Rau xanh ế ẩm, nông dân thất thu

Sau Tết, thời tiết ấm hơn, cây rau phát triển mạnh, nhiều hộ điêu đứng vì rau trồng ra đến kỳ thu hoạch nhưng không có người thu mua. Điệp khúc "được mùa, mất giá" lại lặp lại, mang theo nỗi buồn của người nông dân quanh năm chân lấm tay bùn.

Theo số liệu thống kê của Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT), tính đến đầu tháng 2/2018, diện tích rau xanh vụ Đông Xuân ước đạt trên 6.300ha, năng suất đạt trên 151 tạ/ha. Các loại rau chủ yếu là bắp cải, su hào, súp lơ, cải xanh, khoai tây... Trên cánh đồng rau an toàn của HTX Tiền An (TX Quảng Yên), những người nông dân vẫn cần mẫn, chăm chút cho từng luống rau. Chị Đinh Thị Đông, thôn Bãi 2, xã Tiền An (TX Quảng Yên), buồn bã: “Năm ngoái, trời rét nhiều, tầm này lơ xanh còn giá 10.000 đồng/cái; cà chua 15.000-20.000đồng/kg; đậu Hà Lan khoảng 40.000đồng/kg..., người nông dân còn có đồng lãi. Còn năm nay, thời điểm này, nhìn rau mà ngán ngẩm, 6-7 cái lơ xanh mới bán được 10.000 đồng...  Hồi trong Tết, tôi bán được nửa luống su hào, giờ còn nửa luống nữa không có ai mua, su hào giờ to bằng cái bát tô rồi. Mấy hôm nữa mà không bán được thì cũng đành hạ ruộng để trồng rau mới, không thì đem chăn bò thôi chứ biết sao”.

Theo ông Đào Văn Thanh, thời điểm này mỗi luống rau cải người nông dân thu về 100.000 đồng, chỉ mong không lỗ chứ chắc chắn không có lãi.

Nhanh tay rửa những mớ cải cúc cho sạch bùn đất để giao cho thương lái, ông Đào Văn Thanh, khu Đống Vông, phường Cộng Hòa (TX Quảng Yên), nhẩm tính: “Thời điểm được giá, rau 4.000-5.000 đồng/mớ, còn giờ thì chỉ 1.000 đồng/mớ, mà thương lái họ còn không mua. Luống rau này được 100 mớ thì phải bán cho 3 người thu mua. Sau hơn 1 tháng chăm sóc, thuốc sâu, giống má các loại, thu về có 100.000 đồng, lấy đâu ra lãi”. Cũng theo ông Thanh, thời điểm này công nhân đã quay trở lại làm việc nhưng việc tiêu thụ rau vẫn rất chậm. “Trong Tết, giá cũng đã giảm rồi nhưng thời điểm đó, họ (thương lái - PV) còn mua cho, ra Tết họ không cần mua. Nhiều ruộng để già lại phá bỏ đi trồng vụ mới. Cũng vì thu nhập bấp bênh nên việc trồng rau chủ yếu là người tầm tuổi trung niên, người già trong khu, không có việc làm, chứ người trẻ giờ đi làm ở nhà máy, xí nghiệp hết” - ông Thanh nói.

Theo tìm hiểu của chúng tôi, một phần do thời tiết ấm áp, ít sâu bệnh nên cây rau phát triển nhanh, sản lượng nhiều. Đầu vụ tuy xảy ra nhiều đợt rét đậm, rét hại, thời gian sinh trưởng của một số loại rau bị kéo dài nhưng về cơ bản không gây ảnh hưởng lớn đến sản xuất. Ngoài ra, việc cạnh tranh với các sản phẩm từ các địa phương khác cũng là một trong nguyên nhân dẫn đến giá rau sụt giảm. Chỉ tính tại chợ đầu mối Minh Thành (TX Quảng Yên), hằng ngày đã có gần 100 xe tải chở rau các loại từ các tỉnh, thành phố: Hải Dương, Hải Phòng... đến để phân phối rau trong khu vực. Lượng cung vượt cầu khiến cho giá rau xanh giảm mạnh. Thời điểm này, giá rau thu mua tại ruộng xuống rất thấp, su hào có giá 1.000 đồng/kg; cải thảo có giá 1.000-1.500 đồng/kg; đậu Hà Lan 20.000 đồng/kg; cà chua 7.000 đồng/kg; rau ăn lá bó mớ các loại khoảng 1.000 đồng/mớ...

Rau ế ẩm, khó bán, người nông dân khu Đống Vông, phường Cộng Hòa, TX Quảng Yên, phải nhổ bỏ để trồng vụ mới.

Có thể thấy, hiện nay việc sản xuất rau màu trên địa bàn phần lớn còn nhỏ lẻ, manh mún nên sản lượng sản phẩm, phẩm cấp chủng loại chưa cao; đặc biệt, việc cấp giấy chứng nhận cơ sở đủ điều kiện ATTP hoặc ký cam kết sản xuất an toàn còn thấp sẽ rất khó cho việc kết nối tiêu thụ sản phẩm. Trong khi đó, trình độ canh tác của người dân chưa đồng đều, đặc biệt, vùng sâu, vùng xa sản xuất theo tập quán đôi khi còn lạc hậu, khó tiếp cận thông tin nên việc áp dụng các biện pháp kỹ thuật mới, tiên tiến vào sản xuất chưa thật sự được chú trọng. Ngược lại, việc sản xuất theo quy trình công nghệ mới tuy tăng được năng suất, chất lượng và giá trị sản phẩm nhưng đòi hỏi vốn ban đầu lớn nên nhiều nông dân không có điều kiện đầu tư. Quảng Ninh có điều kiện thuận lợi khi số lượng các doanh nghiệp, đơn vị hoạt động trên địa bàn nhiều. Thiết nghĩ, bên cạnh việc tiếp tục đẩy mạnh tuyên truyền, tập huấn hướng dẫn người nông dân canh tác rau theo hướng an toàn, nâng cao giá trị sản phẩm để khẳng định uy tín cũng như chất lượng sản phẩm, nên chăng chính quyền địa phương cần là “cầu nối” giúp người nông dân kết nối với doanh nghiệp, trường học, đơn vị... để họ có đầu ra ổn định hơn.

Thanh Hoa