Sân khấu du lịch: Trông người mà ngẫm đến ta

Quảng Ninh có nhiều tiềm năng khai thác nghệ thuật dân tộc phục vụ du lịch; trong đó sân khấu chính là một trong những nơi có thể phô diễn những gì là tinh hoa dân tộc, giúp quảng bá hình ảnh vùng đất và con người Quảng Ninh ra thế giới. Thế nhưng, sân khấu phục vụ du lịch ở Quảng Ninh hiện thực sự đang vừa thiếu lại vừa yếu...

Một tiết mục trong chương trình “Hoa muôn sắc” của Đoàn NT Cải lương Quảng Ninh.

Nhìn sang nhiều tỉnh, thành bạn trong nước, có thấy không ít nơi đã làm rất tốt điều này. Đơn cử như ở Đà Nẵng, du khách có thể xem hát bội miễn phí, ở TP Hội An (Quảng Nam), du khách có thể nghe hát bài chòi không mất tiền v.v.. Nhìn ra thế giới cũng vậy, khách đi du lịch Thái Lan sẽ được xem những chương trình nghệ thuật có sẵn trong tour hay đi Bắc Kinh (Trung Quốc) du khách có thể xem xiếc v.v.. Tất cả đều là miễn phí nhưng thực ra không phải là “cho không”, bởi chính sân khấu đã kích thích du lịch phát triển.

Quảng Ninh những năm gần đây cũng đã xây dựng chương trình nghệ thuật dân tộc phục vụ du lịch, nhưng chưa thực sự thu hút đông đảo du khách. Nguyên nhân được chỉ ra là do chưa thiết lập được sợi dây kết nối chặt chẽ giữa đơn vị lữ hành với đơn vị tổ chức biểu diễn. Người làm du lịch và người làm sân khấu dường như chưa gặp được nhau hoặc là gặp rồi nhưng chưa tìm được tiếng nói chung, chưa có người đứng ra kết nối họ lại với nhau. Người làm sân khấu thiếu bạn đồng hành nên nhiều khi cứ đơn độc dựng và cứ diễn mà chưa hiểu hết được rằng du khách thích cái gì. Còn người làm du lịch thì lại chưa quan tâm để trở thành “bạn đồng hành” với giới văn nghệ sĩ để tư vấn cho họ xây dựng chương trình trong gói sản phẩm chung…

Từ thực tế trên, hiện có nhiều người tán đồng quan điểm đã đến lúc cần phải có sự thay đổi về nhận thức trong việc dùng chương trình nghệ thuật để làm phong phú chương trình tour, thay vì cứ quen nghĩ rằng sân khấu chỉ là “món gia vị”, có cũng được, không có cũng chẳng sao…

Muốn vậy trước tiên phải thay đổi chương trình kịch mục theo hướng phục vụ khách du lịch. Trên thực tế thì Đoàn NT Cải lương và Đoàn NT Chèo đã chủ động làm việc này từ khá lâu rồi. Và gần đây, hai đoàn được giao thực hiện chương trình nghệ thuật dân tộc “Hoa muôn sắc” phục vụ du lịch trong khuôn khổ Chương trình xúc tiến du lịch quốc gia năm 2014 của Bộ Văn hoá, Thể thao và Du lịch. Mục đích của chương trình là nhằm tôn vinh, giới thiệu tới du khách đến Hạ Long những giá trị văn hoá truyền thống các dân tộc Việt Nam. Chương trình này đã được Cục Nghệ thuật Biểu diễn tổ chức nghiệm thu.

NSƯT Thanh Chương, Trưởng Đoàn NT Cải lương Quảng Ninh cho biết, sân khấu phục vụ du lịch ở tỉnh nhà còn có gói sản phẩm gồm các tiết mục múa dân gian trên nền nhạc dân tộc như: “Hương sắc Việt Nam”, “Sắc màu nón lá”, “Tình tính tang”, “Những cô gái H’mông” vốn đã thành “bài tủ” mỗi khi đi lưu diễn nước ngoài. Cùng với đó là chương trình nghệ thuật dân tộc phục vụ khách du lịch gồm 8 tiết mục múa do Đoàn NT Cải lương Quảng Ninh và Đội biểu diễn nghệ thuật dân tộc của Công ty CP Quốc tế Hoàng Gia phối hợp biểu diễn tại khu múa rối nước khi địa điểm này còn hoạt động. Tuy nhiên, trong chương trình của các đoàn, ngôn ngữ hình thể, động tác chưa được tận dụng triệt để, tính giải trí chưa cao, sợi dây gắn kết giữa các tiết mục vẫn còn là vấn đề cần được bàn thêm.

Thêm nữa, Quảng Ninh cũng chưa có một sân khấu dành riêng cho du lịch. Trước kia, Đoàn NT Cải lương Quảng Ninh vẫn thường biểu diễn ở sân khấu múa rối nước trong Công viên quốc tế Hoàng Gia thì giờ sân khấu này bị dẹp bỏ, Đoàn phải chuyển sang biểu diễn ở Thư viện tỉnh. Đoàn NT Chèo Quảng Ninh vẫn thường biểu diễn ở Cung Văn hoá lao động Việt Nhật nhưng đây lại là địa điểm không thuận lợi cho lịch trình tour của du khách. Người làm sân khấu phục vụ du lịch lâu nay vẫn ao ước có một nhà hát nghệ thuật dân tộc (dù nhỏ thôi) ở ngay khu du lịch Bãi Cháy để có chỗ biểu diễn thuận tiện cho việc thu hút khách du lịch.

Huỳnh Đăng