Tăng tốc đẩy nhanh tiến độ các công trình giao thông trọng điểm, tạo đột phá chiến lược

Sáng 16/2, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo Nhà nước các công trình, dự án quan trọng quốc gia, trọng điểm ngành giao thông vận tải chủ trì Phiên họp thứ 9 của Ban Chỉ đạo.

Cùng dự có Phó Thủ tướng Chính phủ Trần Hồng Hà. Phiên họp được truyền trực tuyến tới các tỉnh, thành phố có dự án giao thông trọng điểm đi qua.

Phát biểu ý kiến tại phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, hiện nay, cả nước đang tập trung đẩy mạnh các động lực tăng trưởng, trong đó có gồm đầu tư. Trong đầu tư có đầu tư nhà nước chiếm vai trò quan trọng. Năm 2024, chúng ta dành cho đầu tư phát triển 657 nghìn tỷ đồng, cho nên động lực về đầu tư rất quan trọng; quan trọng hơn nữa là đầu tư nhà nước dẫn dắt đầu tư tư nhân, kích hoạt mọi nguồn lực trong xã hội cho đầu tư phát triển. Trong đó, đầu tư nhà nước tập trung chủ yếu cho đầu tư các công trình giao thông trọng điểm quốc gia, hiện nay có 34 dự án thuộc nhiệm vụ của Ban Chỉ đạo, trong đó có 5 dự án đường sắt, 2 dự án cảng hàng không, còn lại là các dự án đường bộ, chủ yếu đường cao tốc.

Thủ tướng nêu rõ, chúng ta tập trung giải ngân vốn đầu tư công, phấn đấu đạt tỷ lệ ít nhất 95% năm 2024; nếu hoàn thành các công trình trọng điểm giao thông sẽ góp phần giảm chi phí logistics, giá thành đầu vào các sản phẩm, tăng sức cạnh tranh cho hàng hoá, tạo không gian phát triển mới, giao thông đi đến đâu kéo theo không gian phát triển mới, đặc biệt là khu công nghiệp, các hệ thống giao thông phải thuận lợi cho xe container đi thì các nhà đầu tư mới vào; điều kiện giao thông thuận lợi thì các nhà đầu tư sẽ vào đầu tư phát triển công nghiệp; các khu đô thị cũng cần có hệ thống giao thông. Điều này xác định 3 đột phá chiến lược, nhất là đột phá về hạ tầng giao thông là quyết định cho sự phát triển trước mắt và lâu dài.

Theo Thủ tướng, mỗi công trình giao thông đi qua đều mang sứ mệnh riêng, chức năng, nhiệm vụ khác nhau nhưng tựu chung lại đều rất quan trọng và là đột phá chiến lược.

Để thúc đẩy việc này tiến triển tốt hơn, cơ bản năm 2021-2022 là giai đoạn khởi động, chuẩn bị và phê duyệt dự án, năm 2023 là năm triển khai đồng loạt, năm 2024 được xác định là năm tăng tốc các công trình giao thông trọng điểm. Năm qua, các ngành, địa phương rất nỗ lực như Hà Nội, Thành phố Hồ Chí Minh, các tỉnh khu vực Đông Nam Bộ, Tây Nam Bộ, miền Trung, miền Bắc, nhất là các tỉnh miền núi phía Bắc, qua đó chứng minh không chỉ Trung ương mà địa phương cũng làm được. Các nhà thầu, tư vấn cũng nỗ lực lớn, nhất là trong dịp Tết vừa qua, từ bắc chí nam, hầu hết các công trình trọng điểm nào cũng hoạt động với khí thế, phong trào rất phấn khởi, cán bộ, công nhân làm xuyên Tết, không ngừng nghỉ.

Thủ tướng nhấn mạnh, Chính phủ ghi nhận, đánh giá cao sự nỗ lực của các bộ, ngành, địa phương liên quan, đặc biệt là chủ đầu tư, nhà thầu xây lắp, tư vấn, đặc biệt là công nhân trên công trường "vượt nắng, thắng mưa", “ăn tranh thủ, ngủ khẩn trương”, "3 ca, 4 kíp". Các địa phương rất nỗ lực, khắc phục mọi khó khăn, nhất là về nguyên vật liệu san lấp. Nhờ đó, nhiều công trình trọng điểm đã hoàn thành đúng và vượt tiến độ; qua đây khẳng định càng khó khăn càng trưởng thành: Ban Chỉ đạo trưởng thành, các tỉnh, thành phố cũng trưởng thành, các nhà thầu, tư vấn giám sát cũng trưởng thành cả về tư duy, nhận thức, hành động. Thủ tướng nêu rõ, năm 2023 có thể nói là một năm thành công về thực hiện một trong 3 đột phá chiến lược.

Thay mặt Chính phủ, Ban Chỉ đạo, Thủ tướng biểu dương sự nỗ lực, cố gắng của các bộ, ngành, địa phương, chủ dự án, nhà thầu, tư vấn giám sát, nhân dân nơi có dự án đi qua đã nhường lại nơi ở, sinh kế để phục vụ thi công các công trình.

Bên cạnh đó, Thủ tướng thẳng thắn chỉ rõ những cái chưa được: một số công trình có tiến độ chậm do thủ tục cần hoàn thành sớm hơn, đúng quy định của pháp luật; liên quan giải phóng mặt bằng, một số nơi còn chậm, cần nỗ lực hơn nhất là những nơi có nhiều dự án như ở tỉnh Đồng Nai, do đó cần bàn giải pháp giải phóng mặt bằng linh hoạt hơn.

