Phố "Làng chài" trên cạn

Việc hoàn thành Đề án di dời các nhà bè trên Vịnh Hạ Long không chỉ góp phần nâng cao hiệu quả bảo tồn, phát huy giá trị của Vịnh Hạ Long, bảo vệ một di sản vô giá của đất nước mà còn đem lại cuộc sống bền vững cho người dân làng chài vốn bao đời sinh sống lênh đênh trên biển. Cuộc sống đói nghèo, thất học đã ở lại sau lưng, niềm vui mừng hiện trên mỗi khuôn mặt của ngư dân cùng với niềm tin về cuộc sống mới an cư lạc nghiệp.

Khu tái định cư cho ngư dân làng chài giờ đây nhộn nhịp như một khu phố nhỏ với đa dạng các hoạt động. Trong ảnh: Một góc khu tái định cư làng chài phường Hà Phong (TP Hạ Long).

An cư

Được sự quan tâm, chỉ đạo của Tỉnh uỷ, UBND tỉnh, TP Hạ Long cùng với sự vào cuộc tích cực của UBND các phường có nhà bè trên Vịnh, công tác thực hiện di dời đã cơ bản được hoàn thành. Cùng với đó, dự án đầu tư hạ tầng kỹ thuật khu tái định cư tại phường Hà Phong đã đưa vào sử dụng 364 căn hộ tái định cư có diện tích từ 77-128m2, đồng bộ cùng với hệ thống hạ tầng kỹ thuật, kịp thời đáp ứng nhu cầu của nhân dân. Tính đến ngày 12-8, khu tái định cư phường Hà Phong đã đón nhận 321/324 hộ ngư dân với trên 1.498 nhân khẩu đủ điều kiện được tái định cư. Có mặt tại đây vào những ngày tháng 8 vừa qua, hình ảnh về khu dân cư đông vui, đầy sức sống đang dần hiện ra trước mắt chúng tôi, với những quán hàng, dịch vụ ăn uống nhộn nhịp. Có nhà ở vững chắc, người dân cũng yên tâm sắm sửa thêm đồ đạc phục vụ nhu cầu giải trí cuộc sống hàng ngày.

Chị Nguyễn Thị Toàn hồ hởi: “Trước đây, ở trên bè, chúng tôi không dám sắm sửa đồ dùng gì, trừ những thứ thiết yếu phục vụ cuộc sống hàng ngày. Nay có nhà cửa ổn định, chắc chắn nên chúng tôi mới dám sắm sửa đồ dùng phục vụ nhu cầu giải trí của gia đình”. Nghĩ về những ngày đã qua, ông Nguyễn Văn Đức cho biết: “Cuộc sống của ngư dân làng chài gần như tách biệt với thế giới bên ngoài, ngư dân bao đời nay chỉ biết bám biển mà sống. Đói nghèo, thất học truyền từ đời trước sang đời sau. Như: Điểm Bồ Nâu, thuộc khu Cửa Vạn, trước đây chúng tôi sinh sống có tới 90% người dân không biết chữ. Do không có điểm trường tại vị trí này, tôi chính là người hướng dẫn cho các cháu biết mặt chữ. Nhưng muốn học lên nữa các cháu phải vào bờ để học, trong khi đó không phải ai cũng có điều kiện cho con em lên bờ học cái chữ. Do vậy mà đói nghèo, thất học cứ đeo bám mãi. Nay được sự quan tâm của tỉnh, thành phố tạo điều kiện cho bà con lên bờ sinh sống ổn định, là ước mơ bao đời của ngư dân chúng tôi”.

Hơn 100 năm bám biển cùng gia đình, nay được lên bờ an cư, cụ Nguyễn Văn Nuôi (104 tuổi) phấn khởi cho biết: “Sống cả đời lênh đênh trên biển, nay được Nhà nước cấp đất, cấp nhà ở chắc chắn, sinh sống ổn định trên bờ, tôi vui lắm. Con cháu ngư dân làng chài chúng tôi từ nay được tiếp cận với văn minh, văn hoá, giáo dục đầy đủ, sẽ có một cuộc sống tốt đẹp hơn thế hệ chúng tôi. Cảm ơn Đảng, cảm ơn Nhà nước rất nhiều”.

