QĐND Việt Nam ra đời, cùng toàn dân kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược (1944-1954)

Quân đội Nhân dân (QĐND) Việt Nam là quân đội kiểu mới, quân đội của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân, là lực lượng nòng cốt của LLVT nhân dân Việt Nam, được Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, giáo dục và rèn luyện.

Trải qua 70 năm xây dựng, phát triển, chiến đấu và chiến thắng, dưới sự lãnh đạo của Đảng Cộng sản Việt Nam, sự đùm bọc và nuôi dưỡng của nhân dân, sự đoàn kết và giúp đỡ của bạn bè quốc tế, kế thừa và phát huy truyền thống quân sự của dân tộc, vừa chiến đấu vừa xây dựng, QĐND Việt Nam đã phát triển, đi từ nhỏ đến lớn, càng đánh càng mạng, càng đánh càng thắng lớn.

Nhân dịp kỷ niệm 70 năm thành lập QĐND Việt Nam, chúng ta cùng ôn lại những dấu mốc quan trọng trong chặng đường 70 năm xây dựng, phát triển, chiến đấu và chiến thắng của QĐND Việt Nam.

Đội Việt Nam Tuyên truyền Giải phóng quân (tiền thân của Quân đội Nhân dân Việt Nam) thành lập ngày 22-12-1944. (Ảnh tư liệu: TTXVN)

1. Sự ra đời của Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - đội quân chủ lực đầu tiên của QĐND Việt Nam (22-12-1944)

Ngay từ khi ra đời, Đảng Cộng sản Việt Nam đã quán triệt sâu sắc học thuyết Mác-Lê nin về bạo lực cách mạng của giai cấp vô sản. Cương lĩnh chính trị đầu tiên của Đảng ta đã khẳng định con đường đấu tranh giải phóng giai cấp, giải phóng dân tộc là dùng bạo lực cách mạng để giành chính quyền và yêu cầu phải tổ chức LLVT để làm nòng cốt cho toàn dân tiến hành đấu tranh cách mạng. Trong Chính cương vắn tắt của Đảng (2-1930), do Chủ tịch Hồ Chí Minh khởi thảo đã đề cập đến việc “tổ chức ra quân đội công nông”. Luận cương chính trị của Đảng (10-1930) cũng chỉ rõ nhiệm vụ “Vũ trang cho công nông”, “lập quân đội công nông” và “tổ chức ra đội tự vệ công nông”. Trong phong trào cách mạng 1930-1931, mà đỉnh cao là Xô viết Nghệ Tĩnh, từ lực lượng khởi nghĩa của công - nông, Đội tự vệ công nông (Tự vệ Đỏ) đã ra đời. Đó là mầm mống đầu tiên của LLVT cách mạng Việt Nam.

Từ tháng 9 năm 1939, trong phong trào đánh Pháp, đuổi Nhật, các cuộc khởi nghĩa từng phần và chiến tranh du kích đã diễn ra trên nhiều địa phương. Hàng loạt tổ chức vũ trang lần lượt được thành lập và phát triển như: Du kích Nam Kỳ (1940), Cứu quốc quân (1941)… Phong trào đấu tranh cách mạng của quần chúng phát triển mạnh mẽ, rộng khắp và sự trưởng thành nhanh chóng của các tổ chức vũ trang quần chúng đòi hỏi cách mạng Việt Nam phải có một đội quân chủ lực thống nhất về mặt tổ chức để đáp ứng nhiệm vụ cách mạng giải phóng dân tộc.

Sau thời gian gấp rút chuẩn bị, ngày 22-12-1944, tại khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc tổng châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng (nay là xóm Nà Sang, xã Tam Kinh, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng), Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân được thành lập theo Chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh. Trong chỉ thị, Người ghi rõ: “Tên Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, nghĩa là chính trị hơn quân sự. Nó là đội tuyên truyền”; “Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân là đội quân đàn anh, mong cho chóng có những đội đàn em khác”’; “Tuy lúc đầu quy mô của nó còn nhỏ, nhưng tiền đồ của nó rất vẻ vang. Nó là tiền đề của giải phóng quân, nó có thể đi suốt từ Nam chí Bắc, khắp đất nước Việt Nam”.

Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân gồm 34 người, biên chế thành 3 tiểu đội do đồng chí Hoàng Sâm làm Đội trưởng, đồng chí Xích Thắng làm Chính trị viên. Đội có chi bộ Đảng lãnh đạo.

Tháng 4 năm 1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc Kỳ của Đảng quyết định hợp nhất tổ chức vũ trang trên cả nước (hợp nhất Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, Cứu quốc quân và các tổ chức vũ trang khác), thành lập Việt Nam giải phóng quân. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Việt Nam giải phóng quân được đổi tên thành Vệ quốc đoàn, rồi Quân đội quốc gia Việt Nam (năm 1946), đến năm 1950 được đổi tên là Quân đội Nhân dân Việt Nam.

Ngày 22-12-1944 được lấy làm ngày thành lập Quân đội Nhân dân Việt Nam.

(còn nữa)

Theo Tổng cục Chính trị QĐND Việt Nam