Tăng cường thu ngân sách nhà nước từ hoạt động khai thác than

Đối với Quảng Ninh, than là nguồn tài nguyên quan trọng cung cấp cho các ngành sản xuất trong nước và xuất khẩu. Với số nộp NSNN trên 12.000 tỷ đồng mỗi năm. Nhận định rõ vai trò của mình, các doanh nghiệp khai thác, kinh doanh than trên địa bàn tỉnh, chủ yếu là Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) đã nỗ lực điều hành sản xuất kinh doanh hiệu quả, nâng cao chất lượng, đảm bảo hiệu quả đầu tư, doanh thu, lợi nhuận; đồng thời thực hiện tốt nghĩa vụ nộp các khoản thuế phí theo quy định của Nhà nước. 

Năm 2023, TKV đang triển khai khai thác than theo 40 giấy phép khai thác và đang thực hiện các thủ tục xin cấp giấy phép khai thác cho 4 dự án đảm bảo hoàn thành kế hoạch sản xuất năm 2023 là khai thác trên 39 triệu tấn than. Các mỏ sản lượng cao như Than Cao Sơn, Than Đèo Nai, Than Vàng Danh, Than Hà Lầm... tích cực đầu tư cơ giới hóa, nâng cao trình độ công nghệ khai thác than, đảm bảo tăng năng suất, giảm chi phí. Đây cũng là các đơn vị có số doanh thu cao của TKV. 

Đơn cử như Công ty CP Than Vàng Danh - Vinacomin, trung bình hàng năm đạt doanh thu từ 4,5-5,5 nghìn tỷ đồng. Đặc biệt, năm 2022 vừa qua, Than Vàng Danh đã nỗ lực bứt phá trong điều hành sản xuất kinh doanh và thu về doanh thu hơn 6.700 tỷ đồng, vượt hơn 1.000 tỷ đồng so với kế hoạch. Số thu lớn cũng giúp Than Vàng Danh làm tốt hơn nghĩa vụ nộp ngân sách với địa phương. 

Theo ông Nguyễn Văn Dũng, Phó Giám đốc Công ty, năm 2022, Than Vàng Danh nộp NSNN 1.029 tỷ đồng. Quý I năm 2023, Công ty đạt doanh thu 1.700 tỷ đồng, nộp NSNN 39 tỷ đồng. 

Quảng Ninh hiện có 42 doanh nghiệp trực tiếp khai thác than, có 50 doanh nghiệp trực tiếp khai nộp thuế, phí liên quan đến hoạt động khai thác, kinh doanh than. Các doanh nghiệp được phép khai thác than chủ yếu thuộc Tập đoàn Công nghiệp Than - Khoáng sản Việt Nam (TKV) và Tổng Công ty Đông Bắc.

Các doanh nghiệp có hoạt động khai thác, kinh doanh than trên địa bàn hiện đang thực hiện nghĩa vụ nộp các khoản thuế phí cho tỉnh Quảng Ninh và Chính phủ. Trong đó, đối với than sản xuất trong nước, các doanh nghiệp ngành than thực hiện nộp các khoản, gồm: Phí cấp quyền khai thác theo quy định Luật Khoáng sản; thuế tài nguyên, thuế bảo vệ môi trường, phí bảo vệ môi trường, thuế giá trị gia tăng,... theo quy định của Luật Thuế, Luật Bảo vệ môi trường và các quy định, hướng dẫn liên quan. Riêng TKV, trung bình một năm, số nộp các khoản thuế, phí này là khoảng 13,5 nghìn tỷ đồng.

Đối với than nhập khẩu và xuất khẩu, các doanh nghiệp ngành than thực hiện nộp thuế GTGT hàng nhập khẩu, thuế xuất khẩu/nhập khẩu, thuế bảo vệ môi trường than nhập khẩu theo quy định của Luật Thuế, Luật Bảo vệ môi trường và các quy định, hướng dẫn liên quan.

Ông Ngô Bá Đạt, Trưởng phòng Thanh tra - Kiểm tra số 4, Cục Thuế Quảng Ninh đánh giá: "Thực tế các năm qua, qua đánh giá mức độ tuân thủ chính sách pháp luật thuế, các doanh nghiệp ngành than đều được cơ quan thuế đánh giá tuân thủ tốt việc khai thuế, nộp thuế. Hàng năm, Cục Thuế tỉnh Quảng Ninh đều tổ chức hội nghị tuyên dương NNT tiêu biểu, tôn vinh NNT thực hiện tốt nghĩa vụ thuế đối với NSNN thì khối doanh nghiệp ngành than luôn chiếm tỷ lệ cao trong toàn tỉnh".

Thực hiện sự chỉ đạo của Tỉnh ủy, UBND tỉnh, hàng năm, Cục Thuế Quảng Ninh đều chỉ đạo các đơn vị trong ngành đánh giá, phân tích và đề ra biện pháp tăng cường công tác, giám sát, quản lý khai thuế nhằm nâng cao chất lượng công tác quản lý khai nộp thuế đối với ngành Than.

Các đơn vị trong ngành thường xuyên cập nhật thông tin liên quan đến hoạt động khai thác khoáng sản, các dự án đầu tư; thu thập tài liệu, phân công công chức nghiên cứu chuyên sâu các quy trình chế biến, tiêu thụ than; tập trung phân tích đối chiếu chéo sản lượng giữa các đơn vị khai thác và chế biến; đối chiếu số liệu qua thanh kiểm tra giữa các đơn vị... Đồng thời phối hợp chặt chẽ với các ngành nhằm ngăn chặn doanh nghiệp thiếu trung thực giữa việc lập hồ sơ khai thuế và lập báo cáo khoáng sản.

Với các giải pháp chặt chẽ, sản lượng tài nguyên khai thuế phí và số thu nộp NSNN từ hoạt động khai thác, kinh doanh than trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh đã tăng qua các năm. 

Theo ông Nguyễn Chí Bắc, Phó Cục trưởng Cục Thuế Quảng Ninh, năm 2022, các doanh nghiệp ngành than trên địa bàn tỉnh Quảng Ninh nộp NSNN trên 15,8 nghìn tỷ đồng, tỷ trọng 46% tổng thu nội địa. Năm 2021, số nộp NSNN đạt trên 15,4 nghìn tỷ đồng, tỷ trọng 47% tổng thu nội địa. Như vậy, trong 2 năm qua, tổng thu NSNN từ khối than luôn đạt trên 15.000 tỷ đồng, chiếm tỷ trọng lớn (46-47%) số thu NSNN trên toàn địa bàn tỉnh Quảng Ninh. Số nộp NSNN chiếm tỷ trọng 12-14% doanh thu của khối than, đóng góp phần lớn vào NSNN của tỉnh.