Nhiều khó khăn trong công tác quản lý tàu cá

Theo thống kê của Chi cục Thuỷ sản (Sở NN&PTNT), toàn tỉnh hiện có 8.064 tàu hoạt động khai thác, đánh bắt và làm dịch vụ thuỷ sản, trong đó có 7.366 tàu đã đăng ký, còn lại chưa đăng ký. Việc quản lý hoạt động khai thác của hơn 1.400 tàu công suất dưới 20CV đã bị xoá số, trong đó hơn một nửa đã giải bản do quá cũ nát nhưng vẫn đang hoạt động cũng có nhiều khó khăn.

Nhiều phương tiện thuỷ cũ nát nhưng vẫn hoạt động, gây nguy cơ mất an toàn và khó khăn cho công tác quản lý của ngành chức năng. (Ảnh chụp ngày 23-7-2016 tại xã đảo Vĩnh Thực, TP Móng Cái)

Từ đầu năm 2016 đến nay, Chi cục Thuỷ sản đẩy mạnh thực hiện đăng ký, đăng kiểm và cấp giấy phép khai thác cho ngư dân. Toàn tỉnh cấp mới, cấp đổi, gia hạn 70 giấy phép khai thác thuỷ sản; kiểm tra gia hạn cấp lại, sang tên đổi chủ, đăng ký cải hoán, đăng ký mới cho 181 tàu cá, trong đó đăng ký mới 36 tàu, đăng ký cải hoán 6 tàu, sang tên đổi chủ 10 tàu, kiểm tra gia hạn 128 tàu, thu phí 166,915 triệu đồng.

Ông Phan Thanh Hoà, Trưởng Phòng Quản lý khai thác và Dịch vụ hậu cần thuỷ sản, Chi cục Thuỷ sản, cho biết: Hiện công tác quản lý tàu cá còn gặp nhiều khó khăn, trong đó phải kể đến việc quản lý hoạt động của hơn 1.400 tàu cá công suất dưới 20CV quá hạn đăng kiểm 24 tháng đã bị xoá số. Trong số hơn 1.400 tàu này, số tàu cá bị giải bản do quá cũ nát chiếm 1/2, còn lại vẫn tham gia hoạt động trong lĩnh vực thuỷ sản (khai thác, dịch vụ, thu mua) và phần lớn những tàu này hoạt động tại vùng bờ; việc kiểm tra xử lý vi phạm hành chính đối với số tàu này rất hạn chế vì kinh phí và thời gian cho công tác kiểm tra kiểm soát còn khó khăn. Công tác quản lý vùng bờ đã phân cấp cho UBND cấp huyện nhưng thực tế các địa phương còn buông lỏng công việc này. Do địa bàn rộng, số lượng tàu thuyền nhiều; điều kiện kinh tế của bộ phận lớn ngư dân còn hạn chế, nên rất khó khăn trong đầu tư vốn cho phát triển nghề, đóng mới, nâng cấp tàu cá.

Việc quản lý nghề cá gặp nhiều khó khăn còn do một số nghề trên thực tế có tham gia khai thác thuỷ sản nhưng chưa được quy định trong các văn bản (nghề lồng bẫy, cào ngao, sò...), chưa quy định kích thước mắt lưới tối thiểu của ngư cụ khai thác các đối tượng cụ thể (lưới rê sam, rê cá dưa, rê cá đục...). Một số ngư dân chưa có đủ văn bằng, chứng chỉ thuyền trưởng, máy trưởng tàu cá. Kinh phí dành cho tuyên truyền pháp luật bảo vệ nguồn lợi thuỷ sản còn ít, chưa đáp ứng được yêu cầu. Đặc biệt, số lượng tàu thuyền khai thác gần bờ chiếm tỷ lệ lớn, trong khi đó tàu cá xa bờ của tỉnh chiếm tỷ lệ rất thấp, gây mất cân đối cường lực khai thác giữa các vùng biển, nhất là vùng biển ven bờ đang chịu áp lực lớn do mật độ tàu thuyền tập trung khai thác cao, gây nguy cơ suy giảm nguồn lợi thuỷ sản ven bờ. Hiện tàu cá có công suất nhỏ hơn 30CV không được phát triển, không được đăng ký, vẫn đóng mới và đi vào hoạt động trên địa bàn toàn tỉnh. Tỷ lệ tàu cá hàng năm được đăng ký, đăng kiểm và cấp mới, cấp đổi/cấp lại, gia hạn còn thấp so với tổng số lượng tàu cá của tỉnh cũng gây không ít khó khăn trong công tác quản lý tàu cá.

Theo Quyết định số 1599/QĐ-UBND ngày 27-5-2016 của UBND tỉnh về việc công bố các cơ sở đóng mới, nâng cấp, cải hoán tàu cá đủ điều kiện đóng mới, nâng cấp, cải hoán trên địa bàn tỉnh, thì hiện toàn tỉnh có 34 cơ sở được công bố, trong đó: 6 cơ sở đóng mới, nâng cấp, cải hoán tàu vỏ thép có tổng công suất máy chính từ 400CV trở lên; 3 cơ sở đóng mới, nâng cấp, cải hoán tàu vỏ thép có tổng công suất máy chính đến dưới 400CV; 12 cơ sở đóng, nâng cấp, cải hoán tàu cá vỏ gỗ có tổng công suất máy từ 400CV trở lên; 13 cơ sở đóng mới, nâng cấp, cải hoán tàu cá vỏ gỗ có công suất máy chính đến dưới 400CV. Tuy nhiên, thực tế hiện trên địa bàn tỉnh có nhiều cơ sở đóng mới, cải hoán tàu cá nhỏ lẻ. Những cơ sở này chủ yếu đóng tàu có công suất vừa và nhỏ, không có giấy phép kinh doanh, gây khó khăn cho công tác đăng ký, đăng kiểm tàu cá sau khi xuất xưởng.

Để tăng cường công tác quản lý tàu cá, Chi cục Thuỷ sản đang tích cực thực hiện đăng ký, đăng kiểm tàu thuyền, cấp đổi giấy phép khai thác thuỷ sản cho bà con ngư dân; tiếp tục rà soát xoá đăng ký đối với những tàu quá hạn đăng kiểm 24 tháng trở lên và thực hiện kiểm tra, giám sát kỹ thuật các cơ sở đóng mới, cải hoán sửa chữa tàu cá và các trang thiết bị phục vụ cho hoạt động khai thác và dịch vụ hậu cần nghề cá.

Hữu Việt