Tăng cường dạy tiếng Việt cho học sinh tiểu học dân tộc thiểu số

Tăng cường dạy tiếng Việt cho học sinh tiểu học vùng dân tộc thiểu số là nhiệm vụ trọng tâm mà ngành GD-ĐT Quảng Ninh đang tích cực triển khai. Với nhiều giải pháp thiết thực, việc đảm bảo kỹ năng cơ bản trong sử dụng tiếng Việt của học sinh dân tộc thiểu số đã được thực hiện hiệu quả, tạo tiền đề để học sinh lĩnh hội tri thức trong các cấp học tiếp theo.

Giáo viên hướng dẫn học sinh lớp 2, điểm trường Đồng Chùa, Trường TH&THCS Vũ Oai, huyện Hoành Bồ làm bài tập tiếng Việt.

Trường TH&THCS Vũ Oai (xã Vũ Oai, huyện Hoành Bồ) hiện có 121 học sinh, trong đó có tới 86 em là học sinh dân tộc thiểu số. Tới thăm lớp 2 tại điểm trường Đồng Chùa (điểm lẻ duy nhất của trường), chúng tôi nhận thấy, mặc dù 100% học sinh ở đây đều là người dân tộc thiểu số, nhưng các em nói và viết tiếng Việt khá thành thạo. Cô giáo Nguyễn Thị Thanh Huyền, giáo viên dạy tiếng Việt tại điểm Đồng Chùa, chia sẻ: “Đối với học sinh người dân tộc thiểu số, việc tiếp thu kỹ năng tiếng Việt là khá khó khăn. Vì khi học tiếng Việt, các em thường mắc lỗi giao thoa ngôn ngữ thông qua việc sử dụng ngôn ngữ âm, từ vựng, ngữ pháp của tiếng mẹ đẻ xen vào, gây cản trở ngôn ngữ tiếng Việt. Nếu học 1 buổi/ngày, các em chỉ sử dụng tiếng Việt trong khoảng thời gian 4 giờ. Môi trường giao tiếp bằng tiếng Việt bị hạn hẹp chính là rào cản lớn nhất của sự hình thành kỹ năng sử dụng tiếng Việt của học sinh dân tộc thiểu số”.

Theo cô giáo Đỗ Tố Uyên, Hiệu trưởng Trường TH&THCS Vũ Oai, đa phần học sinh dân tộc thiểu số khi bước vào lớp 1 còn hạn chế về năng lực sử dụng tiếng Việt. Dù đã học lớp mẫu giáo 5 tuổi nhưng đa phần các em đều đọc và nói ngọng, không sõi tiếng Việt. Nhiều em không hiểu hết lời của giáo viên, ngại giao tiếp. Chính vì thế, việc dạy tiếng Việt cho các em gặp khá nhiều khó khăn, đòi hỏi sự kiên trì của giáo viên. Tuy nhiên, nhà trường cũng chỉ đạo giáo viên lựa chọn tài liệu, đồ dùng trực quan (phù hợp với từng khối lớp) trong các giờ dạy chính và những buổi học tăng thêm để giúp học sinh dễ hiểu bài. Mặt khác, nhà trường còn tăng cường tổ chức các hoạt động dạy tiếng Việt qua các trò chơi, giao lưu văn hoá, văn nghệ như: Ngày hội đọc, thi kể chuyện, giao lưu tiếng Việt của chúng em... Em Ngô Tuấn Đạt, học sinh lớp 2, dân tộc Sán Dìu, Trường TH&THCS Vũ Oai, chia sẻ: “Vào dịp hè, em được các cô giáo ôn luyện tăng cường tiếng Việt. Nhờ đó, vốn tiếng Việt của em được nâng lên rõ rệt so với khi bước vào lớp 1”.

Theo bà Vũ Thị Thuý Hà, Trưởng Phòng Giáo dục Tiểu học, Sở GD-ĐT, không riêng các khối lớp nhỏ, ngay cả khối 4, 5 ở một số huyện vùng cao, nhiều học sinh dân tộc thiểu số hiện vẫn còn gặp khó khăn trong việc vận dụng vốn từ ngữ tiếng Việt để học tập phân môn tập làm văn, luyện từ và câu. Một số em viết văn không thoát ý, diễn đạt còn lủng củng, viết không đủ câu. Chính vì thế, thời gian qua, Sở vẫn tiếp tục thực hiện nhiều giải pháp tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số. Sở chỉ đạo các phòng GD-ĐT yêu cầu các trường tiểu học dạy tăng buổi phù hợp với tình hình thực tế ở mỗi địa phương. Mặt khác, về việc thực hiện Đề án 25, cụ thể là dồn ghép lớp để đưa học sinh ở nơi khó khăn ra học với học sinh ở điểm trường thuận lợi cũng được các trường chú trọng thực hiện, nhằm tăng số học sinh trên lớp, tạo điều kiện cho các em được giao tiếp, học tập nhiều hơn bằng tiếng Việt. Không chỉ vậy, Sở cũng yêu cầu các trường tiếp tục phát huy hiệu quả việc trang trí không gian lớp học, đặc biệt là góc tiếng Việt, cây từ vựng; chỉ đạo giáo viên dạy học tích hợp môn tiếng Việt vào các môn học khác và hoạt động giáo dục...

Theo số liệu mà Sở GD-ĐT cung cấp, hiện toàn tỉnh có 62 trường tiểu học thực hiện dạy tăng cường tiếng Việt cho học sinh dân tộc thiểu số. Nhờ các giải pháp chỉ đạo có hiệu quả của ngành Giáo dục mà chất lượng tiếng Việt của học sinh vùng khó khăn, vùng dân tộc thiểu số trên địa bàn tỉnh không ngừng được nâng cao qua từng năm học.

Lan Anh