Tạo môi trường thuận lợi để phân bổ, sử dụng tần số vô tuyến điện

Chủ tịch Quốc hội nhấn mạnh cần quy định rõ nguyên tắc phân bổ để đảm bảo công bằng, minh bạch, thúc đẩy cạnh tranh, nâng cao chất lượng, khắc phục tích tụ tần số gây lãng phí tài nguyên quốc gia.

Tiếp tục chương trình phiên họp thứ 10, sáng 18/4, Ủy ban Thường vụ Quốc hội cho ý kiến về dự án Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Tần số vô tuyến điện.

Tránh tình trạng lãng phí tài nguyên tần số

Trình bày Tờ trình của Chính phủ, Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Đức Long cho biết mục tiêu của Luật là thể chế hóa các Nghị quyết của Đảng về hoàn thiện toàn diện, đồng bộ thể chế thể kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, tạo môi trường thuận lợi để huy động, phân bổ và sử dụng có hiệu quả tần số vô tuyến điện, quỹ đạo vệ tinh.

Dự thảo Luật bảo đảm tính thống nhất với các Luật và Điều ước quốc tế có liên quan trong đó bổ sung 2 điều, sửa đổi 15 điều, bổ sung, thay thế, bãi bỏ một số cụm từ tại một số điều để bảo đảm tính thống nhất.

Những nội dung chủ yếu của dự thảo Luật là: Nhóm các vấn đề về quy hoạch băng tần, cấp giấy phép sử dụng tần số và chế tài xử lý vi phạm; Nhóm vấn đề về khoản thu từ việc sử dụng tần số; Sửa đổi quy định về đào tạo, cấp chứng chỉ vô tuyến điện viên; Nhóm vấn đề về kiểm tra, kiểm soát tần số vô tuyến điện, xử lý nhiễu có hại, đăng ký, phối hợp quốc tế về tần số, quỹ đạo vệ tinh và sử dụng tần số phục vụ mục đích quốc phòng an ninh...

Chủ nhiệm Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường của Quốc hội Lê Quang Huy, đại diện cơ quan thẩm tra, cho biết Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường tán thành với sự cần thiết ban hành và phạm vi sửa đổi của dự án Luật với những lý do như đã nêu trong Tờ trình của Chính phủ.

Các nội dung của dự thảo Luật cơ bản phù hợp với quy định của Hiến pháp năm 2013, bảo đảm tính thống nhất, đồng bộ của hệ thống pháp luật, tương thích với các điều ước quốc tế có liên quan mà Việt Nam là thành viên.

Thường trực Ủy ban đề nghị cơ quan soạn thảo tiếp tục tham khảo kinh nghiệm quốc tế để hoàn thiện dự án Luật.

Về giới hạn tổng độ rộng băng tần mà một tổ chức, doanh nghiệp được phép sử dụng, Thường trực Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường thấy rằng tổng lượng băng thông của băng tần di động là hữu hạn. Doanh nghiệp càng nắm giữ nhiều băng tần di động, càng có lợi thế cạnh tranh.

Nếu không có quy định về giới hạn tổng độ rộng băng tần, có thể xảy ra tình trạng một tổ chức, doanh nghiệp sẽ sở hữu quá nhiều tài nguyên viễn thông/tần số, làm giảm hoặc thậm chí triệt tiêu tính cạnh tranh của thị trường kinh doanh, cung cấp dịch vụ viễn thông.

Vì vậy, cần phải có quy định về giới hạn tổng độ rộng băng tần mà một tổ chức được phép nắm giữ, sử dụng để tránh trường hợp xảy ra tình trạng thâu tóm độc quyền, sử dụng không hiệu quả, gây lãng phí tài nguyên tần số. Quy định này cũng tương tự như quy định của nhiều nước trên thế giới đang áp dụng.

Tuy nhiên, có ý kiến cho rằng không nên giới hạn độ rộng băng tần vì có thể ảnh hưởng đến việc phát triển thị trường của doanh nghiệp, quyền lợi của người dân trong lựa chọn nhà mạng.

Quy định rõ nguyên tắc, tiêu chí phân bổ khối băng tần

Thảo luận tại phiên họp, các Ủy viên Ủy ban Thường vụ Quốc hội đánh giá cao quá trình chuẩn bị sửa đổi Luật Tần số vô tuyến điện của Chính phủ, báo cáo thẩm tra của Ủy ban Khoa học, Công nghệ và Môi trường đã khái quát các nội dung đề nghị sửa đổi của dự án Luật. Ủy ban Thường vụ Quốc hội thống nhất trình dự án Luật để Quốc hội xem xét, cho ý kiến.

Chủ tịch Quốc hội Vương Đình Huệ chỉ rõ tần số vô tuyến điện là tài sản quốc gia quan trọng và ngày càng có giá trị, đặc biệt trong bối cảnh Cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư, phát triển kinh tế số, xã hội số.

Các quốc gia đều chú trọng và thúc đẩy bảo vệ quyền lợi nhất là chủ quyền quốc gia về tần số vô tuyên điện và quỹ đạo vệ tinh.

Do đó, việc quản lý phải chặt chẽ, công khai, minh bạch để phát huy giá trị tối đa về phát triển kinh tế-xã hội, quốc phòng an ninh và những tình huống cấp bách đột xuất. Đây là quan điểm cần quán triệt xuyên suốt trong quá trình xây dựng dự án Luật.

