Tích cực rà soát, tháo gỡ mọi điểm nghẽn về thể chế, cơ chế, chính sách

Chiều 28/9, tại Trụ sở Chính phủ, Thủ tướng Phạm Minh Chính - Trưởng Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật chủ trì Phiên họp lần thứ ba của Ban Chỉ đạo để đánh giá các nhiệm vụ, kết quả thực hiện các nhiệm vụ được giao từ kể từ Phiên họp lần thứ hai, đề ra các nhiệm vụ, giải pháp để triển khai trong thời gian tới, đặc biệt là các giải pháp đột phá về thể chế để khơi thông mọi nguồn lực, thúc đẩy tăng trưởng kinh tế xã hội.

Các Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long và Hồ Đức Phớc đồng chủ trì phiên họp; cùng dự có lãnh đạo các bộ, ngành, cơ quan Trung ương.

Phát biểu ý kiến tại cuộc họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, chúng ta đang ở trong thời kỳ tăng tốc, bứt phá hoàn thành nhiệm vụ năm 2024, chuẩn bị bước sang năm 2025 - năm hoàn thành toàn bộ các mục tiêu Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra. Vừa qua, Hội nghị Trung ương 10 Khoá XIII đã chuẩn bị các tài liệu, văn kiện gửi xuống Đại hội Đảng bộ các cấp với tinh thần huy động mọi nguồn lực để phát triển đất nước. Hội nghị Trung ương 10 có nhiều nét nổi bật trong các phiên thảo luận, báo cáo, đó là nhấn mạnh tiếp tục đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược, trong đó có đẩy mạnh hoàn thiện thể chế với tinh thần tăng cường phân cấp, phân quyền, cải cách thủ tục hành chính, xoá bỏ các cơ chế xin-cho, giảm bớt các thủ tục hành chính còn rườm rà; rà soát, tháo gỡ các điểm nghẽn về thể chế, cơ chế chính sách để khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển.

Thủ tướng nêu rõ, Chính phủ đã thành lập Ban Chỉ đạo rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật để thực hiện các công việc liên quan tháo gỡ thể chế, vướng mắc trong thực tiễn. Phiên họp này là phiên thứ 3 tập trung vào tháo gỡ các vướng mắc về mặt thể, những là những vấn đề liên quan nguồn lực, xoá bỏ các cơ chế xin-cho, gỡ bỏ các phiền hà, sách nhiễu, làm tăng chi phí tuân thủ của người dân, doanh nghiệp với tinh thần quyết tâm phải cao, nỗ lực phải lớn, hành động quyết liệt, có trọng tâm, trọng điểm, làm việc nào dứt việc đó, phân công “rõ người, rõ việc, rõ trách nhiệm, rõ thời gian thực hiện, rõ hiệu quả, rõ sản phẩm”.

Vừa qua các Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Tài chính, Tư pháp, Văn phòng Chính phủ đã tập trung rà soát những văn bản quy phạm pháp luật, tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc cản trở phát triển. Hiện chúng ta đang hoàn thiện thủ tục để báo cáo cấp có thẩm quyền, bảo đảm là một số Luật mà chúng ta sẽ trình Quốc hội tại Kỳ họp thứ 8 Quốc hội khoá XV.

Thủ tướng cũng cho biết, quá trình này, Ban Chỉ đạo đã phối hợp làm việc với các cơ quan liên quan, tham khảo ý kiến của người dân, doanh nghiệp, các nhà khoa học, nhà nghiên cứu, nhà hoạch định chính sách. Thủ tướng mong các đại biểu tích cực, tập trung trí tuệ, thảo luận vì thời gian có ít, thực tiễn đặt ra yêu cầu chúng ta phải nỗ lực, do đó các đại biểu cần phát huy tinh thần trách nhiệm, đóng góp các ý kiến chất lượng, đi thẳng vào vấn đề, đề ra các giải pháp hiệu quả.

* Theo Bộ Tư pháp, thực hiện nhiệm vụ được giao tại Nghị quyết số 82/NQ-CP ngày 5/6/2024 của Chính phủ về phiên họp thường kỳ tháng 5/2024, Nghị quyết số 93/NQ- CP ngày 18/6/2024 của Chính phủ về nhiệm vụ, giải pháp trọng tâm để thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, Nghị quyết số 97/NQ-CP ngày 24/6/2024 của Chính phủ về Phiên họp chuyên đề về xây dựng pháp luật tháng 6/2024, Công điện của Thủ tướng Chính phủ, Kết luận của Thủ tướng Chính phủ tại cuộc họp của Ban Chỉ đạo ngày 14/8/2024 (Phiên họp thứ 2), chỉ đạo của Phó Thủ tướng Chính phủ Lê Thành Long, trên cơ sở tổ chức thực hiện các hoạt động rà soát văn bản quy phạm pháp luật và đôn đốc xử lý kết quả rà soát đã được thực hiện, Bộ Tư pháp báo cáo Thủ tướng Chính phủ, Ban Chỉ đạo một số nội dung chính:

