa, người sử dụng phải nhập viện trong các tình trạng như xuất hiện ảo giác, hoang tưởng, dẫn tới các biểu hiện kích động, gây hấn với những người xung quanh.

Tại Quảng Ninh, trong năm 2022, 7 học sinh Trường THPT Dân lập Yên Hưng (TX Quảng Yên) chung nhau hút một điếu thuốc lá điện tử, sau đó cảm thấy chóng mặt và nôn trong lớp và phải nhập viện cấp cứu.

Hay tại địa bàn phường Cẩm Thủy (TP Cẩm Phả) đã xảy ra 1 trường hợp rất đau lòng, đó là Vũ Văn T năm 2018 bị tai nạn, tay bên phải của bị gãy, teo dần đi cùng với cảm giác đau dằn vặt mỗi ngày. T đã tìm đến “thuốc lá chill” như một liều thuốc an thần và bị lệ thuộc vào thuốc lá đó, không thể kiểm soát được hành vi của mình. Mẹ của Vũ Văn T chia sẻ: Khi T hút thuốc vào rồi ngủ say quên đi cơn đau, nhưng đến lúc không có thuốc nữa thì lại lên cơn, chửi bới linh tinh. Khi cần tiền mua thuốc hút, cháu bán cả quần áo, giày dép, thậm chí đập phá linh tinh đòi gia đình cho tiền.

Trong năm 2023, Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần Quảng Ninh đã tiếp nhận và điều trị cho 30 trường hợp nhập viện do sử dụng thuốc lá điện tử, thuốc lá nung nóng, với độ tuổi 16-44.

Bác sĩ CKI Cao Thị Xuân Thủy, Trưởng khoa Rối loạn tâm thần do sử dụng chất gây nghiện (Bệnh viện Bảo vệ sức khỏe tâm thần tỉnh) cho biết: Thuốc lá điện tử có chứa nicotin là một loại hoá chất gây nghiện và độc tính cao. Nicotin gây ngộ độc cấp tính với nhiều cơ quan, đặc biệt là tim mạch, thần kinh, hô hấp, với biểu hiện ngộ độc tương tự ngộ độc thuốc trừ sâu nhóm lân hữu cơ, giảm khả năng miễn dịch, gây ung thư dạ dày, ruột, ung thư phổi, ung thư tụy, ung thư vú… Đặc biệt, đối tượng là thanh, thiếu niên dễ bị nghiện nicotine hơn, vì thế ảnh hưởng đến sức khỏe sẽ đến sớm và trầm trọng hơn trong tương lai, như làm suy yếu sự trưởng thành não bộ với những hậu quả ngắn hạn và hậu quả lâu dài nghiêm trọng là nghiện, rối loạn nhận thức, cảm xúc, giảm khả năng học tập và rối loạn tâm thần, giảm trí nhớ, giảm tập trung, tăng nghiện thêm chất khác... Một số chất thường được thêm vào thuốc lá điện tử có nguy cơ gây các rối loạn tâm thần.

Thuốc lá nung nóng cũng độc hại không kém, bởi tạo ra chất khí độc hại, có nhiều chất độc giống như trong khói thuốc lá điếu thông thường. Dù được nung ở nhiệt độ thấp hơn, nhưng vẫn tạo ra những hóa chất tương tự.

Theo Tổ chức Y tế thế giới, hiện có khoảng 20.000 loại hương liệu, trong đó có nhiều loại chưa được đánh giá toàn diện về mức độ gây hại với sức khỏe. Một số hương liệu sử dụng trong thuốc lá thế hệ mới đã được chứng minh là làm tăng độc tính của sản phẩm. Hàng ngàn dung dịch điện tử có chứa hương liệu và nồng độ không phù hợp, đều có thể dẫn đến tác động tiêu cực cho sức khỏe.

Các nghiên cứu xã hội và báo cáo phân tích của Tổ chức Y tế thế giới đã cảnh báo rằng, thuốc lá thế hệ mới đóng vai trò là cửa ngõ khiến cho trẻ em và thanh, thiếu niên sau này sẽ sử dụng thuốc lá điếu thông thường, sử dụng rượu và sử dụng ma túy bất hợp pháp.

Trước những nguy cơ đã được nhận định, cần thiết phải đẩy mạnh tuyên truyền về tác hại của thuốc lá thế hệ mới. Bên cạnh đó, cần có sự phối hợp quản lý của phụ huynh học sinh, nhà trường và các đơn vị chức năng. Đồng thời, siết chặt quản lý đối với việc quảng cáo, buôn bán tràn lan các loại thuốc lá này trên thị trường, hạn chế ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe của người sử dụng.