Phát hành sách viết về chiến tranh Mỹ-Việt Nam của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ

Ngay khi mới được phát hành, cuốn sách đã gây chấn động dư luận Mỹ và trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất ở Mỹ trong những tháng đầu năm 1995.

Cuốn sách “Nhìn lại quá khứ: Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam” của cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert S. McNamara được Nhà xuất bản Chính trị quốc gia Sự thật phát hành sau đúng 30 năm ra mắt bạn đọc tại Mỹ.

Robert S. McNamara là Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ trong giai đoạn khốc liệt của cuộc chiến tranh ở Việt Nam.

Trong cuốn sách của mình, lần đầu tiên sau nhiều năm trăn trở, dằn vặt, ông đã phải công khai thừa nhận rằng: “Chúng tôi - những người từng làm việc trong các chính quyền Kennedy và Johnson - tham gia vào các quyết định về Việt Nam… Nhưng chúng tôi đã sai lầm, sai lầm khủng khiếp.”

Có thể nói rằng, đây là lời thú nhận chưa từng có trong lịch sử nước Mỹ. Chính vì vậy, ngay khi mới ra đời, cuốn sách đã gây chấn động dư luận Mỹ và trở thành một trong những cuốn sách bán chạy nhất ở Mỹ trong những tháng đầu năm 1995.

Trong cuốn hồi ký của mình, thay vì cố gắng miêu tả lại một cách toàn diện quãng thời gian bảy năm làm Bộ trưởng Quốc phòng của mình, Cựu Bộ trưởng Quốc phòng McNamara đã chọn chỉ viết về Việt Nam với một cách đề cập theo tiến trình phát triển chính sách của nước Mỹ một cách mạch lạc, điều mà nếu làm theo cách khác thì sẽ không có được.

Với 11 chương và 1 phụ lục, cuốn sách “Nhìn lại quá khứ: Tấn thảm kịch và những bài học về Việt Nam” của Robert S. McNamara là một tài liệu có giá trị đặc biệt, ghi lại các quyết định của chính quyền Mỹ bắt đầu từ Tổng thống Kennedy, các giai đoạn then chốt trong quá trình can dự của Mỹ ở Việt Nam, cũng như những bài học rút ra về Việt Nam. Không né tránh, không tô vẽ, qua những trang hồi ký được tác giả chắt lọc từ nhiều nguồn tư liệu có độ tin cậy cao, cũng như từ trí nhớ của chính những người ra quyết định, nội dung sách “giúp mọi người hiểu tại sao chiến tranh đã xảy ra và để lại bài học gì, cần làm gì để bi kịch chiến tranh không lặp lại trong tương lai.”

Trong lời tựa của cuốn sách, con trai cựu Bộ trưởng Quốc phòng Mỹ Robert S. McNamara, ông Craig McNamara hy vọng thông qua cuốn sách, người Mỹ và người Việt Nam - những người từng đứng ở hai bên chiến tuyến - có thể nhìn lại quá khứ một cách thấu đáo và cùng nhau hàn gắn những vết thương của chiến tranh. Những vết thương ấy vẫn nhức nhối như một lời nhắc nhở không thể nguôi ngoai về sự tàn khốc, phi lý và dai dẳng của chiến tranh.

Là người được sinh ra và lớn lên giữa lúc cả dân tộc đang kiên cường tiến hành cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, con trai Đại tướng Võ Nguyên Giáp - ông Võ Hồng Nam khi đọc cuốn Hồi ký của McNamara bày tỏ ấn tượng trước nội dung cuốn sách.

Ông cho rằng, cuốn sách không phải là lời biện hộ, càng không phải một bản cáo trạng mà đơn giản đó là sự đối diện của lương tâm, muốn tìm đến tận cùng căn nguyên những sai lầm của Mỹ trong cuộc chiến tranh xâm lược Việt Nam, để dũng cảm thừa nhận những sai lầm trong quá khứ và mong muốn hòa giải quan hệ Việt - Mỹ.

Với ý nghĩa đó, việc tái bản cuốn sách này tại Việt Nam góp thêm một một nỗ lực minh chứng về bước tiến trong đối thoại nhận thức lịch sử của hai quốc gia - dân tộc, cùng làm sâu sắc hơn sự hiểu biết, đồng cảm và tôn trọng lẫn nhau, hướng tới tương lai./.