Tăng cường kiểm soát việc chấp hành các quy định về khai thác IUU

Quảng Ninh hiện có trên 6.200 tàu cá đang hoạt động. Với đặc thù ngư trường rộng, có vùng tiếp giáp với lãnh hải nước ngoài, ngư dân sử dụng nhiều phương thức khai thác, ý thức và trình độ khai thác thuỷ sản của ngư dân chưa đồng đều... khiến Quảng Ninh là một trong những địa phương có nguy cơ xảy ra khai thác IUU (khai thác thuỷ sản bất hợp pháp, không khai báo và không theo quy định).

Xác định phát triển nghề cá bền vững, tránh vi phạm IUU, Quảng Ninh triển khai nhiều đợt cao điểm cũng như duy trì thường xuyên công tác quản lý, kiểm soát tàu cá, kiên quyết không để các tàu cá “2 không”, “3 không” hoạt động trên biển. Tính đến tháng 5/2025, toàn tỉnh có 4.283 tàu cá từ 6m trở lên đã cập nhật 100% trên hệ thống VNFishbase, bao gồm: Tàu cá từ 6m đến dưới 12m là 3.535 tàu, chiếm 82,5%, đã cấp giấy phép khai thác thủy sản 3.321 tàu, đạt 93,9%; tàu cá từ 12m trở lên là 748 tàu, chiếm 17,5%, đã cấp giấy phép khai thác thủy sản 712 tàu, đạt 95,2%, còn hạn đăng kiểm 637 tàu, đạt 85,2%.

Qua rà soát, tại thời điểm tháng 5/2025, Quảng Ninh vẫn còn 579 trường hợp tàu cá không đủ điều kiện vận hành, bao gồm: 83 tàu cá chưa đăng ký; 302 tàu cá chưa được cấp phép khai thác thủy sản; 177 tàu cá hết hạn đăng kiểm; 17 tàu cá mất kết nối VMS dài ngày. Đối với tình trạng này, tỉnh Quảng Ninh chỉ đạo các đơn vị, địa phương tổ chức xác minh quản lý theo thẩm quyền, kết quả đã xác minh, xử lý 208 trường hợp.

Cụ thể đối với 83 tàu cá chưa đăng ký đã tổ chức xác minh 83/83 phương tiện, qua đó cho thấy 76/83 không thuộc diện theo dõi (đã chìm đắm không thể khôi phục 21 tàu, đã giải bản 7 tàu; 42 tàu không phải là tàu cá hoặc chuyển sang không phải tàu cá (không hoạt động khai thác thủy sản), đã đăng ký 3 tàu, không cần phải đưa vào diện theo dõi, cần đăng ký; còn 7/83 phương tiện (thuộc thành phố Đông Triều) đang tổ chức xác minh tình trạng tàu do tàu cá hoạt động ở các địa phương khác không về nơi cư trú. Đối với 302 tàu cá chưa được cấp phép khai thác thủy sản, các đơn vị chức năng đã cùng chủ tàu triển khai các thủ tục cấp phép cho 52 tàu, kéo giảm số tàu chưa được cấp/hết hạn giấy phép khai thác đến thời điểm hiện tại tỉnh còn 250 tàu, bao gồm tàu có chiều dài từ 12m trở lên còn 36 tàu, tàu có chiều dài từ 6 đến dưới 12m còn 214 tàu.

Đối với 177 tàu cá hết hạn đăng kiểm (chiều dài từ 12m trở lên), các đơn vị chức năng đã phối hợp đăng kiểm cho 66 tàu, đến nay còn 111 tàu cá đang được xác định nguyên nhân để xử lý triệt để. Đối với 17 tàu cá mất kết nối VMS dài ngày đã tổ chức xác minh và xử lý vi phạm 14 tàu (xác minh hiện trạng, vị trí, nguyên nhân các tàu cá này đang nằm bờ, không đi khai thác nên không duy trì thuê bao VMS), hiện còn 3 tàu đang tiếp tục xác minh.

Hiện nay, toàn tỉnh đang còn 371 tàu cá không đủ điều kiện hoạt động, số này đã được Sở NN&MT và các địa phương có biển xác minh, xử lý.

Đến thời điểm này, tỉnh Quảng Ninh cũng đã thực hiện cập nhật CCCD cho 4.165/4.283 tàu, đạt 97,2%, bao gồm 748/748 tàu (đạt 100%) tàu có chiều dài từ 12m trở lên đã cập nhật; 3.417/3.535 tàu (đạt 96,6%) đã cập nhật có chiều dài từ 6 đến dưới 12m đã cập nhật, còn 118/3.535 tàu có chiều dài từ 6 đến dưới 12m chưa có thông tin CCCD (chiếm 3,4%). CCCD cho tàu cá thực chất là một loại giấy tờ tùy thân được cấp cho chủ tàu hoặc người đại diện hợp pháp của tàu cá. Mục đích của việc này là để xác định danh tính của người điều khiển và quản lý tàu cá, đồng thời cũng là một phần trong việc quản lý hoạt động khai thác thủy sản.

Tính đến ngày 15/6/2025, toàn tỉnh có 273 tàu cá có chiều dài từ 15 m trở lên hoạt động vùng khơi đã lắp đặt thiết bị VMS là 273/273 tàu cá đạt 100%. Toàn tỉnh không phát hiện và không nhận được thông báo về tàu cá của tỉnh xâm phạm vùng biển nước ngoài.

Hiện Quảng Ninh không có cảng cá được công bố theo quy định của Luật thủy sản. Để phục vụ công tác quản lý, Sở NN&MT đã tham mưu UBND tỉnh công bố tạm cảng Cái Rồng loại II, thiết lập 10 điểm kiểm soát trên địa bàn tỉnh. Kết quả từ đầu năm 2025 đến nay đã thực hiện khai báo điện tử cho 823 lượt tàu (gồm 238 tàu tham gia khai báo eCDT), sản lượng thủy sản khai thác khai báo điện tử đạt 1.307,1 tấn, trong đó Văn phòng IUU cảng Cái Rồng (Vân Đồn) khai báo cho 778 lượt tàu, điểm kiểm soát Tiến Tới (Hải Hà) khai báo cho 30 lượt tàu, điểm kiểm soát Vũng Đục (Cẩm Phả) khai báo cho 15 tàu, còn lại các địa phương, điểm kiểm soát khác chưa thực hiện khai báo eCDT.

Lũy kế đến 15/6/2025, các lực lượng chức năng của tỉnh đã phát hiện và xử lý 281 trường hợp tàu cá vi phạm, thu phạt nộp ngân sách nhà nước trên 2,9 tỷ đồng. Các sở, ngành, địa phương cũng tăng cường tuyên truyền, đôn đốc hỗ trợ các chủ tàu cá thực hiện đầy đủ các thủ tục trước khi xuất bến đi hoạt động trên biển; tổ chức đồng loạt ra quân xử lý nghiêm các trường hợp cố tình vi phạm, đặc biệt xử lý tàu cá không số, tàu cá không đăng kiểm, cấp phép; rà soát, lập danh sách tàu cá có nguy cơ cao vi phạm khai thác IUU; tăng cường theo dõi, kiểm tra, giám sát để kịp thời phát hiện, xử lý.