Sau cơn sốt 'Bắc Bling', nhạc du lịch lên ngôi?

Xuyên suốt album "Hay không hay lắm" của rocker Dzung là những yếu tố khá đặc trưng của một số tỉnh thành Việt Nam như Bạc Liêu, An Giang, Điện Biên Phủ.

Dzung vốn là một rocker kỳ cựu của làng nhạc Việt. Anh đã có nhiều năm hoạt động trong các ban nhạc rock/metal có tiếng tăm và gặt hái được nhiều giải thưởng lớn. Tuy nhiên, chỉ khi bước ra hoạt động solo, Dzung mới có cơ hội được thỏa sức lựa chọn được những chất liệu thú vị và độc đáo.

Album Dzanca phát hành năm 2021 của Dzung có thể coi là một bước đột phá trong việc định hình lại thể loại world music ở địa hạt nhạc Việt, khi Dzung đưa vào rất nhiều chất liệu khác nhau trên nền những bản dân ca quen thuộc, được hàng triệu người Việt thuộc nằm lòng như Trống cơm, Cò lả, Đi cấy,... Với vai trò một nghệ sĩ độc lập, Dzung đã sớm bứt phá ra khỏi những khuôn khổ của thể loại để tự xây dựng cho mình những âm thanh riêng không đụng hàng với bất cứ ai.

Hướng đi kết hợp các yếu tố dân gian được Dzung đẩy lên một tầm cao mới trong EP Dzanca Dzanvu, đặc biệt là ở single Múa sạp xòe hoa, khi anh mang được cả dàn nhạc hiện đại kết hợp truyền thống lên sân khấu lớn, xử lý toàn bộ các yếu tố mà vẫn đảm bảo được cả chất lượng trong phần nghe lẫn trong mặt trình diễn.

Dzung tiếp tục kiên định với hướng đi của mình khi anh phát hành album Hay không hay lắm, tuy nhiên anh cho thấy sức sáng tạo mạnh mẽ khi hầu như không lặp lại những âm thanh mà khán giả đã được nghe ở Dzanca hay Múa sạp xòe hoa, mà là những cách kết hợp rất khác.

Ý tưởng rõ ràng

Hay không hay lắm vẫn là sự kết hợp giữa âm thanh truyền thống và chất liệu hiện đại như hướng đi mà Dzung vẫn theo đuổi những năm qua. Tuy nhiên lần này, anh không góp nhặt những bản dân ca đã quá quen thuộc với người Việt để triển khai những hòa phối nhạc cụ trên đó nữa, mà anh dựng nên một concept riêng cùng những sáng tác mới hoàn toàn.

Mở đầu album là ca khúc Con tàu, báo hiệu chủ đề chính cho toàn bộ album lần này là một chuyến đi dọc đất nước và khám phá những nét đẹp khác nhau trên khắp Tổ Quốc. Dzung cũng chia sẻ rằng, ý tưởng cho chuyến tàu Hay không hay lắm này đến từ chuyến du lịch đầu đời của anh năm 2 tuổi bằng tàu lửa đi từ Hà Nội tới quê ngoại Nha Trang. Sau đó, con tàu tiếp tục gắn bó với anh trên chuyến đi từ Hà Nội vào Thành phố Hồ Chí Minh lập nghiệp. Chuyến tàu còn gắn bó với Dzung mãi về sau, và anh cứ liên tục gom góp lại để dùng làm tư liệu cho âm nhạc.

Concept du lịch này có thể thấy rõ qua nội dung của từng bài hát, khi lần lượt Rừng điện gió (cảm hứng từ nhà máy điện gió ở Bạc Liêu), Nghinh ông thủy tướng (Cảm hứng từ lễ Nghinh Ông của cư dân miền biển Trung và Nam bộ), Dừa sai trái (cảm hứng từ tiếng rao của anh bán dừa An Giang) hay Pháo (cảm hứng từ trận Điện Biên Phủ) đều khai thác những hình ảnh rất đặc trưng của các tỉnh thành Việt Nam từ Bắc tới Nam.

Nhưng không chỉ ở mặt nội dung, Dzung còn khai thác sự đa dạng trong cả mặt âm nhạc khi sử dụng nhiều thể loại khác biệt từ disco, funky cho tới những làn điệu dân gian như tiếng hò khoan Lệ Thủy để kết hợp với tiếng guitar của anh tạo nên thế giới âm thanh độc đáo, riêng biệt, phá đi những rào cản giữa các thể loại. Chính Dzung cũng không xác lập một thể loại cố định, rõ ràng mà gọi album của mình là nhạc Quê hương trữ tình. Sự mềm mại, dễ nghe, thân thuộc đó là thứ khiến cho Hay không hay lắm mặc dù vẫn sử dụng chất liệu dân gian cũng như tiếng guitar đanh thép của Dzung là nhân vật chính, nhưng vẫn tạo nên sự khác biệt hẳn với những sản phẩm trước đây của nam rocker.

