Nhớ Lê Dung

Ca sĩ Lê Dung có giọng nữ cao (Soprano), truyền cảm đầy nữ tính, bay bổng mềm mại. Lê Dung nghiên cứu tác phẩm nghiêm túc để xử lý từng câu hát, khi cần đẩy độ mãnh liệt kịch tính, cảm xúc chân thành đến với người nghe. Năm 1982, Lê Dung đạt giải Người hát dân ca hay nhất tại Cuộc thi Âm nhạc Tchaikovsky (Liên Xô), sau đó chị đạt nhiều giải thưởng trong các cuộc thi Quốc tế như: Nghệ sĩ opera trẻ thế giới tại Sofia (Bulgaria), Giải thưởng Toulouse (Pháp), Giải Mùa xuân Bình Nhưỡng (Triều Tiên).

Năm 1990, Lê Dung được phong tặng Nghệ sĩ Ưu tú và năm 1993, chị là nghệ sĩ trẻ nhất được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Nhân dân ở tuổi 40. Năm 2000, Nghệ sĩ Nhân dân Lê Dung nhận Huân chương Lao động Hạng Nhì.

Lê Dung, được sinh ra tại thị xã Hòn Gai, nay là thành phố Hạ Long, là niềm tự hào của những người yêu ca hát Quảng Ninh. Giọng hát Lê Dung được bạn học yêu thích từ những năm còn ngồi trên ghế nhà trường. Tôi có cuộc trò chuyện cùng người bạn thân của Lê Dung - bà Trần Ngọc, hiện sinh sống tại thành phố Hồ Chí Minh. Bà Ngọc cho biết, năm 11 tuổi, bà là bạn học lớp 5 cùng Lê Dung, tại Trường cấp I Hòn Gai. Bà cùng Lê Dung và các bạn khác tham gia Đội Văn nghệ thiếu nhi thị xã do anh Bùi Đức Huyên phụ trách. “Đó là thời kỳ rất hồn nhiên, vui vẻ”- bà Ngọc bồi hồi nhớ lại.

Theo bà Ngọc nhớ lại, thuở ấy ở trường, ngoài việc học kiến thức, bà cùng Lê Dung và các bạn cùng tham gia sinh hoạt văn nghệ tại trường. Nhớ cô Thứ hát hay, dạy nhiều bài hát cho thiếu nhi. Bà Ngọc cùng các bạn trong Đội Văn nghệ thiếu nhi thị xã thường xuyên sinh hoạt. Anh Bùi Đức Huyên phụ trách, dạy hát, dàn dựng nhiều tiết mục đi diễn phục vụ các cô, chú công nhân trong các mỏ than, diễn cho các bác lãnh đạo về tham quan, làm việc tại thị xã Hòn Gai. Bà tự hào là tốp nữ thiếu nhi đầu tiên biểu diễn, sinh hoạt tập luyện một cách rất chuyên nghiệp dưới sự dìu dắt, chỉ bảo tận tình của anh Bùi Đức Huyên. “Tổ khúc Võ Thị Sáu”, “Em yêu đất mỏ quê em” và nhiều bài hát của anh Bùi Đức Huyên sáng tác... là những tiết mục xuất sắc của Tốp nữ thiếu nhi thị xã mà Lê Dung và bà là những giọng hát chính. Nhiều kỷ niệm tuổi thiếu nhi, bà Ngọc còn nhớ mãi.

Đến tuổi 16, 17 tuổi, giọng hát Lê Dung trưởng thành, được khẳng định trong Liên hoan Tiếng hát thanh, thiếu nhi Vùng mỏ. Đơn ca Lê Dung trong sáng, phong cách biểu diễn hồn nhiên bài “Đường đi lên mỏ” của Nhạc sĩ Tân Huyền rất thành công. Ca sĩ Tuấn Lợi (Đoàn Văn công Quân khu Tả Ngạn) trực tiếp đến dự, nghe đã gặp Lê Dung đề nghị  tuyển Lê Dung vào Đoàn Văn công. Lê Dung giới thiệu bà Ngọc với ca sĩ Tuấn Lợi. Vậy là đợt nhập ngũ đó vào Đoàn Văn công Quân khu Tả Ngạn có Lê Dung, bà Ngọc cùng anh Xuân Thuận giọng nam cao (hiện ông Thuận và gia đình sinh sống tại thành phố Hải Phòng).

