Thu xuất nhập khẩu: Những khó khăn cần tháo gỡ

Theo báo cáo của Sở Tài chính, tính đến hết quý I-2016, số thu xuất nhập khẩu (XNK) chỉ đạt 3.100 tỷ đồng, bằng 26% dự toán năm, bằng 68% cùng kỳ năm trước.

Cục Hải quan tỉnh cho biết, tính đến cuối tháng 3, một số khoản thu có sự sụt giảm mạnh so với cùng kỳ năm 2015. Nhóm mặt hàng xăng dầu giảm 71% do thuế suất ưu đãi đối với xăng từ 35% giảm xuống 20%, dầu D.O từ 30% giảm xuống 10%; thuế suất nhập khẩu ưu đãi đặc biệt theo Hiệp định ATIGA của dầu D.O giảm từ 5% về 0%; thuế suất nhập khẩu ưu đãi đặc biệt thực hiện Hiệp định VKFTA làm giảm thuế suất ưu đãi của xăng từ 20% xuống 10%; D.O từ 10% xuống 5%; Mazut từ 10% xuống 0%. Giá xăng dầu trung bình quý I giảm mạnh so với cùng kỳ 2015. Bên cạnh đó, vướng mắc về thủ tục kiểm tra chất lượng xăng dầu nhập khẩu từ Kho ngại quan Vân Phong, nên doanh nghiệp không đăng ký được tờ khai tại Hải quan Cửa khẩu cảng Hòn Gai, làm giảm số thu khoảng 300 tỷ đồng.

Theo ông Nguyễn Văn Hường, Phó Cục trưởng Cục Hải quan tỉnh, nguyên nhân số thu XNK đạt thấp so cùng kỳ là giá dầu thế giới tiếp tục giảm; thuế suất ưu đãi đối với nhóm mặt hàng xăng dầu giảm thấp; Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam có vướng mắc về thủ tục đăng ký kiểm tra nhà nước về chất lượng, dẫn đến khối lượng và số thuế nhập khẩu xăng dầu tại Hải quan Cửa khẩu cảng Hòn Gai giảm mạnh trong 2 tháng đầu năm; Bộ Công Thương ban hành Thông tư 52 quy định về hàng hoá được xuất khẩu qua các cửa khẩu phụ, lối mở, khiến hàng hoá qua cửa khẩu phụ Bắc Phong Sinh (Hải Hà) và Ka Long (Móng Cái) bị dừng từ giữa tháng 2-2016. Chính phủ chưa có văn bản phê duyệt kế hoạch xuất khẩu than cục, than cám chất lượng cao giai đoạn 2016-2020, nên ảnh hưởng đến hoạt động xuất khẩu than của TKV và Tổng Công ty Đông Bắc…

Hơn nữa, do chính sách hạn chế than xuất khẩu của Chính phủ nên số thu từ than xuất khẩu chỉ đạt 5 tỷ đồng, giảm tới 96%. Số thu từ nguyên liệu sản xuất dầu thực vật chỉ đạt 58,5 tỷ đồng, giảm tới 64%; nguyên nhân do nguyên liệu sản xuất dầu đậu tương trong nước đã đáp ứng được chất lượng để sản xuất, nên doanh nghiệp tổ chức thu mua trong nước để giảm chi phí sản xuất. Các loại hàng hóa khác, số thu cũng giảm tới 17% do nhu cầu tiêu thụ trong nước với một số mặt hàng như lúa mì, nhựa đường… giảm.

Thiết bị nhập khẩu cho ngành Than mới chỉ nhập tại Chi cục Hải quan Móng Cái với 7 doanh nghiệp, trị giá hàng nhập khẩu chỉ khoảng trên 335.000 USD với số thuế nộp trên 800 triệu đồng. Thực tế các trang thiết bị nhập khẩu cho ngành Than là rất lớn, nhưng hiện chưa có doanh nghiệp nhập khẩu có số thu lớn làm thủ tục tại các cửa khẩu thuộc tỉnh…

Như vậy, những nhóm hàng có số nộp ngân sách lớn những năm trước như xăng dầu, than xuất khẩu, nguyên liệu dầu thực vật nhập khẩu và hàng hoá khác thì trong năm 2016 số nộp ngân sách từ những nhóm này giảm mạnh 2.072 tỷ đồng. Mặc dù số thu từ nhóm hàng ô tô, than, nguyên liệu sản xuất thức ăn chăn nuôi và máy móc thiết bị dự án nhập khẩu tăng trên 851 tỷ đồng cũng không thể bù đắp được số thu giảm…

Những khó khăn trên chắc chắn sẽ ảnh hưởng đến chỉ tiêu thu do Trung ương giao là 12.000 tỷ đồng. Theo dự tính của Cục Hải quan Quảng Ninh, nếu khả năng thu tối đa đạt 12.000 tỷ đồng như dự toán được giao, phải trong điều kiện giá xăng dầu tăng so với hiện nay; thu hút thêm 2 hãng xe ô tô Suzuki và Mecedes nhập khẩu qua cảng Cái Lân; thu hút thêm 2 doanh nghiệp nhập khẩu ô tô tải, máy móc thiết bị ngành Than qua Móng Cái, doanh nghiệp nhập khẩu than qua Cẩm Phả; Chính phủ phê duyệt cho phép xuất khẩu than giai đoạn 2016-2020 theo đề nghị của TKV.

Để đảm bảo nguồn thu ngân sách đúng dự toán năm, ông Nguyễn Văn Hường, cho biết thêm: Ngành Hải quan sẽ tạo mọi điều kiện để thu hút doanh nghiệp; theo dõi và quản lý chặt chẽ các khoản nợ, thực hiện các biện pháp thu hồi nợ thuế, hạn chế phát sinh nợ mới. Đồng thời Cục cũng tăng cường tổ chức tham vấn hải quan - doanh nghiệp để hỗ trợ, tháo gỡ khó khăn cho doanh nghiệp; hướng dẫn doanh nghiệp hoàn thành các điều kiện, hồ sơ thành lập ICD Móng Cái; nghiên cứu đề xuất, kiến nghị các cơ chế chính sách cho ICD Móng Cái hoạt động hiệu quả. Bên cạnh đó, tiếp tục cải cách hành chính, đơn giản, công khai, minh bạch hoá thủ tục hải quan tạo thuận lợi cho hoạt động XNK, xuất nhập cảnh. Đặc biệt, Cục sẽ bám sát kế hoạch XNK của các doanh nghiệp có số thu lớn để kịp thời tháo gỡ khó khăn vướng mắc làm ảnh hưởng đến công tác thu ngân sách nhà nước; chủ động gặp gỡ một số doanh nghiệp ô tô hiện đang có nhu cầu nhập tại cảng Cái Lân để hướng dẫn các thủ tục liên quan đến việc nhập khẩu ô tô. Tuy nhiên, để giải quyết những khó khăn trong thu XNK, theo ông Hường, UBND tỉnh cần sớm tháo gỡ những vướng mắc như đã nêu trên nhằm tạo thuận lợi để ngành Hải quan đảm bảo số thu ngân sách XNK.

Thanh Hằng