"Phát triển bền vững theo mô hình tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu"

Những năm qua, bên cạnh tập trung nguồn lực phát triển các ngành, lĩnh vực trọng điểm, tỉnh Quảng Ninh luôn nhất quán quan điểm "Không đánh đổi môi trường lấy tăng trưởng nóng”, phát triển kinh tế - xã hội bền vững, giữ gìn môi trường tự nhiên cho tương lai. Nhân Ngày Môi trường thế giới 5/6, phóng viên Trung tâm Truyền thông tỉnh đã phỏng vấn ông Trần Như Long, Giám đốc Sở TN&MT, về nội dung này (ảnh).

- Ông có thể làm rõ hơn quan điểm, định hướng của tỉnh về đảm bảo hài hòa giữa phát triển kinh tế và bảo vệ môi trường (BVMT)?

+ Trên cơ sở yêu cầu thực tiễn khách quan, tỉnh xác định rõ công tác BVMT là nhiệm vụ của toàn Đảng bộ và cả hệ thống chính trị tỉnh, là một nội dung cơ bản không thể tách rời trong đường lối, chủ trương và kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội của tỉnh.

Nghị quyết Đại hội XV của Đảng bộ tỉnh đã chỉ rõ “Phát triển bền vững theo mô hình tăng trưởng xanh, thích ứng với biến đổi khí hậu". Bằng bước đi và cách làm sáng tạo, thể hiện sự quyết tâm, tư duy đổi mới, dám nghĩ, dám làm, Quảng Ninh là một trong số ít các địa phương trong nước đã xây dựng Đề án "Bảo vệ môi trường, sử dụng hiệu quả tài nguyên thiên nhiên, phòng chống và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu giai đoạn 2021-2025, định hướng đến năm 2030" và Đề án "Đảm bảo an ninh nguồn nước trên địa bàn tỉnh đến năm 2025, tầm nhìn đến năm 2030" với sự tham gia của các nhà khoa học hàng đầu về các lĩnh vực liên quan ở trong và ngoài nước. Đây là cơ sở khoa học để BCH Đảng bộ tỉnh ban hành Nghị quyết số 10-NQ/TU ngày 26/9/2022 "Về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với quản lý tài nguyên, bảo vệ môi trường, phòng tránh và giảm nhẹ thiên tai, ứng phó với biến đổi khí hậu, bảo đảm an ninh nguồn nước giai đoạn 2022-2030".

Cụ thể hóa quan điểm lãnh đạo, chỉ đạo của tỉnh, những năm qua Sở TN&MT đã chủ động tham mưu xây dựng và hoàn thiện thể chế, chính sách, nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước về môi trường, đa dạng sinh học; triển khai xây dựng và thực hiện các nhiệm vụ, dự án nhằm tăng cường quản lý môi trường không khí, quản lý chất thải, quản lý nước thải và bảo vệ đa dạng sinh học. Đồng thời tham mưu ban hành và triển khai có hiệu quả Bộ Quy chuẩn kỹ thuật địa phương về môi trường - là công cụ kỹ thuật và cơ sở pháp lý thúc đẩy các doanh nghiệp tăng cường ứng dụng KHKT tiên tiến để cải thiện sản xuất, xử lý chất thải.

Sở cũng hoàn thành xây dựng, lồng ghép các phương án BVMT, đa dạng sinh học, ứng phó biến đổi khí hậu vào Quy hoạch tỉnh đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt tại Quyết định số 80/QĐ-TTg ngày 11/02/2023; ngày càng nâng cao chất lượng môi trường sống của người dân, góp phần thu hút đầu tư, du lịch, phục vụ phát triển bền vững kinh tế - xã hội của tỉnh.

- Công tác thanh kiểm tra, xử lý triệt để những vấn đề “nóng” liên quan đến môi trường có ý nghĩa hết sức quan trọng. Ông đánh giá thế nào về công tác này của tỉnh thời gian qua?

