Tạo xung lực mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số

Sáng 24/4, tại Hà Nội, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Chủ tịch Hội đồng Thi đua-Khen thưởng Trung ương dự Lễ phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”. Cùng dự có lãnh đạo các bộ, ban, ngành, cơ quan Trung ương.

Phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” được phát động với ba quyết tâm chiến lược: Đổi mới tư duy, hoàn thiện thể chế để kiến tạo môi trường thuận lợi cho sáng tạo và chuyển đổi số; Xây dựng hạ tầng công nghệ đột phá và phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao, đáp ứng yêu cầu của thời đại; Triển khai đồng bộ chuyển đổi số trên toàn xã hội, góp phần hiện đại hóa nền kinh tế, nâng cao chất lượng cuộc sống của nhân dân.

Lễ phát động Phong trào diễn ra trong không khí cả nước đang thi đua lập thành tích chào mừng đại hội Đảng bộ các cấp, tiến tới Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIV của Đảng, Đại hội Thi đua toàn quốc lần thứ XI và Kỷ niệm các ngày lễ lớn của đất nước: 50 năm Giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước; 80 năm Cách mạng Tháng Tám thành công và Quốc khánh 2/9.

Đặc biệt, phong trào thi đua “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số” lại càng có ý nghĩa khi cả nước đang quyết tâm thực hiện Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị “về đột phá phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia” nhằm phát triển nhanh lực lượng sản xuất hiện đại, hoàn thiện quan hệ sản xuất, đổi mới phương thức quản trị quốc gia, phát triển kinh tế-xã hội, ngăn chặn nguy cơ tụt hậu, đưa đất nước phát triển tăng tốc, bứt phá, giàu mạnh và bền vững trong kỷ nguyên mới.

Phát biểu ý kiến tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá đây là sự kiện quan trọng, ở một thời khắc quan trọng, và có ý nghĩa quan trọng tinh thần “thần tốc, thần tốc hơn nữa, táo bạo, táo bạo hơn nữa” của những ngày tháng 4 lịch sử cách đây 50 năm Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Đây là một sự kiện quan trọng nhằm cụ thể hóa và đưa các chủ trương, đường lối của Đảng tại Nghị quyết số 57-NQ/TW về đột phá phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia vào thực tiễn cuộc sống, các ngành, các lĩnh vực, đi vào trong học sinh, sinh viên.

Thủ tướng nêu rõ, trong thế giới ngày nay, khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số không chỉ là yêu cầu khách quan, là xu thế tất yếu của thời đại mà còn là con đường duy nhất để bứt phá, vượt qua khó khăn, thách thức, nắm bắt thời cơ, xây dựng nền kinh tế độc lập, tự chủ, vững mạnh, xã hội văn minh, hiện đại, đưa đất nước sánh vai cùng các cường quốc trên thế giới. Nghị quyết số 57-NQ/TW của Bộ Chính trị là văn kiện có ý nghĩa đặc biệt quan trọng, là kim chỉ nam cho phát triển nhanh và bền vững, là lời hiệu triệu mạnh mẽ, kêu gọi, khích lệ, động viên toàn Đảng, toàn dân và toàn quân ta nỗ lực phấn đấu đưa đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới-kỷ nguyên phát triển giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Dưới sự lãnh đạo của Trung ương, Bộ Chính trị, Ban Bí thư, đứng đầu là đồng chí Tổng Bí thư Tô Lâm và chỉ đạo quyết liệt của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, sự vào cuộc của các cấp, các ngành, các địa phương, đặc biệt là của nhân dân và cộng đồng doanh nghiệp, sự nghiệp phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số thời gian qua đã đạt được nhiều thành tựu, kết quả to lớn, đóng góp quan trọng vào phát triển kinh tế-xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, phòng chống thiên tai, bảo vệ môi trường, ứng phó với biến đổi khí hậu.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được là cơ bản, phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, khởi nghiệp ở Việt Nam vẫn còn những tồn tại, hạn chế, rào cản, nút thắt cản trở sự phát triển của khoa học, công nghệ; nghiên cứu, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo chưa có bước đột phá; thể chế pháp luật, cơ chế, chính sách chưa đáp ứng yêu cầu; nguồn nhân lực chất lượng cao còn thiếu; hạ tầng chưa đồng bộ, nhất là hạ tầng số còn nhiều hạn chế...

