Phòng, chống HIV/AIDS: Tiến gần mục tiêu 90-90-90

Từ năm 2014, Việt Nam chính thức cam kết và triển khai các hoạt động hưởng ứng mục tiêu 90-90-90 trong phòng, chống HIV/AIDS nhằm hướng tới kết thúc dịch AIDS vào năm 2030. Tại Quảng Ninh, công tác phòng, chống HIV/AIDS được các cấp, ngành nỗ lực thực hiện với nhiều giải pháp, nhờ đó, đã có những tiêu chí đạt và tiệm cận mục tiêu 90-90-90.

Học sinh Trường THPT Ngô Quyền (TP Hạ Long) tuyên truyền phòng, chống HIV/AIDS và tệ nạn ma túy, mại dâm. (Ảnh do nhà trường cung cấp)

Những năm gần đây, số bệnh nhân nhiễm HIV mới tại Quảng Ninh đã giảm nhưng vẫn còn ở mức cao. Trên địa bàn tỉnh hiện có 5.581 người nhiễm HIV còn sống và xác định đúng địa chỉ (trong đó, 5.425 người còn sống hiện có mặt trên địa bàn tỉnh; 156 người đã ra tỉnh ngoài sinh sống).

Để thực hiện thành công mục tiêu 90-90-90, tiến tới kết thúc dịch AIDS, Quảng Ninh đã quyết liệt triển khai toàn diện các dịch vụ từ dự phòng, chẩn đoán và chăm sóc, điều trị. Chỉ tính riêng 6 tháng đầu năm 2019, các phòng xét nghiệm trên địa bàn tỉnh đã xét nghiệm sàng lọc 35.813 mẫu, phát hiện 121 mẫu HIV dương tính; đã làm xét nghiệm PCR cho 29 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV (trong đó có 1 trẻ có kết quả PCR dương tính đã được điều trị ARV).

Công tác hỗ trợ điều trị và dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con được thực hiện ở tất cả các địa phương trong tỉnh. Toàn tỉnh có 6 cơ sở sản khoa cung cấp thuốc điều trị dự phòng lây truyền HIV từ mẹ sang con, các đơn vị còn lại thực hiện tư vấn, xét nghiệm HIV cho bà bẹ có thai để chuyển tuyến. Quý I/2019, có 9.626 lượt phụ nữ mang thai xét nghiệm HIV tự nguyện; có 28 phụ nữ mang thai có kết quả xét nghiệm khẳng định HIV dương tính và đã được điều trị. Có 21 trẻ sinh ra từ mẹ nhiễm HIV và đã được điều trị dự phòng lây truyền ngay từ khi sinh ra.

Đối với công tác điều trị kháng vi rút (ARV), ngành Y tế tỉnh triển khai điều trị ARV cho bệnh nhân HIV ở 9 địa bàn với 12 phòng khám ngoại trú, trong đó có 1 phòng khám ngoại trú nhi. Số bệnh nhân đang nhận thuốc ARV là 4.888 người (đạt 90,1%), trong đó có 4.786 người lớn, 102 trẻ em. Hiện, Quảng Ninh là một trong số ít tỉnh trong toàn quốc có số bệnh nhân được điều trị đạt mục tiêu của Liên hợp quốc đề ra, đó là 90% bệnh nhân nhiễm HIV được điều trị ARV. Điều này có ý nghĩa rất lớn bởi bệnh nhân HIV được điều trị sớm sẽ giúp cải thiện tình trạng sức khỏe, đồng thời ngăn chặn được sự nhân lên của vi rút trong cơ thể, làm giảm khả năng lây nhiễm ra cộng đồng.

Trẻ em sinh ra từ mẹ có HIV đều đã được điều trị dự phòng lây truyền HIV. (Ảnh minh họa)

Nhằm đảm bảo quá trình điều trị cho bệnh nhân không bị gián đoạn khi các tổ chức quốc tế ngừng tài trợ, Sở Y tế Quảng Ninh đã chỉ đạo kiện toàn 12 cơ sở điều trị ARV trên cơ sở lồng ghép hoạt động, nhiệm vụ của các phòng khám ngoại trú do dự án hỗ trợ vào các khoa truyền nhiễm hoặc khoa khám bệnh của các đơn vị. Các bệnh nhân nhiễm HIV được tuyên truyền, hướng dẫn tham gia BHYT. Hiện toàn tỉnh có 4.671 bệnh nhân HIV có thẻ BHYT (chiếm 94,4%) và có 744 bệnh nhân đang nhận thuốc ARV từ nguồn BHYT. Bệnh nhân HIV/AIDS cần điều trị ARV liên tục và suốt đời. Vì vậy, có BHYT sẽ giúp bệnh nhân có HIV được điều trị lâu dài, bền vững với chi phí hợp lý, góp phần kiểm soát được số lượng vi rút ở mức thấp để sống khỏe mạnh và làm giảm nguy cơ lây truyền HIV cho người khác.

Hiện công tác quản lý người nhiễm HIV vẫn còn gặp nhiều khó khăn do người bệnh khai không đúng tên, không đúng người và không đúng địa chỉ. Số người nhiễm HIV đang điều trị ARV có thẻ BHYT đã đạt mức cao nhưng chưa thực sự bền vững, một số người bệnh vẫn không hợp tác với các cơ sở y tế để cung cấp đầy đủ thông tin về việc tham gia BHYT, vì vậy khó khăn cho quá trình tổng hợp và đề xuất hỗ trợ thẻ BHYT theo quy định của Chính phủ. Những khó khăn này đang được các cấp, ngành, địa phương phối hợp giải quyết, nhằm tăng cường kiểm soát sự lây nhiễm HIV trong cộng đồng, tiếp tục làm giảm nhanh, tiến tới thực hiện thành công mục tiêu 90-90-90.

Hoàng Nhi

[links()]