Tăng nguồn cung điện đáp ứng mục tiêu tăng trưởng cao

Mục tiêu tăng trưởng kinh tế cả nước năm 2025 đạt từ 8% trở lên và trong giai đoạn 2026-2030 ở mức 2 con số đòi hỏi điện năng cần tăng trưởng gấp 1,5 lần, dự kiến bình quân hằng năm tăng từ 12% đến hơn 16%. Đây là thách thức rất lớn.

Thủ tướng Chính phủ vừa phê duyệt Điều chỉnh Quy hoạch phát triển điện lực quốc gia giai đoạn 2021-2030, tầm nhìn đến năm 2050 (Quy hoạch điện VIII điều chỉnh) với mục tiêu quan trọng là bảo đảm vững chắc an ninh năng lượng quốc gia, đáp ứng yêu cầu phát triển kinh tế-xã hội và công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Không để đứt gãy nguồn cung điện

Để bảo đảm cung cấp đủ nhu cầu điện cho phát triển kinh tế-xã hội với mức tăng trưởng GDP bình quân khoảng 10%/năm trong giai đoạn 2026-2030 và khoảng 7,5%/năm trong giai đoạn 2031-2050, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh đặt mục tiêu phấn đấu điện thương phẩm năm 2030 đạt khoảng 500,4-557,8 tỷ kWh, định hướng năm 2050 đạt khoảng 1.237,7-1.375,1 tỷ kWh; công suất cực đại năm 2030 sẽ khoảng 89.655-99.934 MW và năm 2050 đạt khoảng 205.732-228.570 MW.

Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cũng đặt mục tiêu cao hơn với điều kiện các cam kết được đối tác quốc tế thực hiện đầy đủ, thực chất. Việt Nam sẽ phát triển mạnh các nguồn năng lượng tái tạo (không bao gồm thủy điện) phục vụ sản xuất điện, đạt tỷ lệ khoảng 28-36% vào năm 2030 và định hướng lên 74-75% vào năm 2050.

Cục trưởng Điện lực (Bộ Công thương) Phạm Nguyên Hùng cho biết: Việt Nam sẽ đẩy mạnh điện gió trên bờ và ngoài khơi, điện mặt trời phù hợp với khả năng hấp thụ của hệ thống, khả năng giải tỏa công suất của lưới điện cũng như chi phí truyền tải hợp lý. Bên cạnh đó, định hướng cũng ưu tiên, khuyến khích phát triển điện gió, điện mặt trời tiêu thụ tại chỗ, không đấu nối hoặc không bán điện vào lưới điện quốc gia; trong trường hợp phát triển điện mặt trời tập trung phải kết hợp với lắp đặt pin lưu trữ với tỷ lệ tối thiểu 10% công suất và tích trong 2 giờ.

Về điện than, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh nêu rõ chỉ thực hiện tiếp các dự án đã có trong quy hoạch và đang đầu tư xây dựng đến năm 2030; đồng thời, định hướng thực hiện chuyển đổi nhiên liệu sang sinh khối/amoniac với các nhà máy đã vận hành được 20 năm khi giá thành phù hợp và dừng hoạt động các nhà máy có tuổi thọ hơn 40 năm nếu không thể chuyển đổi nhiên liệu. Đến năm 2050, Việt Nam sẽ không sử dụng than để phát điện, chuyển hoàn toàn nhiên liệu sang sinh khối và amoniac.

Ngoài ra, Quy hoạch điện VIII điều chỉnh còn đặt ra mục tiêu cụ thể cho phát triển điện hạt nhân. Theo đó, giai đoạn 2030-2035 sẽ đưa vào vận hành các Nhà máy điện hạt nhân Ninh Thuận 1 và 2 với quy mô đạt 4.000-6.400 MW; giai đoạn đến năm 2050 cần bổ sung khoảng 8.000 MW nguồn điện hạt nhân để cung cấp nguồn điện nền và có thể tăng lên theo nhu cầu.

Nhấn mạnh Quy hoạch điện VIII điều chỉnh được phê duyệt là rất kịp thời, Bộ trưởng Công thương Nguyễn Hồng Diên cũng cho rằng, quan trọng hơn là cần tổ chức thực thi quy hoạch hiệu quả, bảo đảm không đứt gãy nguồn cung ứng điện những năm tới.

Sẵn sàng thay thế dự án chậm tiến độ

Tổng Giám đốc Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) Nguyễn Anh Tuấn chia sẻ: Quy hoạch điện VIII điều chỉnh cơ bản giải quyết được các yêu cầu cả về pháp lý hay kỹ thuật để hoàn thành nhiệm vụ cung ứng điện cho mục tiêu tăng trưởng rất cao của đất nước. EVN kiến nghị Bộ Công thương sớm xây dựng chương trình, kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII điều chỉnh; đồng thời, thường xuyên cập nhật và rà soát tiến độ triển khai các cam kết, dự án theo kế hoạch để kịp thời có sự điều chỉnh. EVN cũng đề nghị các địa phương hỗ trợ, cùng tập đoàn triển khai các thủ tục phê duyệt chủ trương đầu tư, cấp đất cho các dự án điện,…

Theo Giám đốc Sở Công thương tỉnh Quảng Trị Nguyễn Trường Khoa, quá trình phê duyệt hồ sơ mời thầu và hồ sơ mời quan tâm các dự án nhà máy điện gió tại Quảng Trị đang gặp rất nhiều khó khăn, dẫn đến nguy cơ chậm tiến độ. Tỉnh Quảng Trị đề nghị Bộ Công thương xem xét, báo cáo Thủ tướng Chính phủ cho phép các địa phương trong quá trình phê duyệt hồ sơ các dự án năng lượng không xem xét các quy hoạch chi tiết đã được phê duyệt hoặc quy hoạch phân khu 1/2000; đồng thời, điều chỉnh Thông tư 27/2024/TT-BCT cũng như một số quy định liên quan.

Tiếp thu phản ánh, Bộ trưởng Nguyễn Hồng Diên chỉ đạo các đơn vị chức năng thuộc Bộ Công thương tiếp tục nghiên cứu, tham mưu cho cấp có thẩm quyền kịp thời sửa đổi, bổ sung và ban hành mới các quy định nhằm hoàn thiện khung chính sách, pháp luật về điện lực, nhất là các cơ chế, chính sách phát triển năng lượng tái tạo, năng lượng mới. Các đơn vị cần phối hợp với các bộ, ngành, địa phương liên quan đẩy nhanh tiến độ xây dựng, trình Thủ tướng Chính phủ ban hành Kế hoạch thực hiện Quy hoạch điện VIII điều chỉnh, bảo đảm công khai, minh bạch, đồng bộ trong quá trình tổ chức thực hiện; các địa phương khẩn trương tổ chức thực hiện công tác phê duyệt chủ trương đầu tư, lựa chọn chủ đầu tư các dự án điện theo thẩm quyền và bố trí quỹ đất cho phát triển các công trình điện; các dự án chậm triển khai, chậm tiến độ (kể cả các dự án thuộc danh mục dự kiến đưa vào vận hành giai đoạn 2031-2035) cần chủ động đề xuất thay thế bằng dự án khác khả thi hơn để bảo đảm phương án cung ứng điện theo quy hoạch được duyệt.