Để sớm ổn định cuộc sống cho người dân khu tái định cư, cấp uỷ, chính quyền địa phương cũng tích cực vào cuộc. Ông Nhâm Sỹ Thuộc, Phó Chủ tịch UBND phường Hà Phong (TP Hạ Long) cho biết: “Phường cũng hết sức quan tâm và hỗ trợ, giúp người dân nhanh chóng ổn định chỗ ở, đảm bảo về các vấn đề an ninh trật tự, vệ sinh môi trường, y tế, giáo dục, tuyên truyền vấn đề an toàn giao thông… Đặc biệt, phường cũng rà soát đối tượng trẻ em trong độ tuổi đến trường, tuyên truyền phụ huynh đăng ký cho các cháu đi học. Thành phố cũng đầu tư 6 lớp học kiên cố tại cơ sở 2 của Trường THCS Minh Khai đảm bảo điều kiện học cho các cháu. Bên cạnh đó, địa phương cũng phối hợp, vận động đoàn thể, đơn vị tổ chức thăm, tặng quà (cặp sách, đồng phục, xe đạp); tổ chức hoạt động văn hoá, văn nghệ, thể thao, tạo sân chơi mới cho các cháu sớm hoà nhập với các khu vực khác trên địa bàn…”. Về công tác quản lý nhà nước, ông Thuộc cũng cho biết thêm: “Ngày 16-7 vừa qua, Nghị quyết số 155/NQ-HĐND đã được HĐND tỉnh khoá XII, kỳ họp thứ 15 thông qua. Theo đó, HĐND tỉnh nhất trí về việc thành lập khu phố 8, thuộc phường Hà Phong, TP Hạ Long, với diện tích 7,7ha, bao gồm 364 hộ gia đình. Việc ban hành Nghị quyết trên có ý nghĩa quan trọng, nhằm sớm ổn định về mặt tổ chức quản lý nhà nước tại khu tái định cư. UBND phường hiện đang triển khai các bước thành lập các tổ chức, đoàn thể góp phần nhanh chóng đưa nhân dân vào nếp sống mới, văn minh, hiện đại”.

Gia đình chị Nguyễn Thị Toàn thư giãn sau một ngày lao động vất vả.

Lạc nghiệp

Không chỉ những lo lắng về nơi ở mới của các hộ dân khu tái định cư được quan tâm giải quyết, mà “bài toán” việc làm cũng được UBND thành phố chỉ đạo các ban, ngành, đơn vị vào cuộc tích cực. Trong hai năm 2012 và 2013, thành phố đã mở 2 lớp đào tạo nghề (lớp nuôi trồng thuỷ sản và lớp đan lưới) với tổng số 70 học viên là đối tượng di dời nhà bè; đồng thời, liên hệ doanh nghiệp để bao tiêu sản phẩm cho các hộ. Gần đây nhất, tháng 6-2014, thành phố cũng phối hợp với Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh tổ chức chợ phiên việc làm dành riêng cho người dân khu tái định cư. Tại phiên chợ, 12 doanh nghiệp, đơn vị trên địa bàn thành phố đã tham gia tuyển dụng 616 vị trí việc làm. Đã có 222 lượt người tham gia phỏng vấn tìm việc làm với 66 người trúng tuyển ở các vị trí lao động phổ thông và 60 người ở vị trí lao động học nghề. Thời gian tới, TP Hạ Long tiếp tục mở các lớp học nghề phù hợp với trình độ thực tế của người dân, đồng thời vận động doanh nghiệp, đơn vị trên địa bàn ưu tiên tuyển dụng, bố trí việc làm cho các hộ dân.

Ngoài ra, tuỳ theo nhu cầu của các hộ dân, UBND thành phố cũng đã thống nhất cùng Ngân hàng Chính sách xã hội tỉnh hỗ trợ cho vay vốn đối với các hộ nghèo thuộc đối tượng di dời nhà bè hoặc vay vốn phát triển sản xuất. Bên cạnh đó, khi bến neo đậu cập tàu (diện tích 2.500m2) và khu hậu cần nghề cá (diện tích khoảng 6ha) được hoàn thành, người dân sẽ có nhiều điều kiện thuận lợi hơn tiếp tục gắn mình với biển, dựa vào ngư nghiệp để ổn định cuộc sống.

Có thể thấy, cuộc sống mới tuy còn nhiều khó khăn, bỡ ngỡ, nhưng niềm tin về một tương lai tươi sáng hơn đối với người dân khu tái định cư làng chài phường Hà Phong đang dần trở thành hiện thực.

Thanh Hoa