Quốc hội Hàn Quốc thất bại trong nỗ lực luận tội Tổng thống

Cuộc bỏ phiếu luận tội Tổng thống Yoon Suk-yeol bắt đầu lúc 17h (15h giờ Hà Nội) với sự tham gia của các nghị sĩ, trong đó có đảng Quyền lực Nhân dân cầm quyền. Đây là động thái có thể định đoạt tương lai chính trị của Tổng thống Yoon, người đã gây phản ứng dữ dội với lệnh thiết quân luật đêm 3/12.

Sau khi các nghị sĩ tiến vào phòng họp, Chủ tịch Quốc hội Woo Won-shik kêu gọi mọi người giữ trật tự, khi một số nghị sĩ đảng Tiến bộ và đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) cầm quyền đứng dậy la ó phản đối phiên luận tội.

"Hỡi các nghị sĩ, cả đất nước đang dõi theo. Điều quan trọng là chúng ta phải giữ trật tự trong phiên họp này và Hàn Quốc là một nền dân chủ", ông Woo nói. Vài phút sau lời kêu gọi của Chủ tịch Quốc hội, các nghị sĩ ngừng la ó để phiên họp bắt đầu.

Bỏ phiếu hai kiến nghị

Ông Woo cho biết sẽ có hai đề xuất được đưa ra bỏ phiếu trong cuộc họp, gồm kiến nghị về việc phục hồi cuộc điều tra đặc biệt đối với Đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee.

Đảng Dân chủ (DP), đảng đối lập chiếm thế đa số tại quốc hội Hàn Quốc, hồi tháng 1 thông qua dự luật yêu cầu chỉ định công tố viên đặc biệt để điều tra cáo buộc Đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee liên quan đến thao túng giá cổ phiếu công ty Deutsch Motors năm 2009-2012. Tổng thống Yoon Suk-yeol sau đó phủ quyết dự luật này và bác bỏ các cáo buộc nhắm vào bà Kim.

Kiến nghị mở lại cuộc điều tra với bà Kim cần quá bán số phiếu ủng hộ để được thông qua.

Sau đó, quốc hội Hàn Quốc sẽ bỏ phiếu luận tội Tổng thống, với cáo buộc "chủ mưu hành động sai phạm trong quản lý nhà nước, có tính chất phản quốc" khi ban bố thiết quân luật vào đêm 3/12.

Hiến pháp Hàn Quốc cho phép quốc hội đề xuất luận tội nhằm vào tổng thống hoặc các quan chức cấp cao nếu cho rằng họ "vi hiến hoặc vi phạm bất kỳ luật nào trong quá trình làm việc".

Kiến nghị luận tội cần ít nhất 200 phiếu ủng hộ để được thông qua. Trước thời điểm bỏ phiếu, PPP tuyên bố sẽ phản đối luận tội Tổng thống.

Các nghị sĩ bỏ phiếu bằng cách viết lựa chọn của họ vào một tờ phiếu. Những phiếu không có chữ viết tay của nghị sĩ sẽ bị coi là không hợp lệ. Trong lúc các nghị sĩ bỏ phiếu về đề xuất mở lại cuộc điều tra đặc biệt đối với Đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee, nhiều tiếng la ó phản đối tiếp tục vang lên ở nghị trường, hai nghị sĩ thậm chí suýt xông vào ẩu đả.

Sau khi bỏ phiếu kiến nghị thứ nhất, các nghị sĩ PPP đồng loạt rời khỏi phòng họp, bất chấp các thành viên phe đối lập kêu gọi họ ở lại. Nếu toàn bộ nghị sĩ PPP rời đi, phiên bỏ phiếu luận tội Tổng thống sẽ không thể diễn ra do không hội đủ số nghị sĩ cần thiết.

Cuộc bỏ phiếu về kiến nghị thứ nhất diễn ra trong khoảng 20 phút và phiếu đang được kiểm đếm bằng tay. Một số nghị sĩ PPP vẫn ở lại phòng họp, nhưng hiện chưa rõ phiên bỏ phiếu luận tội Tổng thống có thể diễn ra hay không.

Theo các nhà quan sát, trong phiên luận tội Tổng thống, các nghị sĩ có thể bỏ phiếu mà không phải tiết lộ danh tính, nên các nghị sĩ PPP có thể âm thầm bỏ phiếu chống lại ông Yoon. Để đề phòng kịch bản này, có vẻ như lãnh đạo PPP đã yêu cầu các nghị sĩ rời phòng họp, để phiên bỏ phiếu không thể diễn ra.