Đối với các công việc đã thực hiện sau Phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo: Theo đó, về các vấn đề hành chính, ngay sau Phiên họp thứ hai của Ban Chỉ đạo, ngày 14/8 và ngày 16/8, Thường trực Chính phủ đã họp cho ý kiến về 3 dự án 1 Luật bao gồm: Luật Đầu tư công (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của các luật thuộc lĩnh vực quản lý nhà nước của Bộ Tài chính;

Thực hiện chỉ đạo của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Trưởng Ban Chỉ đạo, để xử lý kết quả rà soát, Bộ Kế hoạch và Đầu tư đã xây dựng đề nghị xây dựng Luật Đầu tư công (sửa đổi), Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Quy hoạch, Luật Đầu tư, Luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư và Luật Đấu thầu và Dự thảo các Luật này; Bộ Tài chính xây dựng đề nghị xây dựng và Dự thảo về Luật sửa đổi, bổ sung một số điều của Luật Chứng khoán, Luật Kế toán, Luật Kiểm toán độc lập, Luật Ngân sách nhà nước, Luật Quản lý, sử dụng tài sản công, Luật Quản lý thuế, Luật Dự trữ quốc gia.

Bộ Tư pháp đã phối hợp với Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính và các bộ, ngành, cơ quan, đơn vị có liên quan thực hiện thẩm định đề nghị xây dựng và thẩm định dự thảo 3 dự án Luật nêu trên, kịp thời có Báo cáo thẩm định đối với từng dự án Luật do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chủ trì xây dựng;

Bộ Tư pháp đã tổ chức nhiều cuộc họp với các bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan có liên quan để thảo luận, cho ý kiến đối với các hồ sơ, tài liệu phục vụ Phiên họp thứ ba của Ban Chỉ đạo; trên cơ sở kết quả cuộc họp, Bộ phận thường trực Ban Chỉ đạo tiếp tục chỉnh lý, hoàn thiện dự thảo Báo cáo và các Phụ lục kèm theo;

Ngày 25/9/2024, Bộ Tư pháp phát hành Công văn gửi các bộ, ngành, địa phương và các tổ chức, hiệp hội có liên quan đề nghị tiếp tục thực hiện rà soát văn bản quy phạm pháp luật để tháo gỡ vướng mắc, thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô, trọng tâm là các luật như: Luật Bảo vệ môi trường năm 2020, Luật Tài nguyên, môi trường biển và hải đảo năm 2015, Luật Phòng, chống thiên tai năm 2013, Luật Thương mại năm 2005, Luật Xây dựng năm 2014, ... và các văn bản khác (nếu có), trong đó tập trung vào các nội dung về cắt giảm thủ tục hành chính, đẩy mạnh phân cấp, phân quyền, tháo gỡ các “rào cản” gây khó khăn cho người dân, doanh nghiệp để tổng hợp, báo cáo Ban Chỉ đạo trong phiên họp tiếp theo.

Kết luận phiên họp, Thủ tướng Phạm Minh Chính yêu cầu các thành viên Ban Chỉ đạo tiếp tục bám sát quy chế hoạt động, các nội dung, kế hoạch, hoạt động của Ban Chỉ đạo để tham gia đóng góp công sức, trí tuệ vào rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Các bộ trưởng, trưởng ngành tập trung chỉ đạo quyết liệt, hiệu quả, tập trung lãnh đạo, chỉ đạo, ưu tiên nhân lực, kinh phí, cơ sở vật chất, thời gian cho công tác xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật; trong đó có việc rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật. Thủ tướng nhấn mạnh, chúng ta đang ở trong thời kỳ tăng tốc, bứt phá hoàn thành nhiệm vụ năm 2024, chuẩn bị bước sang năm 2025 - năm hoàn thành toàn bộ mục tiêu Đại hội lần thứ XIII của Đảng. Hội nghị Trung ương 10 vừa qua đã nhấn mạnh yêu cầu tiếp tục đẩy mạnh 3 đột phá chiến lược, trong đó có đẩy mạnh hoàn thiện thể chế, tháo gỡ các điểm nghẽn về cơ chế, chính sách để khơi thông mọi nguồn lực cho phát triển.

Theo Thủ tướng, việc xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật phải theo hướng đẩy mạnh phân cấp, phân quyền mạnh mẽ hơn nữa; giảm thủ tục hành chính, giảm phiền hà, chi phí tuân thủ cho người dân, doanh nghiệp, xóa bỏ cơ chế “xin-cho” và môi trường phát sinh tham nhũng, tiêu cực, nhất là tham nhũng vặt; với tư duy thông thoáng, đổi mới, đột phá, tầm nhìn chiến lược, lâu dài cho sự phát triển, vì lợi ích quốc gia, dân tộc, tránh lợi ích cục bộ. Thủ tướng lấy một số ví dụ cụ thể liên quan tới việc xây dựng quy định về triển khai các dự án đầu tư công, về hợp tác công-tư, về khuyến khích điện mặt trời áp mái…

Thủ tướng nêu rõ, Trung ương và các bộ, ngành tập trung xây dựng luật pháp, thể chế, cơ chế, chính sách, các chiến lược, kế hoạch, chương trình; đẩy mạnh phân cấp phân quyền, đi đôi với phân bổ nguồn lực, nâng cao năng lực thực thi cấp dưới và thiết kế công cụ kiểm tra, giám sát; địa phương quyết, địa phương làm, địa phương chịu trách nhiệm.

