Tháo gỡ khó khăn "nội tại"

Trợ giúp pháp lý (TGPL) là việc cung cấp dịch vụ pháp lý miễn phí cho người trong diện theo quy định của Luật Trợ giúp pháp lý, giúp người được trợ giúp bảo vệ quyền, lợi ích hợp pháp của mình, nâng cao hiểu biết, ý thức chấp hành pháp luật; góp phần phổ biến, giáo dục pháp luật, bảo vệ công lý, bảo đảm công bằng xã hội, phòng ngừa, hạn chế tranh chấp và vi phạm pháp luật. Thực hiện nhiệm vụ này, trong những năm qua, Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh (Sở Tư pháp) đã tổ chức nhiều đợt trợ giúp lưu động theo các chuyên đề đến các vùng sâu, vùng xa, biên giới, hải đảo trong tỉnh, từng bước đáp ứng yêu cầu được trợ giúp của người dân trong tỉnh.

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả tích cực đạt được, thì công tác này hiện còn nhiều khó khăn, bất cập. Cùng với những trở ngại do hoạt động trợ giúp thường xuyên đến vùng sâu vùng xa, nơi điều kiện kinh tế - xã hội, nhận thức của người dân còn nhiều hạn chế, thì những khó khăn “nội tại”, như về trụ sở làm việc, nhất là tuyển dụng cán bộ cho hoạt động trợ giúp tại vùng sâu, vùng xa, miền núi và hải đảo... đã ảnh hưởng không nhỏ đến công tác này. Trung tâm TGPL nhà nước tỉnh hiện có 2 chi nhánh trực thuộc, nhưng chỉ Chi nhánh TGPL số 2 phụ trách khu vực miền Tây có trụ sở làm việc tại TP Uông Bí; còn Chi nhánh TGPL số 1 phụ trách khu vực miền Đông, được thành lập và đi vào hoạt động từ năm 2004, nhưng đến nay vẫn phải “nhờ” trụ sở của Trung tâm, Trưởng Chi nhánh là Phó Giám đốc Trung tâm kiêm nhiệm.

Ông Vũ Huy Hạnh, Trưởng Chi nhánh TGPL số 2, cho biết: Đơn vị đang gặp nhiều khó khăn, nhất là về nhân lực. Trong khi đó, CBVC của Chi nhánh thường xuyên được điều động bổ sung cho các đợt TGPL lưu động tại khu vực miền Đông, đến các thôn bản vùng sâu, vùng xa. Trừ các trợ giúp viên, còn lại công chức của Trung tâm hiện không được hưởng phụ cấp công vụ (25%) như các công chức của Sở Tư pháp.

Ông Phạm Quốc Sĩ, Phó Giám đốc Trung tâm, Trưởng Chi nhánh TGPL số 1 chia sẻ: Trong tình hình khó khăn chung, thì việc bố trí biên chế, cơ sở vật chất và kinh phí thời gian qua cũng đã cho thấy sự quan tâm đầu tư, tạo điều kiện cho công tác TGPL của các cấp chính quyền trong tỉnh. Tuy nhiên, do là đơn vị sự nghiệp duy nhất của Sở Tư pháp không có thu, hoạt động chủ yếu dựa vào ngân sách nhà nước cấp, nên cần sớm triển khai xây dựng chế độ, chính sách ưu đãi về thu nhập, đảm bảo đời sống viên chức Trung tâm, nhất là đối với những người đang công tác tại chi nhánh thuộc địa bàn có điều kiện kinh tế - xã hội còn khó khăn. Hiện Trung tâm đã tham mưu cho Sở Tư pháp trình UBND tỉnh phê duyệt chế độ cho các cán bộ hoạt động trợ giúp lưu động với mức hỗ trợ 10-20 nghìn đồng/đơn thư. Bên cạnh đó là tạo điều kiện về học tập nâng cao trình độ cho cán bộ của Trung tâm, như cử đi học sau đại học, học các lớp bồi dưỡng chính trị, chuyên môn, để thu hút nguồn lực cho công tác TGPL.

Về việc giải “bài toán nhân lực”, nhiều CBVC của Trung tâm có ý kiến đề xuất cần có cơ chế thực hiện việc điều động, luân chuyển thường xuyên công chức từ Sở và Phòng tư pháp các huyện hoặc tiếp nhận CBCCVC các ngành khác có đủ tiêu chuẩn chuyên môn, có thâm niên trong nghề về công tác tại đơn vị. Qua đó, có đủ nhân lực bố trí thực hiện các lĩnh vực chuyên môn, từng bước chuyên nghiệp hoá hoạt động TGPL, nhất là nâng cao trình độ chuyên môn của các trợ giúp viên. Cùng với đó là xây dựng được đội ngũ, nhất là các trợ giúp viên pháp lý giỏi về chuyên môn, bằng cách thường xuyên mở các lớp tập huấn, bồi dưỡng nghiệp vụ theo chuyên đề, có tính chuyên sâu; xây dựng phương án giảm bớt các công việc mang tính hành chính để CBVC có thời gian đầu tư vào nhiệm vụ chuyên môn. Tuy chưa phải toàn diện, đầy đủ, nhưng nếu thực hiện được các yêu cầu này, sẽ tháo gỡ được những khó khăn trước mắt, tạo “đòn bẩy”, động lực để đội ngũ làm công tác trợ giúp pháp lý làm tốt hơn công việc được giao.

Minh Hà