Để thực hiện thành công 2 mục tiêu chiến lược 100 năm (đến năm 2030 trở thành nước đang phát triển có công nghiệp hiện đại, thu nhập trung bình cao, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, thu nhập cao), Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta cần phát triển, ứng dụng mạnh mẽ khoa học công nghệ, thúc đẩy mạnh mẽ đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, tạo động lực mới, mở ra không gian phát triển mới cho đất nước; nêu bật, khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là không có giới hạn, không có biên giới, không có giới tính, không có tôn giáo.

Trong bối cảnh đó, Phong trào "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số" được phát động tại buổi lễ này và phong trào “Bình dân học vụ số” được phát động gần đây có ý nghĩa đặc biệt quan trọng với tinh thần "Thi đua là yêu nước; yêu nước thì phải thi đua. Những người thi đua là những người yêu nước nhất" như lời dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh kính yêu, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương, doanh nghiệp và nhân dân cả nước tập trung thực hiện tốt các nhiệm vụ trọng tâm, mục tiêu chủ yếu sau đây:

Một là, phát huy truyền thống yêu nước, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị, cả dân tộc, sự tham gia tích cực của doanh nhân, doanh nghiệp, nhà khoa học, trí thức, học sinh, sinh viên và toàn thể nhân dân; phấn đấu đến năm 2030 tiềm lực, trình độ khoa học, công nghệ và đổi mới sáng tạo đạt mức tiên tiến ở nhiều lĩnh vực quan trọng, thuộc nhóm dẫn đầu trong các nước có thu nhập trung bình cao. Quy mô kinh tế số đạt tối thiểu 30% GDP, tỷ lệ sử dụng dịch vụ công trực tuyến của người dân và doanh nghiệp đạt trên 80%; hạ tầng công nghệ số tiên tiến, hiện đại, dung lượng siêu lớn, băng thông siêu rộng ngang tầm các nước tiên tiến.

Hai là, khơi dậy mạnh mẽ khát vọng phát triển quốc gia, phát huy tính chủ động, sáng tạo trong toàn hệ thống chính trị và trong nhân dân, tính tự lực tự cường, khai thác tối đa năng lực nội sinh, với quan điểm: “Người dân và doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính; nhà khoa học là nhân tố then chốt; Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”.

Ba là, đổi mới căn bản, toàn diện hoạt động quản lý, điều hành của cơ quan quản lý nhà nước, hoạt động sản xuất, kinh doanh của doanh nghiệp, phương thức sống, làm việc của người dân. Đến năm 2025, phát triển Chính phủ số, kinh tế số, xã hội số, công dân số, công nghiệp văn hoá số đạt mức cao của thế giới. Việt Nam thuộc nhóm các nước dẫn đầu về an toàn, an ninh không gian mạng, an ninh dữ liệu và bảo vệ dữ liệu.

Để đạt được các nhiệm vụ trọng tâm, mục tiêu chủ yếu nêu trên, Thủ tướng đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương, cơ quan, đơn vị trên cả nước nỗ lực thi đua thực hiện “3 quyết tâm”:

Quyết tâm chính trị, đổi mới tư duy, quyết liệt lãnh đạo, chỉ đạo, tạo xung lực mới, khí thế mới trong toàn xã hội về phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia. Nguồn lực bắt nguồn tư duy, động lực bắt nguồn từ sự đổi mới, sức mạnh bắt nguồn từ nhân dân và doanh nghiệp. Căn cứ chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn được giao, hoàn thiện thể chế, pháp lý để tháo gỡ hết các điểm nghẽn, rào cản để phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia; giải phóng tối đa sức sáng tạo. Phải thực sự vào cuộc, coi đây là nhiệm vụ chính trị trọng tâm; phân công nhiệm vụ theo tinh thần “6 rõ: rõ người, rõ sản phẩm, rõ trách nhiệm, rõ thẩm quyền, rõ thời gian, rõ sản phẩm ".

