Quảng Ninh những năm tháng hào hùng

Chặng đường lịch sử 58 năm xây dựng, phát triển và trưởng thành kể từ ngày thành lập tỉnh đến nay có biết bao sự kiện, con số đáng nhớ. Trong đó, không thể không nhắc đến những năm tháng quân dân Quảng Ninh vừa sản xuất vừa chiến đấu ngoan cường, dũng cảm chống chiến tranh phá hoại của Đế quốc Mỹ, chi viện đắc lực cho chiến trường miền Nam.

Sau khi Quốc hội có Nghị quyết nhất trí thông qua đề nghị của Hội đồng Chính phủ, hai địa phương Hải Ninh và Hồng Quảng đã khẩn trương tiến hành các bước hợp nhất. Khoảng hai tháng, mọi việc chuẩn bị cho sáp nhập đã hoàn tất. Các con dấu cũ của khu Hồng Quảng và tỉnh Hải Ninh được thu hồi và các con dấu mới mang tên Quảng Ninh chính thức có hiệu lực. Sáng 1/1/1964 là buổi làm việc đầu tiên của các cơ quan tỉnh Quảng Ninh. Đồng chí Hoàng Chính, Bí thư Tỉnh uỷ Hải Ninh trở về tỉnh Quảng Ninh với chức vụ Chủ tịch UBND tỉnh.

Tỉnh Quảng Ninh thành lập chưa đầy 1 năm thì đế quốc Mỹ leo thang đánh phá miền Bắc. Ông Nguyễn Ngọc Đàm, nguyên Chủ tịch UBND tỉnh, thời điểm đó đang là Phó Chủ tịch Thường trực UBND tỉnh, nhớ lại: Sự leo thang và mở rộng chiến tranh của Mỹ ra miền Bắc buộc ta phải đối phó để bảo vệ các cơ sở sản xuất, nhất là xây dựng hậu phương vững chắc để tiếp nhận hàng viện trợ của các nước xã hội chủ nghĩa anh em. Trong nước, chúng ta đẩy mạnh sản xuất với tinh thần "Thóc không thiếu một cân, quân không thiếu một người". Trong đó phải kể đến chiến công đầu của quân dân Quảng Ninh bắn rơi máy bay Mỹ trên vùng trời Hạ Long, làm nên chiến thắng trận đầu ngày 5/8/1964.

Dưới sự chỉ đạo của các cấp ủy Đảng, nhân dân Quảng Ninh đã không chỉ giữ vững mặt trận sản xuất mà còn kịp thời đập tan các cuộc ném bom của Mỹ, bắn rơi nhiều máy bay, bảo vệ vùng trời, vùng biển Đông Bắc. Nhân dân các dân tộc Quảng Ninh đã đoàn kết, sát cánh cùng với các lực lượng vũ trang chiến đấu, liên tiếp giành nhiều thắng lợi và tiếp tục đẩy mạnh sản xuất. Đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân nói chung và công nhân Vùng mỏ nói riêng được giữ vững. Các chỉ tiêu Trung ương giao cho tỉnh Quảng Ninh đều hoàn thành.

Theo số liệu thống kê, Mỹ đã rải xuống Vùng mỏ 24.808 quả bom các loại, 9.690 tấn thuốc nổ đánh vào hơn 2.300 mục tiêu, giết hại 2.501 đồng bào. Tổng kết 10 năm chống chiến tranh phá hoại của đế quốc Mỹ, quân và dân Quảng Ninh đã bắn rơi hơn 200 máy bay các loại, bắt sống hàng chục phi công.

Ông Nguyễn Ngọc Đàm kể tiếp: Trong những năm chiến tranh ác liệt ấy, tỉnh ta luôn được Trung ương Đảng, Bác Hồ và Chính phủ hết sức quan tâm. Tôi có vinh dự nhiều lần được đón Bác, trực tiếp báo cáo với Bác Hồ và các đồng chí lãnh đạo của Đảng về kết quả sản xuất, chiến đấu của quân và dân tỉnh nhà. Đến nay, hơn nửa thế kỷ đã trôi qua rồi nhưng tôi vẫn hình dung những sự việc đó mới như ngày hôm qua. Những việc như tổ chức lực lượng vũ trang chi viện cho miền Nam hay việc cung cấp lương thực cho nhân dân, công nhân Vùng mỏ đến tận bây giờ tôi vẫn không thể nào quên. Và cũng khó lý giải cho cặn kẽ rằng tại sao lúc đó tỉnh ta lại làm tốt thế.

Những khó khăn về lương thực của tỉnh ta đã được giải quyết nhờ vào tinh thần tự túc sản xuất của nhân dân gắn với việc đẩy mạnh sản xuất lương thực, chăn nuôi, trồng rau củ quả. Nhờ vậy, chúng ta đã bù đắp được thiếu hụt và có lương thực phục vụ cho nhân dân, công nhân giữ vững mặt trận sản xuất và chiến đấu.

Mặc dù chiến tranh ác liệt nhưng nghề đánh bắt hải sản vẫn được quan tâm chăm lo. Nhờ thế mà chúng ta có thêm một nguồn thực phẩm không những bán cho nhân dân trong tỉnh cải thiện bữa ăn mà còn tổ chức chế biến để phục vụ nhân dân các tỉnh lân cận, góp phần tăng nguồn thu cho tỉnh.

Về huy động lực lượng chi viện miền Nam, ông Nguyễn Ngọc Đàm nhớ lại: Tôi đã làm việc với các mỏ than động viên công nhân mỏ lên đường nhập ngũ. Chỉ nói riêng năm 1967, tổng cộng đã có khoảng 2.000 công nhân mỏ lên đường, được xây dựng thành 3 tiểu đoàn.

Tuy nhiên, lực lượng này không gọi là Trung đoàn hay Sư đoàn mà đồng chí Nguyễn Ngọc Đàm đặt tên là Binh đoàn Than. Binh đoàn Than không phải là một phiên hiệu trong quân đội nhưng đã đi vào lịch sử cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước như một huyền thoại.

Có thể nói, thắng lợi của quân dân Quảng Ninh những năm đầu thành lập tỉnh góp phần đáng kể làm nên chiến thắng vẻ vang của cả nước trong giai đoạn này. Đồng thời tạo tiền đề vững chắc cho công cuộc tái thiết đất nước, xây dựng Quảng Ninh giàu đẹp trong những năm kế tiếp.