Vấn đề nguyên vật liệu cũng khó khăn, phải xử lý, tháo gỡ về thể chế; đề xuất Quốc hội sửa đổi Luật, phải sửa các Nghị định theo hình thức rút gọn, 1 Nghị định có thể sửa nhiều nội dung. Đây là vấn đề hết sức quan trọng, do đó các bộ, ngành phải tích cực sửa đổi thể chế. Thủ tướng yêu cầu Bộ Tài nguyên và Môi trường cùng với các địa phương sửa các quy định liên quan mỏ đất, đá. Liên quan chất lượng công trình, các nhà thầu, tư vấn giám sát phải bám sát công trường, các quy định, quy chế để làm.

Liên quan việc tăng ca kíp, tranh thủ tiến độ, Thủ tướng đề nghị các nhà thầu, tư vấn giám sát phải có chính sách đãi ngộ, động viên thêm cán bộ, công nhân trên công trường, nhất là những lúc nắng gắt, giá rét… bằng các hình thức linh hoạt; các bộ, ngành cần phối hợp chặt chẽ hơn, hiệu quả hơn, tháo gỡ ngay các vướng mắc cho các địa phương, các Ban Quản lý dự án, địa phương.

Thủ tướng nhấn mạnh thúc đẩy mạnh mẽ tiến độ các công trình, dự án, nỗ lực rút ngắn tiến độ càng tốt; bên cạnh đó phải coi trọng chất lượng, kỹ mỹ thuật, vệ sinh môi trường, an toàn lao động; quan tâm các hạng mục phụ trợ như cây xanh, hoa, cây cảnh... tạo cảnh quan kiến trúc đẹp, để mỗi công trình là một sản phẩm thu hút khách du lịch. Chúng ta cần tiếp tục đổi mới để đã làm tốt rồi thì làm tốt hơn, nỗ lực rồi thì nỗ lực hơn, quyết tâm rồi thì quyết tâm mạnh mẽ hơn.

Thủ tướng đặc biệt lưu ý cần tập trung thảo luận các giải pháp để khắc phục ngay về thủ tục cấp vật liệu xây dựng thông thường; giải phóng mặt bằng các tuyến cao tốc, vốn ODA cho các tuyến đường sắt đô thị, sử dụng cát biển làm vật liệu thay thế.

Theo Bộ Giao thông vận tải, về công tác triển khai thi công, Dự án cao tốc Bắc-Nam phía Đông đã hoàn thành 9/11 dự án thành phần (DATP) giai đoạn 2017-2020 và dự án Mỹ Thuận-Cần Thơ theo đúng kế hoạch, nâng tổng số đường cao tốc lên 1.892km, trong đó riêng năm 2023 là 475km; 2 dự án còn lại đầu tư theo hình thức hợp đồng BOT, các chủ đầu tư, nhà thầu đang tích cực triển khai để hoàn thành theo đúng chỉ đạo của Thủ tướng Chính phủ. 12 DATP giai đoạn 2021-2025, mặc dù năm đầu triển khai còn vướng mắc nhiều về mặt bằng và vật liệu xây dựng nhưng các chủ đầu tư, nhà thầu đã nỗ lực tổ chức thi công, bám sát tiến độ đề ra.

Đối với 5 dự án đường bộ cao tốc trục Đông-Tây và đường vành đai: tiến độ triển khai còn chậm, trừ một số gói thầu do Thành phố Hồ Chí Minh và Long An (đường Vành đai 3), Hà Nội (đường Vành đai 4), Bà Rịa-Vũng Tàu (đường cao tốc Biên Hòa-Vũng Tàu), Đắk Lắk và Khánh Hòa (Khánh Hòa-Buôn Ma Thuột) làm cơ quan chủ quản triển khai cơ bản đáp ứng kế hoạch.

Các Dự án cao tốc khác như Tuyên Quang-Hà Giang đoạn qua tỉnh Hà Giang; Cao Lãnh-An Hữu; Bến Lức-Long Thành đang được các chủ đầu tư, nhà thầu triển khai bám sát tiến độ đề ra. Dự án đường sắt đô thị Nhổn-ga Hà Nội và dự án Bến Thành- Suối Tiên, Hà Nội và Thành phố Hồ Chí Minh đang rà soát, tháo gỡ các vướng mắc trong hợp đồng, thực hiện đào tạo nhân sự, hoàn tất các thủ tục về phòng cháy, chữa cháy, nghiệm thu công trình, chứng nhận an toàn hệ thống để phấn đấu vận hành đoạn tuyến Nhổn-ga Hà Nội và dự án Bến Thành-Suối Tiên vào tháng 7/2024.

Đối với Dự án Cảng Hàng không Quốc tế Long Thành: các gói thầu đang tổ chức thi công như gói thầu 5.10 Nhà ga hành khách, gói thầu xây dựng các công trình phục vụ quản lý bay đã được Tổng công ty Cảng hàng không Việt Nam (ACV), Tổng công ty Quản lý bay Việt Nam (VATM) chỉ đạo các nhà thầu tích cực triển khai bám sát tiến độ. Các gói thầu chưa khởi công thuộc DATP 1 xây dựng trụ sở các cơ quan quản lý nhà nước, DATP 4 xây dựng các công trình thiết yếu đang được các cơ quan chủ quản triển khai các thủ tục đầu tư; lựa chọn nhà đầu tư. Gói thầu Nhà ga hành khách T3 Cảng hàng không quốc tế Tân Sơn Nhất được ACV triển khai thi công, bám sát tiến độ đề ra, đến nay giải ngân đạt 2.477/10.825 tỷ đồng (23%).