Nhạc sĩ Đỗ Hòa An và quê hương thứ hai

"Hạ Long mênh mông là thế/Để em mê mải mái chèo...", đây là lời ca quen thuộc trong bài "Hạ Long biển nhớ" của nhạc sĩ Đỗ Hòa An. Ca khúc được nhiều người yêu thích, đến mức gọi đùa là "Hạ Long ca"...

Nhạc sĩ Đỗ Hòa An.

Tôi có dịp ở cạnh nhạc sĩ Đỗ Hòa An khi cùng anh dự Trại viết "70 năm đất và người Quân khu 3", tổ chức tại Ninh Bình năm 2015. Qua trò chuyện được biết, anh người thị xã Phú Thọ. Ở nơi đó, con sông Thao lờ lững ôm trọn quê hương nhạc sĩ vào vòng tay sóng nước. Nhưng anh lại gắn bó với Quảng Ninh khi vừa 20 tuổi, sau khi tốt nghiệp Nhạc viện Hà Nội. Và như mối duyên lành, Quảng Ninh trở thành quê hương thân thương của người nhạc sĩ tài danh với hơn 700 ca khúc trong những mảng đề tài về ngành Than, biển đảo, núi rừng, con người mới với tương lai đất nước, v.v.. Nhưng thành công phải nhắc đến nhạc sĩ Đỗ Hòa An với vai trò là Nhà giáo ưu tú; được vinh dự đón nhận Huân chương Lao động hạng Ba; người nhạc sĩ ôm trọn sự mênh mông của Hạ Long vào lòng và cả đời mê mải cùng Hạ Long trong từng nốt nhạc.

Trong quá trình giảng dạy, anh đã góp phần “định hình” những giọng hát nổi danh như Hoàng Tùng, Hoàng Thái, Hồ Quỳnh Hương, Hà Hoài Thu... Đến thăm nhà nhạc sĩ, tôi được biết bài hát độc đáo “Con rối” của Đỗ Hòa An đã giúp hai giọng hát thành danh khẳng định mình. Đó là ca sĩ Ngọc Anh, Huy chương Vàng trong cuộc thi Giọng hát vàng ASEAN 2008 và ca sĩ nhí Thu An, học sinh Trường Tiểu học Trần Quốc Toản (TP Hạ Long), Quán quân Đồ Rê Mí năm 2014.

Nhạc sĩ Đỗ Hòa An đệm đàn dương cầm, luyện giọng cho ca sĩ nhí Thu An.

Ai đã từng biết quá trình rèn luyện vượt qua bệnh tật sẽ thêm quý trọng những thành công của anh. Một lần tai biến, ảnh hưởng đến “vùng chẩm” trí nhớ, ký ức của anh bị “xóa trắng”. Có lần từ nơi khám bệnh ra, anh hỏi người đứng cạnh những từ gì trên cái biển to mà nhìn mãi không hiểu ý nghĩa. Anh không còn biết kiểm đếm tiền. Cố nghệ sĩ Bích Hòa (vợ nhạc sĩ Đỗ Hòa An) phải rải những đồng tiền có mệnh giá khác nhau trên nền nhà để dạy anh, chỉ để khi anh ăn phở sáng, biết trả đúng tiền. Anh tập chép lại từng chữ cái trên vở để học từ đầu. Ngồi bên dương cầm, những nốt nhạc vang lên từ ngón tay anh “theo quán tính”. Một nghị lực, ý chí kiên cường hối thúc nhạc sĩ vươn lên, tìm lại những gì đã mất. Và rồi, sức sáng tạo đã trở lại với anh sau 3 tháng nỗ lực hết mình.

Nhạc sĩ Đỗ Hòa An có một kho tàng nhạc phẩm đồ sộ. Đây là niềm tự hào không chỉ của cá nhân anh, mà còn của người dân Vùng mỏ. Trên đài phát thanh, sóng truyền hình thường xuyên phát những câu từ, giai điệu của nhiều bài hát nổi tiếng do anh sáng tác: Hoa xương rồng, Cõi thiêng, Tình người vùng than, Vũ điệu Hạ Long... Câu hát cứ ngân nga như muốn giữ khách lại..

"Chẳng đẹp như hoa quỳnh/Chẳng thơm như hoa nhài/E ấp trong cỏ dại/Những bông hoa xương rồng/Hoa ngại chi đất cằn/Hoa nào chê cát mặn/Bầu bạn với sóng gió, nắng mưa…" Nói ca từ của nhạc sĩ Đỗ Hoà An nếu không phổ từ thơ thì bản thân nó cũng là thơ rồi là vì như thế. Chất thơ này được tạo dựng từ vẻ đẹp êm đềm, cái mênh mông huyền diệu của Hạ Long nơi anh gắn bó và mê mải “mái chèo thơ-nhạc” suốt cả cuộc đời.

Trọng Khang (CTV)