Bộ trưởng Tư pháp Hàn Quốc cũng đã rời khỏi phòng họp, trái với truyền thống rằng một bộ trưởng đại diện cho chính phủ phải hiện diện trong phiên bỏ phiếu. Chủ tịch Quốc hội Woo khiển trách chính phủ, cho rằng họ thiếu tôn trọng công chúng.

Kiến nghị mở lại điều tra Đệ nhất phu nhân không được thông qua

Đến 17h44 (15h44 giờ Hà Nội), kết quả kiểm phiếu kiến nghị thứ nhất được công bố, cho thấy đề xuất mở lại cuộc điều tra đặc biệt đối với Đệ nhất phu nhân Kim Keon-hee không được thông qua do chỉ có 198 nghị sĩ ủng hộ, thấp hơn mức 200 cần thiết. Đây là lần thứ ba kiến nghị này bị bác bỏ và nó sẽ không được tiếp tục đưa ra bỏ phiếu.

Ngay sau đó, ông Woo đọc kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon, nhưng gần như toàn bộ nghị sĩ PPP đã rời đi, chỉ trừ nghị sĩ Ahn Cheol-soo. Nếu các nghị sĩ này không trở lại, ông Yoon sẽ không bị luận tội.

Cảnh sát ước tính gần 150.000 người tham gia cuộc biểu tình bên ngoài tòa nhà quốc hội để yêu cầu Tổng thống từ chức.

Phe đối lập kêu gọi các nghị sĩ PPP quay lại nghị trường

Ông Park Chan-dae, lãnh đạo đảng Dân chủ (DP) đối lập ở quốc hội, đăng đàn phát biểu trong khoảng 15 phút, chỉ trích quyết định ban bố thiết quân luật của Tổng thống Yoon, đồng thời kêu gọi các nghị sĩ PPP quay lại phòng họp để có thể bỏ phiếu luận tội ông.

Toàn bộ nghị sĩ còn lại tại hội trường, trừ Ahn Cheol-soo, đều đồng loạt đứng lên hưởng ứng lời kêu gọi của ông Park. Những hình ảnh này được phát trực tiếp trên truyền hình Hàn Quốc cũng như qua màn hình lớn bên ngoài tòa nhà quốc hội.

Sau khi các nghị sĩ đồng loạt bỏ ra ngoài, ông Choo Kyung-ho, lãnh đạo PPP tại quốc hội, đã thông báo từ chức.

Bỏ phiếu luận tội Tổng thống bắt đầu

Lúc 18h17 (16h17 giờ Hà Nội), ông Woo tuyên bố bắt đầu cuộc bỏ phiếu luận tội Tổng thống. Tuy nhiên, do số nghị sĩ có mặt trong phòng họp không đủ để thông qua đề xuất luận tội, đây có thể chỉ là động thái mang tính biểu tượng.

Hiện chỉ có hai nghị sĩ PPP có mặt trong phòng họp. Phe đối lập cần thêm ít nhất 6 nghị sĩ PPP nữa quay lại để có thể thông qua đề xuất luận tội.

"Thiết quân luật là sai trái, vì nó làm tổn hại tới giá trị của đất nước. Hàn Quốc ngày nay trở nên phát triển là nhờ người dân. Nền dân chủ của chúng ta được xây dựng trên máu và nước mắt của người dân", ông Woo phát biểu. "Chúng ta phải bảo vệ đất nước, bất chấp mình thuộc đảng phái nào. Lịch sử sẽ nhớ đến các ông thế nào nếu các ông không bỏ phiếu".

"Một lần nữa, tôi kêu gọi các nghị sĩ, làm ơn hãy quay lại và bỏ phiếu", Chủ tịch Quốc hội Hàn Quốc gửi thông điệp tới các nghị sĩ PPP đã rời khỏi phòng họp. Cuộc bỏ phiếu luận tội Tổng thống về kỹ thuật vẫn tiếp tục, nhưng không có dấu hiệu nào cho thấy các nhà lập pháp PPP sẽ tham gia.

Nghị sĩ PPP đầu tiên quay lại bỏ phiếu

Đến 18h50, sau hơn 30 phút yên ắng, nghị trường bỗng vang lên tiếng vỗ tay, khi nghị sĩ PPP Kim Sang-wook quay lại để bỏ phiếu. Ông Kim uống cạn cốc nước trong sự động viên của các nghị sĩ, rồi bước vào buồng điền phiếu bầu, trước khi bắt tay các nghị sĩ trong phòng họp.

Nghị sĩ đối lập Park Sung-joon cho biết PPP đã triệu tập một cuộc họp toàn thể nghị sĩ của đảng để ngăn họ quay trở lại phòng họp bỏ phiếu.

"Chưa từng có một hội nghị toàn thể nào của đảng được tổ chức giữa phiên họp quốc hội. Tôi đã đề nghị Chủ tịch Quốc hội Woo xem xét xem điều này có vi phạm Đạo luật Quốc hội hay không", ông Park nói.

