Thêm một mùa Oscar ngập trong tranh cãi

Một mùa Oscar 2025 khó đoán định và ồn ào sắp diễn ra, xì căng đan đeo bám hầu hết các ứng cử viên hàng đầu cho danh hiệu Phim hay nhất danh giá.

Oscar 2025 sẽ diễn ra vào ngày 3-3 tới, sự kiện điện ảnh đáng mong chờ nhất năm hiện đang bị bủa vây giữa những xì căng đan gây ảnh hưởng đến danh tiếng của những ứng cử viên hàng đầu.

Những tranh cãi này xoay quanh chất lượng của những phim nhận đề cử, những nhức nhối trong vấn đề sử dụng AI trong công tác sản xuất...

Ứng cử viên Phim hay nhất đầy tai tiếng

Khi Emilia Pérez dẫn đầu với 13 đề cử Oscar, không ai ngờ rằng chiến dịch quảng bá của bộ phim lại gặp khủng hoảng vì loạt bài đăng cũ của Karla Sofía Gascón.

Những phát ngôn thù ghét trên mạng xã hội đã đẩy nữ diễn viên vào tâm bão chỉ trích, đặt Netflix vào tình thế khó xử khi bộ phim từng được kỳ vọng lớn cho giải Phim xuất sắc nhất.

Tuần trước, nhà báo Sarah Hagi đã khơi lại những dòng tweet cũ của Sofía Gascón, trong đó cô có những phát biểu xúc phạm người Hồi giáo, gọi George Floyd là “tên lừa đảo nghiện ngập” và chế nhạo lễ trao giải Oscar 2021.

Dù nhanh chóng xin lỗi, Sofía Gascón vẫn không dừng lại ở đó mà liên tục khẩu chiến với các cư dân mạng trên Instagram, đồng thời khẳng định sẽ không rút lui khỏi cuộc đua Oscar.

Sự kiện này chỉ như thêm dầu vào lửa khi trước đó Emilia Pérez đã bị coi như "mồi câu" Oscar, được các nhà phê bình đánh giá cao nhưng lại chịu sự chỉ trích nặng nề của khán giả.

Theo nguồn tin nội bộ của The Guardian, ông lớn Netflix hiện đã chuyển hướng chiến dịch Oscar sang Zoe Saldaña, bạn diễn cùng Gascón trong phim, để giảm thiểu thiệt hại.

Tuy nhiên dư luận vẫn sôi sục, nhất là khi các nhà phê bình so sánh Gascón với Donald Trump vì những phát biểu thách thức của cô.

Tờ New York Times thì đánh giá xì căng đan này phản ánh xu hướng mới của Oscar: các cuộc tranh luận xoay quanh phim có đề cử không còn do những chiến dịch truyền thống giật dây mà bị khuấy động bởi mạng xã hội.

Những lùm xùm quanh The Brutalist hay Anora trước đây cũng bùng nổ theo cách tương tự, cho thấy sức mạnh của cộng đồng mạng trong việc định hình cuộc đua Oscar hiện tại và trong tương lai.

Với việc Netflix ngừng tài trợ cho Sofía Gascón tham dự các sự kiện ở Mỹ, tương lai của cô và Emilia Pérez tại Oscar năm nay vẫn còn là dấu hỏi lớn.

Tuy nhiên, một điều chắc chắn là từ giờ, các hãng phim sẽ phải cẩn trọng hơn với các "dấu chân trực tuyến" (digital footprint) của ứng cử viên trước khi bước vào cuộc đua danh giá này.

Tương lai công nghệ AI tại Oscar

Công nghệ AI đã trở thành một phần không thể thiếu trong ngành công nghiệp điện ảnh. Các công cụ AI hiện được sử dụng rộng rãi để hỗ trợ hiệu ứng thị giác (VFX), thay thế khuôn mặt, chỉnh sửa giọng nói và tối ưu hóa hình ảnh.

Một số phim nổi bật như A Complete Unknown, Dune: Part Two và Furiosa: A Mad Max Saga đã áp dụng AI để nâng cao chất lượng hình ảnh, tiết kiệm thời gian và chi phí sản xuất.

