Sáng mãi ngọn lửa thanh niên xung phong

Suốt chiều dài lịch sử, trải qua các cuộc kháng chiến trường kỳ, gian khổ để bảo vệ Tổ quốc, cùng với biết bao thế hệ cán bộ, chiến sĩ, lực lượng thanh niên xung phong (TNXP) trên khắp mọi miền đất nước nói chung và tại Quảng Ninh nói riêng đã có những đóng góp to lớn vào sự nghiệp giải phóng dân tộc. Phát huy truyền thống ấy, trở về thời bình, họ lại không ngừng nỗ lực, phấn đấu, thi đua lao động sản xuất, góp phần không nhỏ vào công cuộc xây dựng và phát triển quê hương, đất nước giàu đẹp.

Một thời hoa lửa

Cách đây 71 năm, ngày 15/7/1950, tại núi Hồng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, đơn vị TNXP đầu tiên chính thức được thành lập với mục đích được Bác Hồ chỉ rõ: “Để phát huy sức mạnh dời non lấp biển của tuổi trẻ, xung phong phục vụ cuộc kháng chiến, cứu nước đến toàn thắng và làm trường học lớn, đào tạo, rèn luyện đội ngũ cán bộ của Đảng, Nhà nước, phục vụ công cuộc kiến quốc, xây dựng CNXH tương lai”.

Đầu tháng 9/1950, Đội TNXP công tác Trung ương xuất quân phục vụ chiến dịch biên giới, lập nhiều chiến công xuất sắc. Từ kết quả xây dựng tổ chức hoạt động của Đội TNXP đầu tiên, Trung ương quyết định khẩn trương tăng cường quân số và mở rộng quy mô các đội TNXP phục vụ kháng chiến tại các địa phương. Lớp lớp thanh niên hăng hái lên đường tham gia lực lượng TNXP, tuổi trẻ coi đó là vinh dự, là tự hào khi được tham gia lực lượng thanh niên yêu nước trong sự nghiệp giải phóng dân tộc.

Tại Quảng Ninh, thời kỳ chống Mỹ cứu nước, Chính phủ cho phép thành lập một đội TNXP địa phương, quân số 400 người. Ngày 15/7/1967, Đội TNXP - N78 chính thức được thành lập giữa lúc phong trào "3 xung phong" của Đoàn đang sục sôi cháy bỏng với cao trào “Xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”. Đội N78 được nhận nhiệm vụ mở con đường chiến lược dài 80km, từ Tràng Lương (Đông Triều) đến Quảng La (Hoành Bồ) nối với đường 18B đi ra biên giới phục vụ kháng chiến. Bằng ý chí vượt khó, tinh thần hăng hái, quả cảm, Đội N78 đã san đèo, vượt núi, sáng tạo, đồng tâm hoàn thành vẻ vang nhiệm vụ của Đảng giao phó.

Giai đoạn cuối năm 1978 đầu năm 1979, trên chục ngàn công nhân ngành than, học sinh các trường, thanh niên các địa phương được luân chuyển ra biên giới làm nhiệm vụ xây dựng trận địa bảo vệ biên giới. Chính phủ huy động 33.000 lao động thuộc TP Hải Phòng và tỉnh Hải Hưng tăng cường cho tỉnh Quảng Ninh vừa sản xuất vừa sẵn sàng chiến đấu tại các địa phương biên giới Quảng Ninh. Các đơn vị tự vệ cấp đại đội, tiểu đoàn, trung đoàn được thành lập tại các cơ quan, xí nghiệp, hầm mỏ, nhà máy, lâm trường... Với tinh thần quả cảm, kiên cường, các đơn vị tự vệ đã phối hợp với các lực lượng vũ trang anh dũng chiến đấu làm nên chiến thắng quan trọng năm 1979.

Đến năm 2009, Chính phủ đã công nhận trên 4.000 chiến sĩ tự vệ thuộc Trung đoàn tự vệ Lâm trường Xuân khu, Nông trường Hải Hòa, Công ty xây dựng thủy lợi Quất Đông Móng Cái là TNXP, lấy phiên hiệu là E371 - Hải Phòng. Trong đó có trên 500 người sinh cơ lập nghiệp tại Quảng Ninh đã được kết nạp là hội viên cựu TNXP chính thức của Hội Cựu TNXP Quảng Ninh.