Ông Woo đã đề nghị liên lạc với Choo Kyung-ho, lãnh đạo PPP tại quốc hội, để làm rõ thông tin đảng này tổ chức hội nghị toàn thể giữa kỳ họp quốc hội. Tuy nhiên, không ai có thể liên lạc được với ông Choo.

Đến 19h11, tổng cộng 195 nghị sĩ đã bỏ phiếu. Phe đối lập cần thêm ít nhất 5 nghị sĩ nữa bỏ phiếu để đề xuất luận tội Tổng thống có hiệu lực. Cuộc bỏ phiếu dự kiến kéo dài đến quá nửa đêm.

Kim Sang-wook, nghị sĩ PPP quay lại để bỏ phiếu, cho biết ông đã rời nhà quốc hội đến ga tàu điện ngầm Seoul với ý định rời khỏi thành phố, nhưng sau đó đổi ý và trở lại. "Là một nghị sĩ, tôi có nghĩa vụ bỏ phiếu, dù điều đó có thể khiến tôi mất tất cả", Kim nói.

Tuy nhiên, Kim cho hay ông đã bỏ phiếu phản đối đề xuất luận tội Tổng thống Yoon. "Tôi làm điều đó theo chỉ đạo của đảng, nhưng nếu Tổng thống không có hành động đúng đắn sau đây, tôi sẽ ủng hộ luận tội trong lần bỏ phiếu tiếp theo", nghị sĩ PPP này nói.

Dù vậy, Kim chỉ trích hành động thiết quân luật của Tổng thống. "Binh lính vũ trang đã tràn đến nhà quốc hội. Đó không phải là nền dân chủ đúng nghĩa nếu chúng ta cứ hành động như thể đất nước sẽ sụp đổ khi phe đối lập lên nắm quyền", ông nói.

Ông kêu gọi người dân Hàn Quốc tin tưởng vào quốc hội, thay vì chỉ trích và công kích lẫn nhau, đồng thời hỗ trợ các nghị sĩ xây dựng một nền tảng chính trị "lành mạnh hơn".

Với phiếu phản đối của Kim, phe đối lập cần ít nhất 6 nghị sĩ PPP ủng hộ nữa để thông qua đề xuất luận tội Tổng thống.

Đám đông biểu tình bên ngoài nhà quốc hội không có dấu hiệu rời đi, dù nhiệt độ đã xuống mức -3 độ C cùng gió lạnh. Đám đông hô vang "hãy bỏ phiếu", phát đi thông điệp tới những nghị sĩ PPP được cho là vẫn ở trong tòa nhà.

Nghị sĩ Shin Dong-wook, phát ngôn viên PPP, bác bỏ tin đồn cho rằng đảng này "nhốt các nghị sĩ lại để họ không thể bỏ phiếu".

"Chúng tôi chỉ đang chờ đến khi thời gian bỏ phiếu kết thúc", ông Shin nói. "Các bạn đã thấy một số nghị sĩ quay lại để bỏ phiếu, dựa trên quan điểm riêng của họ. Điều đó tùy thuộc vào ý chí cá nhân của họ, chúng tôi không có các biện pháp ngăn cản về vật lý".

Về lý thuyết, thời gian bỏ phiếu sẽ kéo dài đến 0h48 ngày 8/12 (22h48 ngày 7/12 giờ Hà Nội). Tuy nhiên, Chủ tịch Quốc hội Woo cho hay ông sẽ "chờ đến 21h20" để các nghị sĩ PPP quay lại bỏ phiếu.

Luận tội thất bại

Đúng 21h20, ông Woo thông báo kết thúc cuộc bỏ phiếu, khi không có thêm nghị sĩ PPP nào quay lại nghị trường. Sau 5 phút kiểm phiếu, kết quả chính thức được công bố.

Theo đó, chỉ có 195 nghị sĩ ủng hộ luận tội Tổng thống Yoon, thấp hơn so với ngưỡng 200 phiếu cần thiết. "Kiến nghị luận tội Tổng thống Yoon Suk-yeol không được thông qua. Trong nền dân chủ, kết quả là quan trọng, nhưng tính chất của nó cũng ý nghĩa không kém. Tôi xin lỗi người dân Hàn Quốc và tuyên bố kết thúc phiên họp", Chủ tịch Quốc hội Woo thông báo trước khi gõ búa.

Điều này đồng nghĩa ông Yoon vẫn duy trì được quyền lực. Sau khi kết quả được công bố, các nghị sĩ đối lập nhanh chóng ra về, chấm dứt nỗ lực phế truất Tổng thống mà họ từng tin là sẽ thành công.