Ví dụ, trong Furiosa, AI giúp chuyển đổi gương mặt nhân vật chính từ trẻ sang trưởng thành một cách mượt mà, trong khi Dune: Part Two dùng AI để tái tạo màu xanh cho mắt các nhân vật Fremen.

Tranh luận nổ ra khi The Brutalist bị phát hiện sử dụng AI để chỉnh sửa một số đoạn thoại tiếng Hungary mà không công bố.

Đạo diễn Brady Corbet khẳng định AI chỉ được dùng để tinh chỉnh âm sắc, không can thiệp vào diễn xuất của Adrien Brody hay Felicity Jones.

Trong khi đó, Emilia Pérez cũng ghi nhận việc dùng AI trong khâu hậu kỳ, làm dấy lên lo ngại về sự minh bạch trong quá trình sản xuất phim.

Theo Variety, các chuyên gia trong ngành nhận định rằng mặc dù AI có thể giúp nâng cao chất lượng phim, nhưng việc công khai mức độ sử dụng là cần thiết để đảm bảo tính công bằng, đặc biệt trong mùa giải thưởng.

Trả lời phỏng vấn tờ Variety, một thành viên kỳ cựu của Viện hàn lâm nhấn mạnh: “Các quyết định trao giải phải dựa trên sự đóng góp của con người. Công nghệ AI có thể hỗ trợ, nhưng không thể thay thế hoàn toàn nghệ sĩ”.

Sau những sự kiện kể trên, Viện hàn lâm Khoa học và Nghệ thuật điện ảnh đang cân nhắc điều chỉnh quy định Oscar, yêu cầu các phim phải công khai việc sử dụng trí tuệ nhân tạo (AI).

Đây là nỗ lực tìm cách cân bằng giữa đổi mới công nghệ và sự công bằng trong đánh giá tác phẩm.

Hiện tại, việc công bố này chỉ mang tính tùy chọn, nhưng Viện hàn lâm đang nghiên cứu để đưa vào quy định bắt buộc từ Oscar 2026.

Những ứng cử viên bị Oscar ngó lơ

Gần như là một truyền thống hằng năm, ngay sau khi danh sách đề cử Oscar 2025 vừa công bố, một làn sóng tranh cãi trên mạng xã hội nổ ra khi một số diễn viên và phim được đánh giá cao bất ngờ bị loại khỏi cuộc đua.

Trong đó, đáng chú ý nhất là sự vắng mặt của Daniel Craig (Queer) và Zendaya (Challengers) trong các hạng mục quan trọng.

Daniel Craig (nổi tiếng với vai đặc vụ 007) được kỳ vọng sẽ có đề cử Nam chính xuất sắc nhất với vai diễn trong Queer do Luca Guadagnino đạo diễn.

Nhân vật Lee - một người đàn ông đồng tính ở Mexico thập niên 1940 - là màn trình diễn đầy chiều sâu và cảm xúc nhất trong sự nghiệp của ông, theo nhận định của nhiều nhà phê bình.

Tuy nhiều tờ báo lớn như The Washington Post, The New Yorker... đều đồng tình với quan điểm trên, Daniel Craig vẫn không được Oscar gọi tên.

Cùng với đó, Zendaya cũng bị loại khỏi hạng mục Nữ chính xuất sắc nhất dù cô có màn trình diễn ấn tượng trong Challengers.

Ra mắt đầu năm 2024, phim của đạo diễn Guadagnino là câu chuyện kịch tính xoay quanh tình yêu, sự cạnh tranh và đam mê trong thể thao chuyên nghiệp, vốn được truyền thông kỳ vọng sẽ nhận nhiều đề cử.

Không chỉ Zendaya, phim còn bị loại khỏi các hạng mục quan trọng như Nhạc phim xuất sắc nhất dù phần âm nhạc của Trent Reznor và Atticus Ross trước đó đã giành đề cử Quả cầu vàng.

Nhà phê bình Ryan Rodriguez của HuffPost gọi việc Challengers bị bỏ quên là "khó hiểu" và đặt câu hỏi về tiêu chí của Oscar trong việc công nhận những phim đột phá.

Trên mạng xã hội, nhiều người yêu điện ảnh bày tỏ sự thất vọng, cho rằng Viện hàn lâm vẫn chưa thực sự cởi mở với các tác phẩm có chủ đề LGBTQ+ hay những câu chuyện phi truyền thống.