Lê Dung cùng bà Ngọc vừa là bạn học, bạn ca hát từ nhỏ nay trở thành những đồng chí bộ đội. Rồi duyên phận mỗi người, Lê Dung tiếp tục con đường ca hát, bà Ngọc chuyển học ngành dược. Với giọng hát trẻ đầy triển vọng, Lê Dung được tuyển về công tác tại Đoàn Ca múa nhạc Tổng cục Chính trị Quân đội Nhân dân Việt Nam. Được Đoàn cử theo học Trường Âm nhạc Việt Nam (nay là Học viện Âm nhạc Quốc gia Hà Nội), trong thời gian theo học, Lê Dung được nhiều giảng viên tài năng và giàu kinh nghiệm như Nghệ sĩ Nhân dân Trung Kiên, Nhà giáo Ưu tú Hồ Mộ La truyền dạy các kỹ năng nghệ thuật. Có thời gian, Lê Dung thụ giáo Nghệ sĩ Nhân dân Thu Hiền. Lê Dung tốt nghiệp thủ khoa Trường Âm nhạc Việt Nam năm 1982 và từ đó chị được công chúng yêu nhạc cả nước biết đến nhiều hơn.

Lê Dung được Nhà nước cử đi học Cao học Thanh nhạc tại Nhạc viện Tchaikovsky. Năm 1990, về nước, chị là nghệ sĩ solo của Dàn nhạc Giao hưởng Việt Nam. Lê Dung có vị trí xứng đáng biểu diễn những tác phẩm đơn ca có phần đệm của dàn nhạc giao hưởng, là tiết mục độc lập của các vở nhạc kịch, thanh xướng kịch (ôpêra, ôratôriô). Lê Dung gần gũi với công chúng, từ những bài hát mọi người yêu thích. Tiếng hát Lê Dung  biểu diễn trước công chúng, với mọi tầng lớp, đặc biệt các bạn trẻ, người lao động và giới trí thức, giọng hát được mềm hóa, tình cảm đi thẳng vào trái tim người nghe, Lê Dung là ca sĩ hàng đầu dòng nhạc cách mạng - nhạc đỏ, nhạc tiền chiến, nhạc trẻ... Trong công tác đào tạo, chị là giảng viên thỉnh giảng bậc cao học của Nhạc viện Hà Nội, Nhạc viện thành phố Hồ Chí Minh, Trường Đại học Văn hoá nghệ thuật Quân đội... Nhiều sinh viên của Lê Dung ra trường vững vàng trên con đường âm nhạc, thành công trên cương vị ca sĩ, như: ca sĩ Tạ Minh Tâm, Hà Thủy, Thái Bảo, Việt Hoàn, Thanh Nga...

Tôi học trên Lê Dung một lớp, biết Lê Dung ở trường học, thân với Lê Dung qua một người bạn yêu âm nhạc và rất thích Lê Dung. Lê Dung có duyên, đặc biệt nhiều người quen biết, gặp Lê Dung thì thật khó quên. Những lần Lê Dung về nhà ở phường Cao Xanh, thị xã Hòn Gai, nay là thành phố Hạ Long, chúng tôi thường tụ tập, hát cho nhau nghe. Nhiều bài hát Lê Dung hát, nhiều bản nhạc đương thời yêu thích, Lê Dung mang về cho chúng tôi. Lê Dung say sưa hát, sự đam mê, cảm xúc trong từng câu hát truyền cảm hứng âm nhạc rất tự nhiên đến với chúng tôi. Những sáng tác bài hát những năm đầu của tôi và ông bạn thân cũng cất lên ngây ngô, hồn nhiên tuổi học trò. Nghệ sĩ Nhân dân Lê Dung là niềm tự hào của người yêu nhạc Quảng Ninh và cả nước, có vị trí đặc biệt trong nền thanh nhạc - âm nhạc Việt Nam.

Xuân về, nhớ Lê Dung. Tiếng hát Lê Dung còn vang mãi cùng tác phẩm âm nhạc quốc tế, những ca khúc đi cùng tháng năm như: Ave Maria, Aria Toreador, Đàn chim Việt, Xa khơi, Bài ca hy vọng, Người Hà Nội, Hoa sữa, Về mỏ...