Viết tiếp trang sử hào hùng

Trong những năm tháng đất nước gian nguy, hàng vạn TNXP đã cống hiến tuổi xuân, chấp nhận mọi gian khổ, hy sinh để phục vụ kháng chiến, kiến quốc. Hơn 70 năm qua, với tinh thần “Không có việc gì khó/ Chỉ sợ lòng không bền/ Đào núi và lấp biển/ Quyết chí ắt làm nên”, trở lại thời bình, lực lượng TNXP Việt Nam nói chung và TNXP Quảng Ninh nói riêng đã vượt qua bao khó khăn, lao động sáng tạo, viết tiếp truyền thống oanh liệt, mãi là niềm tự hào của thế hệ thanh niên Việt Nam.

“Ngôi nhà chung” của hơn 2.000 cựu TNXP Quảng Ninh được thành lập từ tháng 12/2006, qua gần 15 năm hoạt động đã tích cực vận động hội viên tham gia các phong trào thi đua yêu nước, các hoạt đông xã hội; làm tốt vai trò nhân chứng lịch sử, giáo dục truyền thống cách mạng cho thế hệ trẻ; đẩy mạnh các hoạt động vì nghĩa tình đồng đội...

Theo đó, các hoạt động nghĩa tình đồng đội luôn được các cấp hội đặc biệt quan tâm, triển khai bằng nhiều việc làm thiết thực. Cụ thể: Hội Cựu TNXP tỉnh đã tặng sổ tiết kiệm cho 88 hội viên là hộ nghèo, hộ cận nghèo, hộ có hoàn cảnh đặc biệt khó khăn với tổng giá trị 380 triệu đồng. Hội Cựu TNXP các cấp tích cực huy động các nguồn xã hội hóa, đóng góp của hội viên giúp xây mới và sửa chữa 39 căn nhà tình nghĩa cho gia đình hội viên khó khăn gần 1,9 tỷ đồng. Cùng với đó, vào dịp lễ, tết hằng năm, các cấp Hội đều tổ chức thăm hỏi, trao tặng quà cho gần 500 lượt hội viên. Đến thời điểm hiện nay, Hội Cựu TNXP cấp xã duy trì và quản lý hiệu quả nguồn quỹ “Nghĩa tình đồng đội” do các hội viên đóng góp với kinh phí trên 1,1 tỷ đồng, dùng để thăm hỏi, giúp đỡ hội viên lúc ốm đau, hoạn nạn.

Cùng với đó, thực hiện phong trào “Cựu TNXP giúp nhau làm kinh tế giỏi”, Hội Cựu TNXP TP Uông Bí, Móng Cái trở thành điểm sáng thông qua việc thành lập CLB cựu TNXP làm kinh tế giỏi, thu hút đông đảo hội viên tham gia. Trong 5 năm qua, đã có 48 gia đình cựu TNXP phấn đấu thoát nghèo, 23 gia đình cựu TNXP thoát cận nghèo, nhiều hộ vươn lên làm giàu chính đáng.

Song song với nhiệm vụ xung kích trên mặt trận phát triển kinh tế, các cựu TNXP còn nêu cao tinh thần gương mẫu đi đầu trong thực hiện nhiệm vụ tại địa phương, tích cực tham gia đóng góp “Quỹ vì người nghèo”, công tác đền ơn đáp nghĩa, ủng hộ đồng bào bị ảnh hưởng thiên tai... Đồng thời, hăng hái tuyên truyền, vận động nhân dân chấp hành đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước.

Dưới mái nhà chung của Hội Cựu TNXP Quảng Ninh, lực lượng cựu TNXP tỉnh vẫn nêu cao tinh thần “thời trẻ xung phong, về già gương mẫu”. Họ xứng đáng là biểu tượng sáng ngời của chủ nghĩa anh hùng cách mạng, tinh thần yêu nước của thế hệ trẻ Việt Nam qua các thời kỳ, để tiếp tục “truyền lửa” cho thế hệ trẻ hôm nay, không ngừng phấn đấu học tập, rèn luyện, góp phần xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp, văn minh.