Soi Sim - Một góc nhìn

Soi Sim là hòn đảo nhỏ có diện tích khoảng 8,7ha nằm ở phía tây Vịnh Hạ Long, cách Cảng tàu du lịch Bãi Cháy (TP Hạ Long) khoảng 12km, cách đảo Titop khoảng 700m. Đảo là một khu rừng nguyên sinh có cấu tạo địa chất đặc biệt với 2/3 diện tích bao phủ bởi đất feralit và đất phong hóa cùng nhiều loại động, thực vật phong phú, trong đó có nhiều loài cây đặc hữu, có giá trị, đặc trưng của hệ sinh thái Vịnh Hạ Long. Chính vì vậy, thời gian qua công tác bảo tồn đa dạng sinh học trên đảo được Quảng Ninh đặc biệt quan tâm và xây dựng một khu bảo tồn động, thực vật Vịnh Hạ Long trên đảo Soi Sim.

Cán bộ Ban Quản lý Vịnh Hạ Long tham gia bảo tồn các loài thực vật trên đảo Soi Sim.

Với mục tiêu bảo tồn sự đa dạng sinh học, lưu giữ nguồn gen quý hiếm của các loài đặc hữu, có giá trị và có tên trong Sách đỏ Việt Nam, ngày 19/12/2011 UBND tỉnh đã phê duyệt Quy hoạch chi tiết 1/500 Khu bảo tồn tài nguyên động thực vật Vịnh Hạ Long trên đảo Soi Sim, vịnh Hạ Long; đồng thời giao cho Công ty CP Dịch vụ Vịnh Hạ Long (sau này chuyển cho Công ty TNHH MTV Soi Sim) làm chủ đầu tư. Phạm vi quy hoạch bao gồm diện tích đảo Soi Sim và diện tích mặt nước xung quanh đảo.

Theo đó, các yêu cầu về không gian, kiến trúc xây dựng trên đảo Soi Sim phải hài hòa với cảnh sắc, thân thiện với môi trường, sử dụng năng lượng tái tạo, khuyến khích sử dụng các công trình trống tầng, thấp tầng; không sử dụng giải pháp xây dựng kiên cố bằng vật liệu thông thường. Bên cạnh đó, các công trình cần ứng dụng công nghệ cao, hạn chế tối đa việc san lấp mặt bằng; trong trường hợp cần thiết, phải xử lý bề mặt địa hình để khôi phục trạng thái tự nhiên.

Toàn bộ hệ thống đường dạo trên đảo đều được sử dụng vật liệu gỗ.

Trong dự án điểm nhấn chính của khu bảo tồn là nhà trưng bày trung tâm và các sàn ngắm cảnh được mô phỏng hình bông hoa 9 cánh với 9 chủ đề riêng gồm: Không gian trưng bày các tiêu bản; không gian trưng bày hình ảnh trực tiếp; không gian trưng bày hình ảnh gián tiếp động, thực vật; không gian trưng bày địa chất; trưng bày hệ sinh thái tự nhiên, hệ sinh thái lịch sử; không gian trưng bày môi trường; không gian trưng bày khí hậu; không gian trưng bày về quá trình hình thành dự án và không gian văn phòng dịch vụ.

Đặc biệt, từ các điểm nhìn trên cao, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát được theo nhiều hướng của di sản Vịnh Hạ Long.

Trong quá trình làm đường dạo, nếu gặp cây đều tránh không làm tổn hại đến hệ sinh thái trên đảo.

Dự án đã được UBND tỉnh, Ban Quản lý Vịnh Hạ Long báo cáo Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch; Cục Di sản Văn hóa; Unesco và đã được các đơn vị có văn bản thỏa thuận đồng ý nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng Khu bảo tồn động, thực vật Vịnh Hạ Long tại đảo Soi Sim.

Theo chủ đầu tư là Công ty TNHH MTV Soi Sim, đảo Soi Sim nằm trong vùng lõi của di sản nên các công trình kiến trúc được xây dựng ở trên đảo đều phải đảm bảo hài hoà với cảnh quan tự nhiên, sự thân thiện với môi trường. Các khu tài nguyên rừng trên đảo và toàn bộ các khu hệ thực vật, quần thể động, thực vật hoang dã trên cạn, dưới nước của đảo Soi Sim đều được bảo vệ nghiêm ngặt.

Phối cảnh tổng thể nhà trưng bày trung tâm (Khu bảo tồn động, thực vật Vịnh Hạ Long trên đảo Soi Sim).

Mục sở thị khu bảo tồn cho thấy, cơ sở hạ tầng ở đây đang được triển khai song vẫn tôn trọng tính nguyên trạng của môi trường cũng như cảnh quan, đa dạng sinh học vốn có của đảo. Với quan điểm là trồng thêm chứ không bỏ bớt, ông Nguyễn Ngọc Tuấn, Giám đốc Công ty TNHH MTV Soi Sim khẳng định, trong quá trình thực hiện dự án công ty đều tuân thủ đúng quy hoạch được phê duyệt và các quy định nghiêm ngặt về bảo tồn Vịnh Hạ Long.

Đến thời điểm hiện tại các tuyến đường dạo trên đảo đã đạt khoảng 70% khối lượng, trước đây tuyến đường này đều là bê tông nhưng hiện chủ đầu tư đã thay toàn bộ bằng gỗ - vật liệu thân thiện với môi trường. Bên cạnh đó, để tránh tổn hại cho đảo, khu nhà trưng bày trung tâm được chủ đầu ưu tiên sử dụng vật liệu công nghệ cao (khung kết cấu thép, vật liệu bao là tấm nhựa thông minh polycacbonate và vải kim loại).

Trong quá trình thực hiện, chủ đầu tư đã bám sát nhiệm vụ quy hoạch chi tiết xây dựng tỷ lệ 1/500 Khu bảo tồn động, thực vật Vịnh Hạ Long trên đảo Soi Sim dưới sự giám sát phối hợp của Ban Quản lý Vịnh Hạ Long và các chuyên gia Đức, Nhật Bản; đặc biệt là quan tâm hệ thống xử lý nước thải trên đảo đảm bảo sau khi thải ra môi trường đạt tiêu chuẩn loại A.

Từ các điểm nhìn trên cao của đảo Soi Sim, du khách có thể phóng tầm mắt bao quát được theo nhiều hướng của di sản Vịnh Hạ Long.

Có thể thấy những phần việc mà chủ đầu tư đang triển khai không chỉ góp phần bảo tồn động, thực vật và lưu giữ nguồn gen quý hiếm của các loài đặc hữu có giá trị, đặc trưng của các hệ sinh thái Vịnh Hạ Long mà Khu bảo tồn động, thực vật này cũng hứa hẹn sẽ tạo ra một sản phẩm du lịch mới, hấp dẫn thu hút khách tham quan, góp phần đảm bảo sự phát triển du lịch bền vững của di sản. Qua đó, đẩy mạnh việc tuyên truyền giá trị đa dạng sinh học, giáo dục cộng đồng tham gia bảo vệ môi trường sinh thái, góp phần nâng cao giá trị, quảng bá hình ảnh tươi đẹp của di sản, kỳ quan thiên nhiên thế giới Vịnh Hạ Long đến bạn bè trong nước và quốc tế.

Thu Trang