Tất cả chuyên mục

Năm học 2006-2007 được coi là năm đột phá của ngành Giáo dục với cuộc vận động ''Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục''. Nhưng để thực hiện được cuộc vận động này hiệu quả, không chỉ từ người dạy, người học, mà còn rất cần đến sự đồng thuận của toàn xã hội...
![]() |
Học sinh Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục Thường xuyên ký cam kết nói không với tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục |
Loạn sách tham khảo
Chúng tôi đến một số địa điểm kinh doanh SGK và văn phòng phẩm trên địa bàn TP Hạ Long, TX Cẩm Phả. Tại Hiệu sách nhân dân Cẩm Phả (Công ty Cổ phần sách Quảng Ninh), cửa hàng sách tự chọn TP Hạ Long (Công ty Cổ phần Sách-Thiết bị trường học) đây là những đầu mối lớn nhất cung ứng SGK và dụng cụ học tập cho học sinh toàn tỉnh. Tại 2 cửa hàng này bán rất nhiều sách tham khảo từ lớp 1 đến lớp 12 của rất nhiều nhà xuất bản từ Bắc tới Nam với những cái tên hết sức hấp dẫn như: Để học giỏi môn Toán, môn Văn; 99 bài văn mẫu, Toán nâng cao, Tiếng Việt nâng cao; Giải bài tập Đại số, Hình học, Vật lý... Không chỉ có trong các cửa hàng có địa chỉ, những loại sách tham khảo này còn được bán trôi nổi trên thị trường. Trong vai một khách hàng muốn tìm mua sách tham khảo bậc THCS, tôi được chủ một quầy hàng văn phòng phẩm trong chợ Trung tâm TX Cẩm Phả giới thiệu cho xem một chồng sách tham khảo cao ngất ngưởng với đủ loại: 98 bài văn mẫu (tài liệu mới chỉnh lý và bổ sung); Để học tốt môn Văn; Giải bài tập... Nhẩm sơ qua, chồng sách ấy cũng trị giá trên dưới 500.000 đồng. Qua tìm hiểu được biết những loại sách tham khảo này được khá nhiều phụ huynh và học sinh mua mỗi dịp vào năm học mới. Tuy nhiên, sử dụng các loại sách này như thế nào để phát huy được mặt tích cực và cho hiệu quả cao nhất thì không phải phụ huynh, học sinh nào cũng biết. Trên thực tế, hầu hết học sinh chỉ sử dụng sách tham khảo để “chống cháy” mỗi khi giáo viên giao bài tập hoặc dùng làm “phao” cho các giờ kiểm tra 15 phút, 1 tiết, kiểm tra hết học kỳ, thậm chí là trong các kỳ thi tốt nghiệp, thi tuyển sinh...
Phương pháp giảng dạy chậm đổi mới
Đồng hành với sự ỷ lại vào “bài giải” và “gợi ý” của sách tham khảo là phương pháp giảng dạy cũ “thầy đọc, trò chép”, “dạy chay, học chay”... của giáo viên. Hiện ngành Giáo dục đang triển khai đổi mới chương trình giáo dục phổ thông, cụ thể là thay SGK, đổi mới phương pháp giảng dạy với sự hỗ trợ của thiết bị giáo dục, nhưng ở nhiều nơi, nhất là khu vực miền núi thì thiết bị giáo dục gần như vẫn chỉ được xếp một góc làm... đồ trang trí. Bên cạnh đó, chương trình học các cấp học vẫn quá tải, giáo viên, học sinh hầu như phải chạy chương trình cho kịp kế hoạch, thậm chí “chạy” để có thời gian ôn thi tốt nghiệp, ôn thi đại học. Bởi vậy có khá nhiều học sinh coi thường việc học. Học chỉ cốt lấy tấm bằng tốt nghiệp... Trong khi đó, các thầy, cô giáo lại quá nhẹ tay trong cách đánh giá, xếp loại học sinh. Và hệ quả là trong kỳ thi tuyển sinh bậc THPT năm học 2006-2007 vừa qua, toàn tỉnh đã có tới trên 4.000 bài thi bị điểm liệt (điểm 0), khi trước đó kết quả xét tốt nghiệp THCS toàn tỉnh có tới 12,73% thí sinh đỗ loại giỏi, 36,02% loại khá, 50,2% trung bình...
Rõ ràng, cái gốc của tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục hiện nay là cách dạy của thầy, cách học của trò và cách ra đề thi. Tuy nhiên cũng không thể không kể đến cả những áp lực từ xã hội. Trong cuộc gặp gỡ giữa Bộ trưởng Bộ GD-ĐT Nguyễn Thiện Nhân với cán bộ quản lý giáo dục tỉnh nhân chuyến Bộ trưởng đến thăm và làm việc, có không ít người bày tỏ băn khoăn: Khi nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích, chắc chắn tỷ lệ học sinh lên lớp, đỗ tốt nghiệp sẽ giảm xuống rất thấp. Vậy phụ huynh học sinh, lãnh đạo các địa phương có chấp nhận điều đó? Làm thế nào để vượt qua được rào cản này? Quả thực câu hỏi này không dễ trả lời. Song để cuộc vận động có hiệu quả, trước tiên phải bắt đầu từ người học, người dạy và hơn bao giờ hết cần sự đồng thuận của toàn xã hội.
