Bảo tàng, Thư viện Quảng Ninh - kiệt tác bên bờ di sản

Với quyết tâm đổi mới và khát vọng vươn lên mạnh mẽ, Nghị quyết Đại hội Đảng bộ tỉnh lần thứ XIII, XIV đều đề ra chỉ tiêu cụ thể trong thực hiện ba đột phá chiến lược của Đảng, nhất là đầu tư kết cấu hạ tầng đồng bộ. Nhờ đó, 10 năm qua, Quảng Ninh đã mang một diện mạo mới, với hàng loạt công trình kiến trúc độc đáo, xứng tầm khu vực và quốc tế. Trong đó, nổi bật phải kể đến là công trình Thư viện - Bảo tàng Quảng Ninh, một trong những kiệt tác kiến trúc đang trở thành điểm đến không thể bỏ qua trong hành trình khám phá Hạ Long...

Công trình Thư viện - Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh nằm ngay bên bờ Vịnh Hạ Long. Ảnh: Đỗ Phương

Nằm ở khu quần thể các công trình văn hóa thuộc phường Hồng Hải (TP Hạ Long, cạnh Quảng trường 30 tháng 10), Thư viện - Bảo tàng Quảng Ninh hoàn thành vào tháng 10/2013 do kiến trúc sư Tây Ban Nha Salvador Perez Arroyo thiết kế, lấy ý tưởng từ hình tượng than đá - loại khoáng sản đặc trưng của vùng mỏ Quảng Ninh. Công trình được thiết kế với 14.000m2 kính bán cường lực có khả năng chống tự vỡ do biến đổi nhiệt. Phần vỏ được thiết kế khiến tòa nhà như tấm gương khổng lồ phản chiếu di sản Vịnh Hạ Long. Công trình được thiết kế với 3 khối nhà: Nhà bảo tàng, nhà thư viện, khu vực hội thảo và trưng bày. Các khối gồm 3 tầng và một tầng trệt, được kết nối với nhau bằng hệ thống nhà cầu.

Điểm nhấn của khối Bảo tàng tại tầng một là các ống núi in hình ảnh Vịnh Hạ Long tạo thành không gian trưng bày giới thiệu về điều kiện tự nhiên của Quảng Ninh. Tầng hai là không gian thiết kế độc đáo mô phỏng con thuyền gỗ; tầng 3 là hệ thống hầm lò, mô phỏng qua các thời kỳ phát triển của ngành khai thác than... Việc trưng bày và lưu trữ hiện vật phản ánh được đầy đủ những nét khác biệt về truyền thống, đời sống, lịch sử, văn hóa, nghệ thuật, thiên nhiên và con người Quảng Ninh trong suốt tiến trình 50 năm xây dựng và phát triển.

Khối Thư viện được thiết kế theo phong cách hiện đại với dây chuyền công năng hợp lý, gồm hội trường, các phòng đọc, tra cứu tài liệu, triển lãm sách báo và phòng hội thảo... Tổng mức đầu tư của cụm công trình hơn 900 tỷ đồng. Nơi đây không chỉ là thiết chế văn hóa, lưu giữ, trưng bày các hiện vật lịch sử, giá trị tự nhiên, văn hóa của tỉnh mà đã trở thành biểu tượng, điểm đến hấp dẫn trong tour du lịch khám phá TP Hạ Long.

Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh thu hút đông du khách đến tham quan, trải nghiệm...

Anh Nguyễn Minh Thi, du khách tỉnh Vĩnh Long, cho biết: Lần đầu tiên đến tham quan Bảo tàng - Thư viện Quảng Ninh tôi rất ấn tượng với công trình này. Đặc biệt là Bảo tàng, không chỉ độc đáo về mặt kiến trúc, Bảo tàng Quảng Ninh còn hấp dẫn về không gian trưng bày sinh động, với hàng nghìn hiện vật phong phú, mang đến góc nhìn tổng thể về tỉnh Quảng Ninh; từ đa dạng sinh học, tài nguyên thiên nhiên, các giai đoạn lịch sử đến sự phát triển của ngành than và văn hóa đồng bào các dân tộc trên địa bàn. Các hoạt động trải nghiệm đều gắn liền với nội dung trưng bày. Bảo tàng Quảng Ninh chính là mô hình mẫu hoạt động hiệu quả và điểm đến hấp dẫn du khách mỗi khi đến với TP Hạ Long.

Từ khi đi vào hoạt động, lượng khách đến Bảo tàng ngày càng tăng. Tính từ năm 2015 đến nay, Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh đã đón 1,2 triệu lượt khách du lịch trong nước và quốc tế. Chỉ tính riêng từ đầu năm 2020 đến nay, mặc dù chịu tác động của đại dịch Covid-19 nhưng lượng khách đến bảo tàng ước 340.000 lượt, tăng gấp 5 lần năm 2015. Đây là bảo tàng tổng hợp cấp tỉnh đầu tiên trong cả nước chủ động được nguồn thu, thực hiện cơ chế tự chủ tài chính 100%.

Học sinh Trường THCS Yên Thọ (TX Đông Triều) tham quan trải nghiệm Bảo tàng - Thư viện Quảng Ninh.

Ông Nguyễn Vũ Dũng, Phó Giám đốc Bảo tàng Quảng Ninh, cho biết: Việc đầu tư xây dựng Bảo tàng Quảng Ninh không chỉ thể hiện sự gìn giữ các giá trị lịch sử văn hóa mà còn góp phần hoàn thiện chuỗi các điểm du lịch trong tour khám phá TP Hạ Long gồm: Cung Quy hoạch, Hội chợ và Triển lãm tỉnh, Quảng trường 30/10, Thư viện - Bảo tàng tỉnh Quảng Ninh, Cung văn hóa thanh thiếu nhi Quảng Ninh, Công viên hoa Hạ Long, đường bao biển Trần Quốc Nghiễn...

Hiện nay, nhằm phát huy hiệu quả công trình, Bảo tàng Quảng Ninh sẽ tiếp tục quan tâm nâng cao chất lượng đội ngũ nguồn nhân lực, thường xuyên bổ sung hiện vật, chỉnh lý không gian trưng bày tạo sự mới lạ, hấp dẫn. Ngoài ra, Bảo tàng sẽ tiếp tục thay đổi cách phục vụ, chủ động, năng động hơn, thành lập bộ phận marketing, quảng bá rộng rãi hình ảnh, kết nối với các đơn vị lữ hành, du lịch nhằm đa dạng sản phẩm du lịch, hấp dẫn du khách trong nước và quốc tế.

Phạm Tăng