Sử dụng, sản xuất gạch không nung: Cơ hội và thách thức

Đẩy mạnh sản xuất và sử dụng gạch không nung là mục tiêu lớn, tạo tính bền vững và thế mạnh trong ngành xây dựng với những tính năng vượt trội, dần hạn chế sản xuất và sử dụng gạch nung phù hợp với các quy định của Chính phủ để khai thác tiềm năng, lợi thế của tỉnh, tiết kiệm tài nguyên, giảm ô nhiễm môi trường.

Công trình Ngân hàng Chính sách - Chi nhánh Quảng Ninh đang được xây dựng sử dụng gạch không nung theo chủ trương của Chính phủ.

Gạch nung là một trong những loại VLXD được sử dụng từ lâu. Tuy nhiên, nhu cầu thực tiễn và sự cấp bách trong vấn đề bảo vệ môi trường, gìn giữ tài nguyên, gạch nung đã bộc lộ những hạn chế như tiêu tốn đất, than là tài nguyên không thể tái tạo; khả năng cách nhiệt không cao dẫn tới tiêu tốn nhiều năng lượng để làm mát và sưởi ấm; kích thước viên gạch nhỏ nên khi xây tốn vữa, tốn công và tốn thời gian. Thực hiện chủ trương của Chính phủ phát triển vật liệu không nung đến năm 2020 và Thông tư số 09/2012/TT-BXD ngày 28-11-2012 của Bộ Xây dựng quy định đối với các công trình xây dựng đầu tư bằng nguồn vốn nhà nước, tại các đô thị loại 3 trở lên phải sử dụng 100% vật liệu xây không nung kể từ ngày 15-1-2013. Tại các khu vực còn lại phải sử dụng tối thiểu 50% vật liệu xây không nung kể từ ngày 15-1-2013, sau năm 2015 phải sử dụng 100%. Đối với các công trình xây dựng từ 9 tầng trở lên không phân biệt nguồn vốn, từ nay đến năm 2015 phải sử dụng tối thiểu 30% và sau năm 2015 phải sử dụng tối thiểu 50% vật liệu xây không nung loại nhẹ trong tổng số vật liệu xây được tính theo thể tích khối xây.

Trước yêu cầu trên, UBND tỉnh Quảng Ninh đã xây dựng Quy hoạch phát triển sản xuất vật liệu xây dựng tỉnh Quảng Ninh năm 2010 đến năm 2020. Trong đó nêu rõ “Từ năm 2010 đến năm 2020 tạm dừng đầu tư xây dựng dự án sản xuất gạch ngói tuynel khu vực miền Tây; giảm sản lượng gạch thủ công, đầu tư xây dựng mới các nhà máy gạch không nung ở Đông Triều, Uông Bí, Hoành Bồ, Hạ Long, Cẩm Phả; nguyên liệu sản xuất là xỉ thải của các nhà máy nhiệt điện... Duy trì các cơ sở sản xuất gạch không nung trên địa bàn tỉnh, đưa sản lượng gạch không nung toàn tỉnh lên 154,4 triệu viên QTC năm 2015 và 206,4 triệu viên QTC năm 2020, tương đương 13-20% tổng sản lượng vật liệu xây”. Do đó, việc tăng cường các giải pháp phát triển gạch không nung là rất cần thiết, đây là thời cơ vàng để các nhà đầu tư đẩy mạnh phân khúc sản phẩm này đáp ứng yêu cầu cấp bách của xã hội. Hiện nay trên địa bàn tỉnh đã có một số cơ sở sản xuất gạch không nung đó là Công ty CP Thương mại và Sản xuất vật liệu xây dựng Xanh, Công ty CP Dịch vụ môi trường Đông Khê, Công ty CP Khai thác đá và Sản xuất vật liệu xây dựng Cẩm Phả, Công ty  CP Xây dựng và Phát triển đô thị miền Đông… Một số công trình trên địa bàn tỉnh đã sử dụng loại gạch này như: Trung tâm Bưu chính Tin học Viễn thông Quảng Ninh, Khu đô thị Ban Mai - Bãi Cháy, Bệnh viện Quốc tế Hạ Long…

Tuy nhiên để đưa vật liệu xây không nung đi vào đời sống cần có thời gian và sự vào cuộc quyết liệt từ chính quyền địa phương, tăng cường công tác tuyên truyền những tính năng vượt trội của gạch không nung nhằm đánh tan tâm lý e ngại của người tiêu dùng đối với gạch không nung. Điều đó, có thể được khắc phục theo thời gian, qua minh chứng của các công trình xây dựng thành công, mà trước hết là các công trình sử dụng vốn đầu tư ngân sách nhà nước bắt buộc sử dụng loại vật liệu này.

Theo ý kiến của đại diện Phòng vật liệu - quản lý nhà (Sở Xây dựng) thì để đưa vật liệu không nung vào cuộc sống theo đúng lộ trình Chính phủ quy định thì đối với Nhà nước, cần hạn chế cấp phép mới các cơ sở sản xuất gạch nung; thực hiện đầy đủ các chính sách ưu đãi đầu tư đối với sản xuất gạch không nung và các quy định về sử dụng vật liệu xây không nung trong công trình xây dựng. Về phía nhà đầu tư cần lựa chọn dây chuyền sản xuất và công nghệ phù hợp, giá thành sản phẩm có tính cạnh tranh. Bên cạnh đó, khi chính quyền cùng chung tay với cộng đồng doanh nghiệp, ngành công nghiệp vật liệu xây không nung của tỉnh sẽ sớm hình thành và phát triển.

Hiểu Trân