Thủ tướng lưu ý, quá trình rà soát, đề xuất xử lý các vướng mắc của pháp luật phải xuất phát từ thực tiễn, tháo gỡ vướng mắc từ thực tiễn. Trong xây dựng luật có nội dung cần quy định chi tiết, cụ thể nhưng cũng có nội dung cần quy định khái quát, nguyên tắc, nhất là những vấn đề còn biến động nhiều thì giao Chính phủ quy định bảo đảm linh hoạt, chính quyền từ Trung ương đến địa phương thực hiện căn cứ thực tiễn. Những vấn đề, dự án, công việc đã giao địa phương làm tốt thì cần phải đánh giá, khái quát, luật hoá.

Thủ tướng nhắc lại tinh thần "Cái gì đã chín, đã rõ, được thực tiễn chứng minh là đúng, thực hiện có hiệu quả, đa số đồng tình thì tiếp tục thực hiện, luật hóa; cái gì chưa có quy định hay thực tế vượt quá quy định thì mạnh dạn thí điểm, vừa làm, vừa rút kinh nghiệm, mở rộng dần, không cầu toàn và không nóng vội". Việc rà soát, xử lý vướng mắc trong hệ thống văn bản quy phạm pháp luật nói riêng và xây dựng, hoàn thiện thể chế, pháp luật nói chung phải bảo đảm tiến độ, thời gian, nâng cao chất lượng; trong quá trình xây dựng pháp luật phải phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội.

Cho ý kiến về một số nội dung cụ thể trong 3 dự án luật do Bộ Kế hoạch và Đầu tư, Bộ Tài chính chủ trì soạn thảo chuẩn bị trình Quốc hội, Thủ tướng yêu cầu các cơ quan chủ trì soạn thảo phối hợp chặt chẽ với các cơ quan của Quốc hội, tiếp thu các ý kiến xác đáng, giải trình thuyết phục với số liệu cụ thể, hoàn thiện các dự án luật.

Thủ tướng cũng cho ý kiến về các phương án xử lý đối với nội dung bất cập, vướng mắc đã được phát hiện, báo cáo tại phiên họp. Đối với các vướng mắc, bất cập tại các dự án luật đã có trong chương trình xây dựng luật, pháp lệnh hoặc đang trong quá trình xây dựng, trình cơ quan có thẩm quyền thì các bộ, cơ quan ngang bộ tổng hợp, đề xuất xử lý ngay trong quá trình hoàn thiện, trình cơ quan có thẩm quyền cho ý kiến hoặc xem xét thông qua. Đối với các dự án luật chưa có trong chương trình, kế hoạch xây dựng luật, pháp lệnh năm 2025 thì tổng hợp, báo cáo, đề xuất Quốc hội.

Cùng với đó, Thủ tướng yêu cầu tiếp tục rà soát, xác định các bất cập, vướng mắc có tính cấp bách, những "điểm nghẽn" về thể chế cần tháo gỡ để tạo thuận lợi cho sản xuất, kinh doanh của người dân, doanh nghiệp, bảo đảm mục tiêu thúc đẩy tăng trưởng, kiểm soát lạm phát và ổn định kinh tế vĩ mô theo đúng yêu cầu nhiệm vụ và chỉ đạo của Chính phủ. Cùng với xây dựng luật, cần khẩn trương xây dựng ban hành các nghị định hướng dẫn thực hiện luật để tổ chức thực thi các luật kịp thời, hiệu quả.

Thủ tướng giao Bộ Tư pháp tham mưu kiện toàn nhân sự Ban Chỉ đạo theo đúng Quy chế hoạt động của Ban Chỉ đạo; đồng thời, tiếp tục tổng hợp tình hình xử lý văn bản sau rà soát và kết quả rà soát từ các bộ, cơ quan ngang bộ và địa phương; phối hợp với các bộ, cơ quan ngang bộ nghiên cứu, đánh giá các kết quả rà soát, báo cáo Ban Chỉ đạo xem xét, quyết định. Để bảo đảm tính khách quan, toàn diện, chính xác của kết quả rà soát, bảo đảm đầy đủ cơ sở tham mưu cho Ban Chỉ đạo, Cơ quan thường trực Ban Chỉ đạo cần linh hoạt tổ chức các hoạt động hội nghị, hội thảo, lấy ý kiến chuyên gia, các nhà khoa học trong các lĩnh vực pháp luật được rà soát theo đúng quy định pháp luật, đặc biệt là các vấn đề có ý kiến khác nhau giữa cơ quan kiến nghị với bộ, cơ quan ngang bộ quản lý nhà nước…