Phát triển ngành công nghiệp bán dẫn là lựa chọn chiến lược ưu tiên

Thực hiện nhiệm vụ được giao, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp với các các bộ, ngành, tổ chức nghiên cứu, tổng hợp kinh nghiệm quốc tế, xu hướng phát triển và cung cầu nguồn nhân lực cho ngành bán dẫn thế giới; đồng thời, lấy ý kiến chuyên gia, đặc biệt các chuyên gia người Việt Nam đang công tác trong ngành bán dẫn trên thế giới và các cơ quan liên quan để hoàn thiện Đề án Phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050.

Thứ trưởng Trần Duy Đông cho biết, Đảng và Nhà nước đã xác định ba đột phá chiến lược, trong đó có đột phá về đào tạo nguồn nhân lực. Quan điểm xuyên suốt trong quá trình phát triển đất nước là lấy con người làm trung tâm, chủ thể, là nguồn nhân lực, động lực cho phát triển. Phát triển ngành công nghiệp bán dẫn là yêu cầu khách quan, lựa chọn chiến lược ưu tiên; trong đó phát triển khoa học công nghệ cao sẽ thúc đẩy sự phát triển của các ngành phụ trợ khác.

Để đảm bảo tính khả thi trong thực hiện Đề án, các trường đại học, cơ sở đào tạo đóng vai trò rất quan trọng, đặc biệt là các trường, cơ quan chủ trì các trung tâm bán dẫn dùng chung cấp quốc gia và các trung tâm đào tạo bán dẫn tiêu chuẩn về thiết kế vi mạch tại các trường đại học công lập có năng lực đào tạo nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn.

Theo đó, Thứ trưởng Trần Duy Đông yêu cầu trường đại học, cơ sở đào tạo cho ý kiến vào dự kiến chỉ tiêu đào tạo của các trường hằng năm để thực hiện mục tiêu đào tạo được 50.000 kỹ sư ngành công nghiệp bán dẫn có trình độ từ đại học trở lên; chỉ tiêu đào tạo đối với các trường công lập được đầu tư cơ sở vật chất; hỗ trợ kinh phí, học bổng cho các cơ sở đào tạo, cơ sở hỗ trợ đào tạo; quy trình tham gia Đề án, sử dụng vốn đầu tư công, vốn chi sự nghiệp.

Theo dự thảo Đề án, mục tiêu đến năm 2030: đào tạo được 50.000 kỹ sư ngành công nghiệp bán dẫn có trình độ từ đại học trở lên với cơ cấu như sau: Theo trình độ chuyên môn: 500 tiến sĩ, 7.500 thạc sĩ và 42.000 kỹ sư. Theo các công đoạn: 15.000 kỹ sư thiết kế vi mạch bán dẫn và 35.000 kỹ sư trong công đoạn sản xuất, đóng gói, kiểm thử vi mạch bán dẫn và các công đoạn khác của ngành công nghiệp bán dẫn.

Theo lĩnh vực chuyên sâu, có ít nhất 5.000 nhân sự có trình độ kỹ sư trở lên có chuyên môn sâu về trí tuệ nhân tạo (AI) phục vụ ngành công nghiệp bán dẫn. đào tạo chuyên sâu cho 1.300 giảng viên giảng dạy tại các viện nghiên cứu, trường đại học, cơ sở đào tạo và doanh nghiệp; mở rộng mạng lưới đào tạo, hỗ trợ đào tạo ngành công nghiệp bán dẫn và các ngành liên quan tại các viện nghiên cứu, trường đại học, cơ sở đào tạo, cơ sở hỗ trợ đào tạo và doanh nghiệp.

Đại diện Trường Đại học Cần Thơ cho biết, trường sẽ chú trọng một số nội dung liên quan lên kết, liên thông đào tạo; cơ chế đặc thù để xác định chỉ tiêu và tăng năng lực đào tạo; việc cải thiện cơ sở vật chất, đảm bảo tính đồng bộ hiện đại và đáp ứng nhu cầu; kinh phí mời chuyên gia trên thế giới, tạo sự giao lưu hợp tác giữa các trường đại học trong nước với nước ngoài để tiếp cận chuẩn mực quốc tế.

Ông Hồ Kỳ Minh, Phó Chủ tịch UBND thành phố Đà Nẵng cho hay, UBND thành phố Đà Nẵng, Đại học Đà Nẵng dự kiến sẽ là cơ quan chủ quản trong việc xây dựng trung tâm bán dẫn dùng chung cấp quốc gia, trung tâm đào tạo bán dẫn tiêu chuẩn; đồng thời nhấn mạnh đến các loại hình đào tạo theo Đề án; về cơ chế, đặc thù; đầu tư mua sắm trang thiết bị; cơ chế khai thác sử dụng các tài sản; đào tạo nhân lực; kinh phí thu hút chuyên gia, nhân tài…

Về phía cơ quan quản lý nhà nước trong lĩnh vực giáo dục, đào tạo, ông Hoàng Minh Sơn, Thứ trưởng Bộ Giáo dục và Đào tạo cho rằng, về dự báo nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong quá trình xây dựng dự thảo Đề án, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã phối hợp các bộ, ngành để có khảo sát nhu cầu và đưa ra mục tiêu cụ thể theo trình độ chuyên môn, theo công đoạn và lĩnh vực chuyên sâu.

“Các cơ sở đạo cần tăng cường sự liên kết, phát huy tinh thần tự chủ giữa các trường với sự điều phối chung của nhà nước để thực hiện hiệu quả mục tiêu phát triển nguồn nhân lực ngành công nghiệp bán dẫn đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050”, ông Hoàng Minh Sơn cho hay.

Nhằm đảm bảo khi Đề án được phê duyệt sẽ triển khai được ngay, tăng cơ hội cho Việt Nam phát huy được lợi thế nguồn nhân lực để phát triển, Thứ trưởng Trần Duy Đông yêu cầu các trường đại học, cơ sở đào tạo cần làm rõ thêm một số nội dung liên quan đến các ngành, lĩnh vực cụ thể theo mục tiêu 50.000 kỹ sư ngành công nghiệp bán dẫn; giải pháp, cơ chế chính sách để đào tạo các giảng viên.

Cùng với đó, các trường đại học, cơ sở đào tạo cần có cơ chế hỗ trợ giảng viên; đào tạo song song, đào tạo mới, đào tạo chuyển đổi; dự kiến việc xây dựng trung tâm bán dẫn dùng chung cấp quốc gia và trung tâm đào tạo bán dẫn tiêu chuẩn về thiết kế vi mạch tại các trường đại học công lập; trong đó, làm rõ hơn quy trình xét duyệt, cơ chế mua sắm, nguồn vốn vốn ngân sách trung ương, nguồn vốn đối ứng của các trường.

Bên cạnh đó, các trường đại học, cơ sở đào tạo cần có cơ chế vận hành, cơ chế giám sát thực hiện mục tiêu, đảm bảo không trùng lặp, hiệu quả; nội dung liên quan đến chi phí sự nghiệp, hỗ trợ cấp học bổng cho sinh viên và đào tạo giáo viên; hỗ trợ học bổng, hỗ trợ tín dụng, cho vay sinh viên chuyên ngành này; hợp tác của các trường, liên kết hợp tác giữa trường với doanh nghiệp…