Ý kiến - Dư luận * Ông Đặng Xuân Thịnh, Giám đốc Trung tâm Hướng nghiệp và Giáo dục thường xuyên: Hiện tượng tiêu cực, bệnh thành tích đã phổ biến và ăn sâu vào suy nghĩ, tâm lý của nhiều người trong xã hội. Không chỉ người đi học, xã hội mà ngay cả những người làm công tác giáo dục cũng có một bộ phận có tư tưởng coi nhẹ chất lượng. Trong khi đó, công tác đánh giá chất lượng giáo dục, khảo thí-kiểm định chất lượng giáo dục và thanh tra giáo dục chưa được ngành quan tâm và đầu tư đúng mức. Ngay cả đội ngũ giáo viên cũng chưa được đào tạo kỹ về nguyên tắc pháp quy trong đánh giá học sinh. Thêm nữa, việc đánh giá thi đua trong giáo dục cũng rất phức tạp bởi vì thi đua luôn gắn với thành tích. Trong khi đó, thành tích lại căn cứ vào chất lượng giáo dục mà chất lượng ấy lại do chính giáo viên đánh giá. Nói cụ thể hơn thì giáo viên chính là người đánh giá thành tích cho mình. Có ai lại tự dám nhận mình là yếu kém hơn người khác? Nếu cứ nặng về các tiêu chí thi đua để đánh giá giáo viên, cán bộ hoặc tập thể sư phạm sẽ rất khó ngăn chặn bệnh thành tích trong giáo dục. Theo tôi, để có thể vượt qua được những khó khăn ấy thì trước hết cần làm tốt công tác tuyên truyền đến toàn thể cán bộ, giáo viên, phụ huynh và học sinh để tìm được tiếng nói chung; mỗi đơn vị, cơ sở giáo dục cần tập trung chỉ đạo đổi mới cách dạy, cách học cho phù hợp với từng đối tượng. Ngành Giáo dục nên đặt hòm thư góp ý để lắng nghe ý kiến phản ánh về những hiện tượng tiêu cực… * Cô giáo Lê Thị Lan, Trường THCS Trọng Điểm (TX Cẩm Phả): Chính sự quan tâm thái quá của không ít bậc phụ huynh về kết quả học tập của con em mình đã tạo điều kiện nảy sinh tiêu cực và bệnh thành tích. Tôi xin đơn cử thế này: Phụ huynh nào cũng muốn con mình học giỏi (mặc dù có thể biết là năng lực, nhận thức con mình không thể đạt được đích ấy), rồi mong muốn con được học trong các trường chuyên, lớp chọn, trường điểm mà các trường này thì thường phải đạt điểm cao mới vào được… Mặc dù vậy, chúng tôi vẫn rất tin tưởng là cuộc vận động này sẽ thực hiện được. Bởi lẽ, khi ngành phát động cuộc vận động này, chúng tôi đã nhận được sự ủng hộ nhiệt tình của phụ huynh và học sinh. * Ông Hoàng Quốc Thái, khu 3, phường Hồng Hà, TP Hạ Long: Chúng tôi rất phấn khởi và tin tưởng vào cuộc vận động “Nói không với tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục” do Bộ GD-ĐT phát động. Công bằng mà nói, những năm qua ngành Giáo dục đã có nhiều nỗ lực, cố gắng trong việc dạy và học. Song bên cạnh đó cũng còn tình trạng trường này, trường kia còn có những việc làm tiêu cực như: chạy điểm, chạy trường, báo cáo chất lượng ảo, thành tích không đúng thực tế... Việc này tồn tại và kéo dài từ rất lâu. Ai cũng muốn con mình được tuyên dương, khen thưởng... thế là có nhiều việc làm biết là tiêu cực nhưng vẫn chấp nhận; về phía thầy cô giáo, những người quản lý trong ngành Giáo dục tâm lý chung là ai cũng muốn mình đạt giáo viên giỏi, lớp giỏi, trường giỏi... Hơn nữa, do cơ chế đánh giá thi đua như hiện nay (cấp trên giao chỉ tiêu, cấp dưới tự bình xét đánh giá phân loại...) lại càng có cơ hội để phát sinh, phát triển tiêu cực. Vì thế, muốn chống được tiêu cực và bệnh thành tích trong giáo dục, theo tôi trước hết phải thực hiện nghiêm túc nguyên tắc “công bằng, trung thực, khách quan” trong công tác dạy, học, bình xét, đánh giá, phân loại. * Anh Đinh Hải Nam, sinh viên trường Cao Đẳng tài chính kế toán I (Hưng Yên) chi nhánh tại Quảng Ninh: Tiêu cực và bệnh thành tích ở lĩnh vực nào cũng đều nguy hiểm, nhất là đối với lĩnh vực giáo dục sẽ kéo theo hậu quả nghiêm trọng làm ảnh hưởng đến các mặt của đời sống kinh tế-xã hội. Tôi được biết tình trạng tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục thời gian gần đây xảy ra ở một số nơi đã gây bức xúc cho người dân, làm xôn xao dư luận, nó không những gây ảnh hưởng đến 1 thế hệ học sinh mà còn làm ảnh hưởng lớn đến chất lượng của nền giáo dục nước nhà. Tiêu cực trong thi cử và bệnh thành tích trong giáo dục đã cho thấy những hậu quả cụ thể như nhiều sinh viên khi ra trường, xin vào làm việc tại các cơ quan, doanh nghiệp đã không đáp ứng được yêu cầu công việc do thiếu kiến thức. Là một sinh viên tôi mong muốn nền giáo dục nước ta sẽ loại bỏ được căn bệnh thành tích và kiên quyết ngăn chặn triệt để tình trạng tiêu cực trong thi cử. Tôi tin rằng đông đảo học sinh, sinh viên đồng tình, ủng hộ và quyết tâm thực hiện tốt cuộc vận động. |
Ý kiến ()