Tăng cường kiểm tra giá cả vật liệu xây dựng

Thời gian qua, giá cả vật liệu xây dựng (VLXD) trên địa bàn tỉnh có những diễn biến phức tạp, khiến doanh nghiệp xây dựng gặp nhiều khó khăn, tiềm ẩn nguy cơ ảnh hưởng đến tốc độ giải ngân vốn đầu tư công, tiến độ các dự án trọng điểm và sự ổn định của nền kinh tế. Đây là bài toán cần được các sở, ngành của tỉnh vào cuộc một cách quyết liệt, đảm bảo theo đúng tinh thần chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ tại Công điện số 85/CĐ-TTg ngày 10/6/2025 về việc tăng cường các giải pháp quản lý, bình ổn giá VLXD.

Hiện nay, nhiều loại VLXD thiết yếu như đất san lấp, cát, đá, sỏi, xi măng, thép... có biến động tăng giá cục bộ tại một số địa phương trong cả nước, trong đó có Quảng Ninh. Nguyên nhân chủ yếu xuất phát từ biến động giá nhiên liệu, chi phí vận chuyển, nguồn cung vật liệu khai thác tự nhiên có giới hạn do siết chặt quản lý khai thác khoáng sản. Đồng thời, nhu cầu sử dụng VLXD trong tỉnh tăng cao khi hàng loạt dự án trọng điểm đang được triển khai.

Sự gia tăng bất hợp lý về giá VLXD không chỉ khiến tổng mức đầu tư các dự án, công trình tăng cao mà còn tác động dây chuyền đến tiến độ thực hiện, giải ngân vốn đầu tư công và gây khó khăn cho công tác đấu thầu, lựa chọn nhà thầu thực hiện dự án.

Theo báo cáo của đa số chủ đầu tư trên địa bàn tỉnh, hiện nhiều gói thầu xây lắp của những dự án trọng điểm đang gặp rất nhiều khó khăn trong việc tiếp cận, ký hợp đồng mua VLXD do giá cả tăng quá cao. Đơn cử như tại dự án đường ven sông kết nối cao tốc Hạ Long - Hải Phòng đến Đông Triều, đoạn từ đường tỉnh 338 đến Đông Triều (giai đoạn 1). Do đặc thù dự án đi qua khu vực sình lầy, phải sử dụng nhiều vật liệu san lấp cũng như VLXD thiết yếu khác. Tuy nhiên, hiện nhiều danh mục VLXD được sử dụng tại dự án đã tăng cao hơn rất nhiều so với thời điểm năm 2024. Điển hình như cát đắp nền, đơn giá năm 2024 được các đơn vị cung cấp đưa ra là 250.000 đồng/m³, thì đến nay tăng lên 650.000 đồng/m³; cát xây từ 320.000 đồng/m³, tăng lên 720.000 đồng/m³; cát bê tông từ 600.000 đồng/m³, tăng lên 1,2 triệu đồng/m³; cấp phối đá dăm loại 1 từ 270.000 đồng/m³, tăng lên 470.000 đồng/m³… Toàn bộ giá cả nêu trên chưa bao gồm thuế VAT.

Ông Phạm Phúc Quảng, Phó Giám đốc Ban Quản lý Dự án ĐTXD công trình GT&NT tỉnh, cho biết: Trước thực trạng này, vừa qua, đơn vị đã tổng hợp, báo cáo Sở Xây dựng để tham mưu cấp có thẩm quyền có biện pháp chỉ đạo, tháo gỡ kịp thời, qua đó tạo điều kiện thuận lợi cho nhà thầu đẩy nhanh tiến độ thi công các hạng mục của dự án.

Với giá cả vật liệu tăng cao, hiện nhiều nhà thầu xây dựng đã phải “điêu đứng” vì không có đủ nguồn vốn do khối lượng thi công chưa có để thực hiện thanh quyết toán với chủ đầu tư, dẫn đến nhiều dự án trên địa bàn tỉnh phải thi công cầm chừng, từ đó làm giảm tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công, ảnh hưởng đến sự tăng trưởng kinh tế của tỉnh.

Từ thực tiễn ở Quảng Ninh cũng như ở nhiều địa phương trong cả nước, ngày 10/6/2025, Thủ tướng Chính phủ đã ban hành Công điện số 85/CĐ-TTg về việc tăng cường các giải pháp quản lý, bình ổn giá vật liệu xây dựng. Thủ tướng chỉ đạo Bộ Công an điều tra, xử lý nghiêm các tổ chức, cá nhân có hành vi thao túng thị trường, đầu cơ trục lợi trong hoạt động sản xuất, kinh doanh VLXD và các hành vi bảo kê.

Thủ tướng cũng yêu cầu các bộ, ngành, địa phương khẩn trương vào cuộc thực hiện các giải pháp nhằm kiểm soát giá cả VLXD, trong đó có giao Chủ tịch UBND các tỉnh, thành cần khẩn trương rà soát, đánh giá, tổng hợp nhu cầu VLXD trên địa bàn; quy hoạch, xác định các mỏ, đẩy nhanh việc cấp phép và kiểm soát việc kê khai, niêm yết giá theo quy định, đảm bảo công khai, minh bạch, tránh các hiện tượng “đầu cơ, thổi giá”...

Trên cơ sở chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ, tỉnh Quảng Ninh cũng đã chỉ đạo các sở, ngành, địa phương tập trung rà soát, tìm hiểu rõ nguyên nhân tăng giá VLXD, đề xuất nhiệm vụ, giải pháp tháo gỡ nhằm giảm nhiệt thị trường. Một loạt các giải pháp đồng bộ sẽ được tỉnh Quảng Ninh triển khai tới đây, đó là tăng cường quản lý công tác kê khai, niêm yết giá VLXD; yêu cầu các doanh nghiệp thực hiện nghiêm kê khai, công bố giá bán hàng tháng, kiên quyết xử lý các trường hợp lợi dụng tình hình để đẩy giá bất hợp lý; rà soát, cập nhật kịp thời và công khai chỉ số giá VLXD; công bố giá vật liệu định kỳ bám sát diễn biến thực tế; điều chỉnh đơn giá xây dựng cơ bản sát thực tế, hạn chế đội vốn.

Đặc biệt, tỉnh sẽ siết chặt công tác quản lý, khai thác khoáng sản làm VLXD; tăng cường kiểm tra hoạt động khai thác khoáng sản, xử lý nghiêm khai thác trái phép, đầu cơ tích trữ; kiểm soát tốt chi phí vận tải và nguồn cung; khuyến khích tối ưu vận tải, dự trữ một số vật liệu chiến lược bình ổn khi có biến động; tăng cường thanh tra, kiểm tra liên ngành, phát hiện, xử lý sớm các hành vi đầu cơ, nâng giá, trục lợi. Ưu tiên tổ chức đấu giá các mỏ vật liệu phù hợp quy hoạch; khuyến khích doanh nghiệp chế biến sâu, tái sử dụng phế thải công nghiệp làm VLXD; đẩy mạnh sử dụng vật liệu thay thế thân thiện môi trường.

Thực hiện đồng bộ nhóm giải pháp, Quảng Ninh quyết tâm giữ ổn định thị trường VLXD phục vụ phát triển KT-XH, hoàn thành mục tiêu tăng trưởng 2025 và các năm tiếp theo.