Thuốc lá “thế hệ mới” và những hệ lụy khó lường

Người ta tạm gọi “chúng” là thuốc lá thế hệ mới để ám chỉ về các loại thuốc lá biến tướng hiện nay du nhập trong giới trẻ với nhiều tên gọi khác nhau như “thuốc lá chill”, “thuốc lá vui”, “thuốc lá cười”… Chưa có một tên gọi cụ thể, cũng chưa có một nghiên cứu khoa học nào về tác hại thật sự của chúng, chỉ biết rằng hệ lụy cuộc đời của những ai trót đam mê “chúng” thật vô cùng nguy hiểm.

“Năm 2018, em bị tai nạn, trong người em mang một cảm giác đau, ngày nào cũng đau, cứ đêm đến em khó ngủ, vì vậy em tìm đến thuốc lá chill. Sau khi tìm đến thuốc lá chill em cảm thấy tạm thời quên đi cảm giác đau này và dễ ngủ hơn”. Đó là chia sẻ của V.V.T ở Cẩm Thủy, Cẩm Phả, Quảng Ninh. Sau khi bị tai nạn, tay bên phải của V.V.T bị gãy, teo dần đi cùng với cảm giác đau dằn vặt mỗi ngày. Tìm đến thuốc lá chill như một liều thuốc an thần thế nhưng có những lúc V.V.T không thể kiểm soát được hành vi của mình, bị lệ thuộc đánh mất chính mình.

“Cháu nó hút thuốc vào rồi ngủ say đi, đến lúc không có thuốc nữa thì lại lên cơn, chửi bới linh tinh rồi phá tủ. Bây giờ không cho tiền, cháu bán cả quần áo hết đi đến khi còn mỗi một bộ mặc, 10 đôi giày cũng bán hết, còn mỗi một đôi. Không có tiền mua thì cháu nó ra ngoài đường rồi về đập phá linh tinh, cho nó thì thôi” - Mẹ của V.V.T chia sẻ.

Hiện tại, V.V.T sống cùng người mẹ bị khiếm thính. Hàng ngày, mẹ V.V.T đi nhặt than vụn rải rác tại các công trường, bến bãi để bán lấy tiền mưu sinh. Thu nhập một tháng chỉ vỏn vẹn 3-4 triệu thế nhưng làm được đồng nào thì lại phải “nộp” cho con để lấy tiền mua thuốc hút. Bởi nếu không cho thì “con nghiện” lại chửi bới.

V.V.T biết thứ thuốc mà mình hút mỗi ngày đắt đỏ (150 ngàn/điếu), mặc dù thương hoàn cảnh của mẹ, nhưng V.V.T cho rằng mình không còn lựa chọn nào khác, chỉ biết dựa vào mẹ.

“Mong muốn của em bây giờ là được đi cai nghiện hoặc có việc làm để hạn chế thời gian ở nhà. Vì ở nhà em không có gì làm, đau quá em lại hay nghĩ đến thuốc lá, còn nếu có việc làm thì em sẽ hạn chế đi thời gian em nghĩ đến. Sử dụng chất kích thích nó là một việc xấu, nhưng mà hiện tại em thấy nó giúp em quên đi cảm giác đau, nên em mới lạm dụng nó. Sẽ không còn là chính mình nữa, rất dễ quên” - V.V.T bày tỏ.

Nhiều lần V.V.T cùng mẹ đi xin việc làm nhưng đều không thành vì bị từ chối do chấn thương một bên tay. Cũng không ít lần gia đình họ tìm đến Công an phường, Bệnh viện tâm thần Quang Hanh để phường để xin được đi đi cai nghiện tự nguyện hoặc chữa bệnh, nhưng cũng đều thất bại vì không đủ các điều kiện theo quy định.

Trung tá Vũ Mạnh Tùng – Trưởng Công an phường Cẩm Thủy, Cẩm Phả cho biết: Trường hợp của V.V.T là đối tượng sử dụng thuốc lá chill, để xác định tình trạng nghiện ma túy với đối tượng sử dụng thuốc lá chill rất là khó khăn. Xét nghiệm thuốc lá chill xác định sẽ không lên được dương tính với ma túy nhưng nó sẽ ảnh hưởng đến thần kinh của con người. Nên những đối tượng này chúng tôi chỉ đến tuyên truyền vận động để đối tượng từ bỏ thuốc lá.

Hiện trên mạng xã hội Facebook vẫn có những trang bán các loại thuốc lá chill như: “Cẩm Phả Chill”, “Tobaco Cẩm Phả”... Đây là nơi những người như V.V.T vẫn thường đặt mua loại thuốc lá Chill để sử dụng.

Trên trang cá nhân của các tài khoản Facebook này công khai giao bán các loại thuốc lá do chính chủ shop tự gia công đựng trong những bao bì khác nhau kèm những lời quảng cáo cam kết “bao phê”… Thậm chí còn có cả những hình ảnh pha trộn tẩm ướp thuốc lá, hình ảnh những khách hàng "phê pha" khi sử dụng.

Theo tìm hiểu được biết, những điếu thuốc lá này có thể được bào chế từ các loại cỏ có chứa chất kích thích ngang với ma túy (dominix), hoặc là các loại thuốc lá, thuốc lào thông thường nhưng được pha tẩm các chất kích thích hướng thần tinh vi, hoặc thậm chí là ma túy.

Điển hình như vụ việc xảy ra vào ngày 21/6/2023, Công an huyện Tiên Yên, tỉnh Quảng Ninh bắt giữ đấu tranh và khởi tố đối tượng Vũ Nguyễn Minh Đức (sinh năm 2001), trú tại phố Hồng Thạch A, phường Cẩm Thạch, TP Cẩm Phả về hành vi bán nhiều điếu thuốc lá có chứa chất ma túy tên là ADB-BUTINACA.

Thiếu tá Trần Quang Vinh – Đội trưởng Đội CSĐT TP về ma túy Công an thành phố Cẩm Phả, Quảng Ninh cho biết: “Trong năm 2023, lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về ma túy Công an thành phố Cẩm Phả đã phối hợp với lực lượng cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, lực lượng quản lý hành chính và công an các phường, xã phát hiện, bắt giữ trên 20 vụ các đối tượng trà trộn trái phép chất ma túy vào thực phẩm hay thuốc lá”.

Dù cho ẩn sau những điếu thuốc lá là loại chất gì thì tất cả chúng đều gây ảo giác, ảnh hưởng đến thần kinh, sức khỏe thậm chí gây ngộ độc đe dọa đến tính mạng của người sử dụng.

Câu chuyện của V.V.T đang trong hoàn cảnh “chết mòn” vì lỡ nghiện thuốc lá chill không chỉ là hậu quả của riêng V.V.T mà còn là hậu quả của tất cả những ai đã và sẽ phải trải qua nếu cố tình tìm đến các loại thuốc lá chill này. "Chill" một lúc nhưng hỏng một cuộc đời. 

Hiện nay, các loại thuốc lá biến tướng du nhập trong giới trẻ đều có thành phần chất gây nghiện chưa được quy định trong luật, đây là hình thức biến tướng rất tinh vi. Khi chưa có giải pháp ngăn chặn triệt để, điều cần làm ngay bây giờ là đẩy mạnh công tác tuyên truyền cho cộng đồng hiểu rõ về tác hại của thuốc lá nói chung và thuốc lá thế hệ mới nói riêng. Từ đó, sớm có biện pháp chấn chỉnh, siết chặt quản lý đối với các trường hợp quảng cáo, buôn bán tràn lan các loại thuốc lá này trên thị trường, nhằm hạn chế ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe cho người dùng.