Liên quan đến vấn đề giới hạn tổng độ rộng băng tần mà một tổ chức, doanh nghiệp được phép sử dụng, Chủ tịch Quốc hội cho rằng quy định cần khắc phục được việc doanh nghiệp có năng lực không được phân bổ hoặc phân bổ ít trong khi doanh nghiệp không có năng lực lại sở hữu, thậm chí sở hữu nhiều.

Vì thế, cần quy định rõ nguyên tắc, tiêu chí phân bổ để đảm bảo công bằng, minh bạch, công khai, thúc đẩy cạnh tranh, nâng cao chất lượng, khắc phục tích tụ tần số gây lãng phí tài nguyên quốc gia.

Về phương thức cấp giấy phép quyền sử dụng tần số vô tuyến điện, dự thảo Luật tiếp tục kế thừa các quy định của Luật hiện hành, gồm: Cấp giấy phép trực tiếp; thông qua thi tuyển và đấu giá. Chủ nhệm Ủy ban Pháp luật của Quốc hội Hoàng Thanh Tùng cho rằng các quy định này chưa rõ ràng, thiếu tiêu chí xác định.

Ông Tùng dẫn chứng dự thảo Luật giao Thủ tướng Chính phủ quyết định băng tần cụ thể có giá trị thương mại cao và có nhu cầu sử dụng vượt quá khả năng phân bổ xác định trong quy hoạch băng tần được đấu giá hoặc thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện trong từng thời kỳ; quyết định băng tần được sử dụng để thiết lập mạng viễn thông di động mặt đất công cộng được thi tuyển quyền sử dụng tần số vô tuyến điện.

Tuy nhiên, nếu không rõ tiêu chí "băng tần cụ thể có giá trị thương mại cao và có nhu cầu sử dụng vượt quá khả năng phân bổ" là thế nào thì đây sẽ chỉ là quyết định hành chính chứ chưa minh bạch, chưa biết Thủ tướng sẽ quyết định trên cơ sở nào?

Kết luận nội dung này, Phó Chủ tịch Quốc hội Nguyễn Đức Hải đề nghị ban soạn thảo tiếp tục rà soát để thể chế hóa đầy đủ các chủ trương lớn của Đảng, đặc biệt là nội dung của văn kiện Đại hội XIII của Đảng liên quan đến phát triển quản lý và sử dụng hợp lý, hiệu quả tần số vô tuyến điện để phát triển hạ tầng thông tin viễn thông, tạo nền tảng chuyển đổi số quốc gia, từng bước phát triển kinh tế số, xã hội số; thể chế hóa và góp phần thực hiện mục tiêu đến năm 2030, mạng 5G phủ sóng toàn quốc, mọi người dân được truy cập Internet băng thông rộng với chi phí thấp.

Phó Chủ tịch Quốc hội đề nghị tiếp tục rà soát các quy định trong dự thảo Luật để đảm bảo thống nhất với các luật khác như Luật Quy hoạch, Luật Quản lý tài sản công, Luật Phí và lệ phí, Luật Xử lý vi phạm hành chính, Luật Đấu thầu, Luật Đầu tư, Luật Đấu giá tài sản... đảm bảo đúng quy định của Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật, không để lúng túng, vướng mắc và gây ách tắc, cản trở sự phát triển khi luật đi vào cuộc sống.

Vấn đề quy hoạch phải đảm bảo nguyên tắc, tiêu chí, tiêu chuẩn, chủ trương phân bổ khối băng tần, tránh lãng phí, tích tụ tần số không hợp lý; thực hiện các cam kết sử dụng tần số, thu hồi tần số không sử dụng hoặc chuyển nhượng, khai thác tần số trong thực tế.

Ngoài ra, cân nhắc việc cho phép sử dụng tần số vô tuyến điện phân bổ phục vụ mục đích an ninh, quốc phòng được kết hợp sử dụng mục đích phát triển kinh tế-xã hội; nghiên cứu theo hướng các doanh nghiệp quốc phòng, an ninh sử dụng tần số vô tuyến điện cấp phải có trách nhiệm đáp ứng các trường hợp cấp bách an ninh, quốc phòng theo yêu cầu của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền.

Theo Phó Chủ tịch Quốc hội, việc giới hạn tổng độ rộng băng tần mà một tổ chức, doanh nghiệp được phép sử dụng cần có quy định cụ thể để đảm bảo tính cạnh tranh, không cản trở việc phát triển thị trường, doanh nghiệp, quyền lợi của người dân; phân tích thêm, đánh giá kỹ tác động của phương án đấu giá băng tần và phương án không đấu giá băng tần, nhất là mặt được và hạn chế của hai phương án để trình Quốc hội thảo luận, quyết định.

Về nguyên tắc đấu giá băng tần, Phó Chủ tịch Quốc hội chỉ rõ phải tuân thủ Luật Đấu giá. Nếu cần quy định thêm phải nghiên cứu kỹ, thuyết minh hợp lý, có căn cứ và cân nhắc chỉ quy định các điều kiện để đảm bảo an ninh quốc phòng, đảm bảo quản lý của Nhà nước đối với những nội dung đặc thù của lĩnh vực tần số vô tuyến điện./.