Quyết tâm xây dựng cơ sở hạ tầng công nghệ mang tính đột phá. Trước mắt, trong năm 2025, đảm bảo 100% thủ tục hành chính liên quan đến doanh nghiệp được thực hiện trực tuyến, thông suốt, hiệu quả; 100% thủ tục hành chính không bị giới hạn bởi địa giới hành chính cấp tỉnh. Đồng thời, xây dựng nguồn nhân lực chất lượng cao, có các giải pháp đột phá để thu hút các tập đoàn công nghệ hàng đầu, thu hút nhân tài công nghệ là người Việt và người nước ngoài.

Quyết tâm đẩy mạnh chuyển đổi số, ứng dụng khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo trong hoạt động của các cơ quan trong hệ thống chính trị; nâng cao hiệu quả quản trị quốc gia, hiệu lực quản lý nhà nước trên các lĩnh vực, đảm bảo an toàn, an ninh, bí mật, bảo đảm quyền sở hữu trí tuệ, bảo mật chủ quyền quốc gia; xây dựng và triển khai chương trình phát triển công dân số.

Tại buổi Lễ trọng thể này, Thủ tướng đề nghị cộng đồng doanh nghiệp nỗ lực tập trung thực hiện thực hiện “3 sứ mệnh quan trọng” sau:

Xây dựng tầm nhìn, chiến lược lâu dài, bền vững; nhìn xa, trông rộng, nghĩ sâu, làm lớn, tạo chuyển đổi căn bản; có cấu trúc kinh doanh chủ động, linh hoạt; văn hóa đổi mới mạnh mẽ. Đẩy mạnh hợp tác quốc tế, nghiên cứu, phát triển và đổi mới sáng tạo trong môi trường số.

Chuyển từ ứng dụng và làm chủ công nghệ sang xây dựng năng lực sáng tạo đột phá, tận dụng cơ hội từ Cách mạng Công nghiệp 4.0 để "đi tắt, đón đầu" làm chủ tương lai. Đầu tư vào việc nghiên cứu các giải pháp mới thông minh, công nghệ quản lý; ứng dụng công nghệ số và tự động hóa, tích hợp các công nghệ như trí tuệ nhân tạo, internet vạn vật, dữ liệu lớn vào các sản phẩm và dịch vụ, gắn với phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao. “Đi kịp, tiến cùng, vượt lên” và chiến thắng về đích.

Cải cách mô hình quản lý đồng thời mở rộng năng lực áp dụng các công nghệ mới, số hoá và phát triển các sản phẩm, dịch vụ có tính đột phá để tạo ra sự khác biệt và cạnh tranh trên thị trường.

Thời gian tới, để thực hiện thành công Phong trào thi đua "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số", Thủ tướng đề nghị:

Các cấp ủy đảng, chính quyền, đặc biệt người đứng đầu, cần tiên phong trong nâng cao năng lực số, thúc đẩy đổi mới sáng tạo tại địa phương và cơ quan mình với tinh thần “tư tưởng phải thông, quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động phải quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó”, "Đảng đã chỉ đạo, Chính phủ đã thống nhất, Quốc hội đồng tình, nhân dân ủng hộ, Tổ quốc mong đợi, thì chỉ bàn làm, không bàn lùi".

Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội, cộng đồng doanh nghiệp và người dân tích cực hưởng ứng Phong trào. Doanh nghiệp công nghệ giữ vai trò dẫn dắt, tiên phong; Chính quyền đồng hành; người dân tích cực hưởng ứng tham gia Phong trào với phương châm: “Người dân và doanh nghiệp là trung tâm, là chủ thể, nguồn lực, động lực chính, nhà khoa học là nhân tố then chốt; Nhà nước giữ vai trò dẫn dắt, thúc đẩy, tạo điều kiện thuận lợi nhất cho phát triển khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số quốc gia”.

Hội đồng Thi đua-Khen thưởng Trung ương, các bộ, ngành, địa phương khẩn trương xây dựng, ban hành Kế hoạch triển khai thực hiện Phong trào, ban hành các tiêu chí thi đua phù hợp. Kịp thời biểu dương, tôn vinh, khen thưởng khích lệ, động viên kịp thời bằng nhiều hình thức đa dạng đối với các nhà khoa học, nhà sáng chế, các doanh nghiệp, tổ chức, cá nhân có thành tích trong khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số.

Các cơ quan truyền thông cần tiếp tục thực hiện tốt công tác tuyên truyền, nêu gương, biểu dương gương người tốt việc tốt, điển hình tiên tiến, tiêu biểu, cách làm hay, đổi mới, hiệu quả, "lấy cái đẹp dẹp cái xấu", "lấy tích cực đẩy lùi tiêu cực", “tích cực hoá cái tiêu cực”.

Đồng thời, Thủ tướng đề nghị từng người dân Việt Nam cần thi đua tự trau dồi, học hỏi, không ngừng đổi mới sáng tạo, nâng cao kỹ năng số; nếu không thì kinh tế số, xã hội số không thể phát triển, đất nước không thể phát triển nhanh và bền vững.

Thủ tướng nêu rõ, nhìn lại lịch sử trong suốt 77 năm qua, kể từ khi Chủ tịch Hồ Chí Minh ra Lời kêu gọi thi đua ái quốc (ngày 11/6/1948), tinh thần thi đua đã trở thành động lực mạnh mẽ, khơi dậy lòng yêu nước, ý chí tự lực, tự cường và huy động hiệu quả sức mạnh toàn dân tộc. Các phong trào thi đua liên tục được phát động qua các thời kỳ lịch sử, tạo nên sức mạnh nội sinh to lớn cả về vật chất lẫn tinh thần, giúp đất nước vượt qua mọi khó khăn, thách thức và giành được những thắng lợi vẻ vang qua các thời kỳ.

Với tinh thần đó, Thủ tướng trân trọng đề nghị các cấp, các ngành, các địa phương, các cơ quan trong cả hệ thống chính trị, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội, cộng đồng doanh nghiệp, doanh nhân, các nhà khoa học, các tổ chức, cộng đồng nhiệt tình hưởng ứng và tích cực tham gia Phong trào "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số" có ý nghĩa đặc biệt quan trọng này.

Thay mặt lãnh đạo Đảng, Nhà nước, Thủ tướng trân trọng tuyên bố phát động Phong trào "Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số"! Với quyết tâm chính trị cao, với tinh thần đoàn kết, sáng tạo và khát vọng phát triển mạnh mẽ của dân tộc, chúng ta tin tưởng rằng Phong trào sẽ lan tỏa sâu rộng, tạo động lực mới, sức mạnh mới để đất nước vững bước tiến vào kỷ nguyên mới - kỷ nguyên giàu mạnh, văn minh, thịnh vượng của dân tộc.

Tại buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính và các đồng chí lãnh đạo đã thực hiện nghi thức phát động phong trào “Cả nước thi đua đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số”.

* Trước giờ buổi lễ, Thủ tướng Phạm Minh Chính thăm gian trưng bày sản phẩm đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số của một số Trường Đại học và doanh nghiệp tại khuôn viên Học viện Công nghệ Bưu chính Viễn thông.