Thay đổi chính sách BHXH từ việc tăng lương

Từ ngày 1/7/2023, mức lương cơ sở tăng từ 1,49 triệu đồng lên 1,8 triệu đồng. Điều này sẽ tác động đến các mức đóng BHXH, BHYT và người thụ hưởng chính sách BHXH.

Theo quy định, lương cơ sở là mức lương được áp dụng đối với CBCCVC-NLĐ làm việc trong cơ quan, tổ chức, đơn vị, sự nghiệp của Đảng, Nhà nước, tổ chức chính trị - xã hội được NSNN hỗ trợ kinh phí hoạt động, LLVT. Vì vậy, mức lương cơ sở tăng lên thì việc tham gia và thụ hưởng các chế độ BHXH, BHYT của các đối tượng trên cũng sẽ được điều chỉnh tăng theo.

BHXH tỉnh vừa ban hành văn bản về việc thu BHXH, BHYT, BHTN, bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp theo mức lương từ ngày 1/7/2023. Theo đó, người lao động hưởng tiền lương, tiền công do đơn vị sử dụng lao động quyết định mức tiền lương, tiền công cao nhất để đóng BHXH, BHYT, bảo hiểm tai nạn lao động và bệnh nghề nghiệp bắt buộc bằng 20 lần mức lương cơ sở tại thời điểm đóng. Mức hiện tại là 29,8 triệu đồng, nhưng từ 1/7/2023 khi lương cơ sở tăng thành 1,8 triệu đồng sẽ phải đóng mức 36 triệu đồng/tháng.

Đối với người tham gia BHXH tự nguyện mức đóng thấp nhất không thay đổi bằng mức chuẩn hộ nghèo khu vực nông thôn là 1,5 triệu đồng/tháng. Tuy nhiên, mức lương cơ sở tăng 1,8 triệu đồng thì mức đóng cao nhất của người tham gia BHXH tự nguyện bằng 20 tháng lương cơ sở tại thời điểm đóng 36 triệu đồng (tăng 6,2 triệu đồng so với đóng trước đó). Theo thống kê, tính đến hết tháng 5/2023 toàn tỉnh có 241.000 người được NSNN đóng toàn bộ mức đóng BHYT tính theo mức lương cơ sở từ 1,49 triệu đồng lên 1,8 triệu đồng.

Những trường hợp tham gia BHYT được Nhà nước hỗ trợ một phần mức đóng cũng phải điều chỉnh tính theo mức lương cơ sở 1,8 triệu đồng. Hiện nay toàn tỉnh có tổng số 330.000 người thuộc hộ gia đình làm nông, lâm, ngư nghiệp có mức sống trung bình; HSSV tham gia BHYT hộ gia đình... Đối với trường hợp người tham gia BHYT đã đóng trước ngày 1/7 thì không phải đóng bổ sung phần chênh lệch do điều chỉnh mức lương cơ sở đối với thời gian còn lại đã đóng.

Đặc biệt, đối với trường hợp người tham gia BHYT hộ gia đình khi mức lương cơ sở tăng 1,8 triệu đồng, bao gồm: Người thứ nhất trong gia đình đóng 972.000 đồng/năm (4,5% x 1,8 triệu đồng/tháng x 12 tháng); người thứ 2 bằng 70% của người thứ nhất (tương đương 680.000 đồng/năm); người thứ 3 bằng 60% của người thứ nhất (tương đương 283.000 đồng/năm); người thứ 4 đóng bằng 50% của người thứ nhất (tương đương 486.000 đồng/năm). Từ người thứ 5 trở đi sẽ đóng bằng 40% của người thứ nhất (tương đương 388.000 đồng/năm).

Việc tăng lương cơ sở từ 1/7 cũng sẽ kéo theo việc tăng hàng loạt mức thụ hưởng cho người tham gia. Đơn cử như trường hợp bệnh nhân có BHYT liên tục trong 5 năm. Khi khám chữa bệnh tại các cơ sở y tế, tổng số tiền cùng chi trả trong năm không vượt quá 6 tháng lương cơ sở tương đương 8,94 triệu đồng/năm (trước 1/7) thì lần khám tiếp theo được miễn phí. Khi lương cơ sở tăng, số tiền cùng chi trả cho 6 tháng lương cơ sở sẽ là 10,8 triệu đồng/năm, người bệnh đi khám tiếp theo vượt quá số tiền trên sẽ được miễn phí trong năm.

Do việc tăng lương cơ sở nên mức trợ cấp một lần khi sinh con, hoặc nhận nuôi con nuôi cũng sẽ được điều chỉnh. Lao động nữ sinh con hoặc người lao động nhận nuôi con nuôi dưới 6 tháng tuổi thì được trợ cấp một lần cho mỗi con bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng lao động nữ sinh con hoặc tháng người lao động nhận nuôi con nuôi. Trường hợp sinh con nhưng chỉ có cha tham gia BHXH thì cha được trợ cấp một lần bằng 2 lần mức lương cơ sở tại tháng sinh con cho mỗi con. Như vậy, từ ngày 1/7, mức trợ cấp một lần khi sinh con hoặc nhận nuôi con nuôi sẽ được tăng lên 3,6 triệu đồng, thay vì 2,98 triệu đồng như hiện hành.

Bên cạnh đó, mức hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản cũng được điều chỉnh tăng. Mức hưởng chế độ dưỡng sức, phục hồi sức khỏe sau thai sản một ngày bằng 30% mức lương cơ sở sẽ tăng lên 540.000 đồng thay vì 447.000 đồng. Ngoài ra tăng lương cơ sở còn ảnh hưởng đến trợ cấp một lần, trợ cấp hằng tháng, trợ cấp mai táng, trợ cấp tuất hằng tháng...

Theo số liệu của BHXH tỉnh, đến hết tháng 5/2023, toàn tỉnh có 274.594 người tham gia BHXH, trong đó có 251.119 người tham gia BHXH bắt buộc; có 23.475 người tham gia BHXH tự nguyện; 239.775 người tham gia BHTN; tổng số người tham gia BHYT toàn tỉnh đạt gần 1,3 triệu người, tỷ lệ bao phủ 95,5% dân số tỉnh.