Phát huy vai trò chủ thể trong xây dựng nông thôn mới

Việc tham gia của người dân trong xây dựng nông thôn mới (NTM) được coi là nhân tố quan trọng, quyết định sự thành bại của chương trình. Đơn cử như việc phát triển sản xuất là một trong những tiêu chí khó, ở đây vai trò quyết định thành công chính là người nông dân. Thực tiễn, vùng quê nào người nông dân tự mình vươn lên và khẳng định rõ vai trò chủ thể, KT-XH ở đó phát triển.

Qua 10 năm triển khai thực hiện, chương trình xây dựng NTM ở Quảng Ninh đã mang lại những kết quả đáng ghi nhận. Cơ sở hạ tầng và bộ mặt nông thôn các vùng quê đang từng ngày khởi sắc. Có được kết quả đó, ngoài sự vào cuộc mạnh mẽ của các cấp ủy đảng, chính quyền; người dân đã thực sự có bước chuyển đổi lớn về tư duy, nhận thức, thể hiện rõ vai trò chủ thể trong xây dựng NTM như việc tích cực tham gia hiến đất, góp công làm các công trình hạ tầng, nhất là trong phát triển kinh tế hộ gia đình.

Những đồi trà hoa vàng cho người dân Ba Chẽ thu nhập lên tới hàng trăm triệu đồng/năm.

Như bao địa phương khó khăn khác ở Quảng Ninh, trước đây huyện Ba Chẽ thực hiện hình thức hỗ trợ giống, vốn để người dân phát triển sản xuất, nhưng sau nhiều năm, việc hỗ trợ đó kém hiệu quả, bởi lẽ, huyện hỗ trợ thì người dân làm, không hỗ trợ đồng đất lại bỏ hoang, trong khi tiêu chí về nâng cao thu nhập cho người nông dân là tiêu chí cứng để huyện, xã đạt chuẩn về NTM. Vậy nên, có thể khẳng định dù các cấp ủy đảng, chính quyền đã vào cuộc tích cực, nhưng một khi người dân không thể hiện vai trò chủ thể sẽ rất khó thành công.

Để người dân thực sự đóng vai trò chủ thể, Ba Chẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền vận động thông qua nhiều hình thức khác nhau. Theo đó, người dân trên địa bàn huyện đã tự mình cải tạo những mảnh ruộng lúa kém năng suất trồng trà hoa vàng, để rồi hôm nay, nhiều hộ gia đình trên địa bàn Ba Chẽ đã có thu nhập mỗi năm lên tới hàng trăm triệu đồng từ loại cây này.

Cũng là một địa phương vùng sâu, vùng xa, vùng đông đồng bào dân tộc thiểu số sinh sống, người nông dân của huyện Tiên Yên đang ngày càng thể hiện rõ vai trò chủ thể trong xây dựng NTM theo từng cấp độ khác nhau. Người dân không chỉ tham gia hiến đất, hiến công làm các công trình giao thông, nhà văn hóa thôn, mà còn tích cực chuyển đổi cơ cấu giống cây trồng, vật nuôi, mang lại hiệu quả kinh tế.

Mô hình nuôi gà của gia đình anh Nằm A Trọng (thôn Khe Ngàn, xã Đại Dực, huyện Tiên Yên) những ngày đầu cũng chỉ nuôi vài trăm con gà mỗi năm. Đến nay, gia đình anh Trọng tăng số lượng đàn gà mỗi năm lên đến 7.000 con.

Mô hình nuôi gà của gia đình anh Nằm A Trọng (thôn Khe Ngàn, xã Đại Dực, huyện Tiên Yên).

Hay như câu chuyện về cánh đồng rộng hơn 5ha của người dân thôn Nà Bấc, xã Đông Hải, huyện Tiên Yên. Mặc dù đây là địa phương có điều kiện thuận lợi hơn về mọi mặt so với những xã vùng cao khác trên địa bàn huyện, nhưng cách đây vài năm, trên cánh đồng này người dân chỉ trồng được một vụ lúa/năm, còn lại là bỏ hoang. Trong khi cuộc sống của các hộ dân ở đây chủ yếu phụ thuộc vào canh tác, sản xuất nông nghiệp.

Ông Nguyễn Văn Hiệp, Phó Chủ tịch UBND xã Đông Hải, cho biết: Nhờ việc kiên trì vận động, người dân trong thôn đã dần thể hiện rõ vai trò chủ thể trong xây dựng NTM, thu nhập của người dân qua đó cũng tăng theo từng năm, nhiều hộ gia đình trong thôn sau nhiều năm bỏ hoang hóa ruộng đồng, nay đã xây dựng thành những vườn bí xanh có thu hoạch lên tới hàng chục triệu đồng mỗi năm.

Là chủ thể trong xây dựng NTM và trực tiếp thụ hưởng thành quả của chương trình xây dựng NTM, chính người nông dân đã góp phần tạo nên diện mạo mới cho những vùng quê. Những tuyến đường do “dân bàn, dân thực hiện” đang không ngừng được nối dài. Người dân tự họp bàn, cùng nhau hiến đất, góp tiền, góp công, chọn thuê thi công, giám sát, nghiệm thu công trình... Cùng với đó, các địa phương cần tiếp tục có những giải pháp động viên, khích lệ; hỗ trợ vốn, giống và kỹ thuật canh tác, nuôi trồng... nhằm phát huy vai trò là “bà đỡ” tạo mọi điều khuyến khích nông dân thi đua sản xuất, làm giàu ngay tại quê hương; khơi dậy tinh thần đoàn kết trong cộng đồng dân cư.

Phạm Hải