Phần “Ca” là điểm sáng

Một sự khác biệt dễ thấy nhất cần phải nhắc đến trong album lần này của Dzung, đó là anh đã đưa thêm phần hát vào ở nửa sau của album. Vẫn là những tác phẩm đó, vẫn là những âm thanh đó, nhưng khi ở nửa đầu với phần "Đờn" Dzung theo hướng đi từ trước đến nay của anh là phối nhạc không lời, thì ở nửa sau là phần "Ca", anh đã thay đổi phong cách bằng việc mời Phạm Anh Khoa hát trong 5 ca khúc, và nghệ sĩ đàn tranh Hải Phượng góp tiếng đàn trong 2 bài.

Nếu như nghệ sĩ Hải Phượng đã là cái tên quen thuộc với âm nhạc của Dzung khi góp mặt trong cả album Dzanca cũng như single Múa sạp xòe hoa, thì Phạm Anh Khoa là một sự mới mẻ. Và càng bất ngờ hơn nữa khi người nghe không còn thấy sự mạnh bạo, thô ráp trong cách hát của rapper này, mà là một tinh thần đầy tươi sáng, tích cực, thậm chí Phạm Anh Khoa còn hò trong ca khúc Nghinh ông thủy tướng - gợi nhắc đến màn trình diễn Ra khơi tại Sao mai điểm hẹn 2006 của anh một thời.

Ngoài Phạm Anh Khoa, sự xuất hiện của diễn viên Lê Hoàng Phi với nghệ danh chú 13 cũng là sự đóng góp thú vị cho ca khúc Dừa sai trái. Phần “rao” dừa của Hoàng Phi trong bài đem lại một tiếng vocal sample rất thú vị, tạo nên một trong những khoảnh khắc “pop” cũng như bắt tai nhất cho cả album.

Các sáng tác của Dzung cũng có chất lượng khá tốt. Mặc dù trong các sản phẩm của mình Dzung chủ yếu thể hiện khả năng sản xuất cũng như kỹ thuật guitar, nhưng khi bước chân vào lĩnh vực sáng tác thì anh cũng xây dựng được những ca khúc dễ nghe và có câu chuyện rõ ràng. Mỗi ca khúc của anh lại có một nguồn cảm hứng khác nhau, cho thấy một vốn sống dày dặn và trưởng thành.

Âm nhạc du lịch sẽ là trào lưu?

Đầu tháng 3 năm nay, Hòa Minzy phát hành single Bắc Bling và ngay lập tức trở thành bản hit lớn nhất của Vpop từ đầu năm đến hiện tại. Ca khúc có chất lượng ổn, nhưng việc một sản phẩm âm nhạc mang đậm màu sắc vùng miền có thể phổ biến khắp toàn quốc vẫn là một điều khá bất ngờ.

Không hẹn mà gặp, tới giữa tháng 3 Dzung phát hành album Hay không hay lắm cũng mang những yếu tố khá đặc trưng của một số tỉnh thành Việt Nam (Bạc Liêu, An Giang, Điện Biên Phủ), cho thấy một sự tương đồng rất ngẫu nhiên với Hòa Minzy.

Âm nhạc mang chất liệu dân gian vẫn được các nghệ sĩ Việt khai thác liên tục trong những năm gần đây, nhưng thông qua những sản phẩm mới nổi bật đầu năm 2025, người nghe có thể nhận thấy một sự chuyển dịch trong xu hướng: không còn là những chất liệu chung chung, mang tính phổ quát rộng rãi nữa, mà các nghệ sĩ đi sâu vào văn hóa, lịch sử, danh lam thắng cảnh của từng địa danh, địa điểm cụ thể và làm nổi bật nó với những nét đặc trưng rõ rệt, giới thiệu rõ ràng vùng đất mà họ muốn truyền tải tới cho người nghe.

Bắc Ninh với những hội Lim, đền Bà Chúa, hay Bạc Liêu với nhà máy điện gió, An Giang với những vườn dừa sai trái, Điện Biên Phủ với những chiến tích hào hùng,... được truyền tải qua âm nhạc một cách mượt mà, thú vị với các sản phẩm của Hòa Minzy và Dzung, báo hiệu cho một trào lưu có thể sẽ nở rộ tại Vpop trong thời gian tới.

Hay không hay lắm của Dzung là một sáng tạo rất đáng khen khi khai thác chất liệu truyền thống một cách mới mẻ, không rập khuôn và mang đến một tinh thần rực sáng đầy tích cực. Chuyến đi âm nhạc trong album được Dzung xây dựng chuẩn chỉ với ý tưởng thống nhất dẫu cho không cần tuân theo một thể loại quá cụ thể, khiến cho trải nghiệm nghe vừa mới mẻ nhưng cũng vẫn hấp dẫn.