+ Để góp phần hoàn thành các nhiệm vụ, chỉ tiêu về BVMT, những năm qua Sở TN&MT đã chú trọng các giải pháp phòng ngừa, đồng thời đẩy mạnh công tác thanh kiểm tra, kịp thời phát hiện, ngăn chặn, xử lý nghiêm các hành vi vi phạm pháp luật về BVMT, bảo tồn đa dạng sinh học…

Sở đã chủ động và phối hợp với các cơ quan chức năng quản lý, kiểm soát chặt chẽ các nguồn thải, nhất là nước thải công nghiệp tại các KCN, CCN, các nguồn thải có quy mô lớn, nguy cơ gây ô nhiễm môi trường cao; tăng cường kiểm soát chất lượng môi trường các khu vực nhạy cảm, có nhiều hoạt động kinh tế - xã hội đan xen, như: Vịnh Hạ Long, Vịnh Cửa Lục, Vịnh Bái Tử Long, KKT ven biển Quảng Yên, KKT Vân Đồn, KKT Cửa khẩu Móng Cái, KCN cảng biển Hải Hà...; tăng cường kiểm soát môi trường không khí các nút giao thông có hoạt động vận chuyển than, khu vực đô thị, KCN, xi măng, nhiệt điện... Cùng với đó, kiểm soát chặt chẽ công tác phân loại, thu gom, vận chuyển, xử lý chất thải rắn sinh hoạt, chất thải nguy hại, chất thải y tế; xây dựng và triển khai các nhiệm vụ, dự án về phân loại chất thải rắn theo mô hình kinh tế tuần hoàn, biến chất thải thành tài nguyên, nguyên liệu sản xuất; thúc đẩy việc áp dụng các biện pháp phân loại chất thải rắn tại nguồn, sử dụng và tái chế chất thải rắn.

Công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát việc thực hiện pháp luật về BVMT đã góp phần tăng cường hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước, ngăn chặn, xử lý kịp thời, nghiêm minh các hành vi vi phạm pháp luật và các hành vi tham nhũng, lãng phí về TN&MT. Năm 2022 các cơ quan chức năng trên địa bàn tỉnh đã kiểm tra, xử phạt 324 tổ chức, cá nhân với tổng số tiền hơn 8,1 tỷ đồng. Những tháng đầu năm 2023, Sở TN&MT đã chủ trì tiến hành thanh tra, kiểm tra theo kế hoạch và đột xuất 10 cuộc đối với 23 đơn vị; qua đó lập biên bản xử phạt vi phạm hành chính 15 đơn vị với tổng số tiền gần 1,4 tỷ đồng.

- Ông cho biết, tỉnh đã đạt được những kết quả như thế nào trong công tác BVMT?

+ Qua 2,5 năm thực hiện Nghị quyết Đại hội XV của  Đảng bộ tỉnh, một số chỉ tiêu về môi trường đã đạt và vượt so với kế hoạch, như: 100% các cơ sở kinh doanh đạt quy chuẩn về môi trường; 100% KCN đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn xả thải ra môi trường; hằng năm duy trì tỷ lệ che phủ rừng theo kế hoạch đạt 55% và nâng cao chất lượng rừng... Một số chỉ tiêu đã gần đạt kế hoạch: 80% CCN đang hoạt động có hệ thống xử lý nước thải tập trung đạt tiêu chuẩn xả thải ra môi trường; tỷ lệ thu gom và xử lý rác thải rắn sinh hoạt đô thị và các xã đảo, các xã có hoạt động du lịch, dịch vụ bảo đảm tiêu chuẩn, quy chuẩn dự kiến năm 2023 đạt 98%...

Theo kết quả quan trắc hiện trạng chất lượng môi trường xung quanh tại 13/13 huyện, thị xã, thành phố cho thấy, chất lượng môi trường không khí, nước mặt, nước biển ven bờ, môi trường đất và trầm tích xung quanh tỉnh có nhiều chuyển biến tích cực; ô nhiễm môi trường cơ bản được kiểm soát; không phát sinh cơ sở gây ô nhiễm môi trường nghiêm trọng. Các kết quả đạt được đã góp phần nâng cao chỉ số thành phần quản trị môi trường trong Chỉ số PAPI của tỉnh, đưa Quảng Ninh đứng đầu toàn quốc về Chỉ số PAPI. Tỉnh được VCCI đánh giá là một trong 5 tỉnh, thành phố có Chỉ số xanh cấp tỉnh (PGI) cao nhất toàn quốc. Trong năm 2020, 2021, Bộ TN&MT xếp hạng Quảng Ninh là một trong các tỉnh, thành phố có kết quả BVMT ở mức tốt và dẫn đầu cả nước.

- Trân trọng cảm ơn ông!