TP Hạ Long: Số hóa bản đồ thổ nhưỡng

TP Hạ Long có trên 72.000ha đất nông nghiệp nhưng chỉ có gần 4.400ha đất sản xuất (chiếm khoảng 5% diện tích), còn lại là đất lâm nghiệp. Diện tích sản xuất ít lại còn bị áp lực chuyển đổi sang các mục đích sử dụng khác. Bài toán đặt ra của TP Hạ Long là làm thế nào vừa phát huy hết tiềm năng, vừa bảo vệ nâng cao độ phì nhiêu của đất, nâng cao thu nhập cho người dân ngay trên những cánh đồng của mình. Giải bài toán này. hiện thành phố đang tập trung triển khai, hoàn thiện số hóa bản đồ thổ nhưỡng và xác định đây là cơ sở khoa học để phát triển nông nghiệp bền vững, hiệu quả.

Đơn vị tư vấn phối hợp cùng với TP Hạ Long tiến hành điều tra thổ nhưỡng trên địa bàn xã Dân Chủ.

Năm 2005, Viện Quy hoạch và Thiết kế nông nghiệp đã tiến hành điều tra bổ sung, chỉnh lý xây dựng bản đồ đất của tỉnh với tỷ lệ 1/100.000 theo hệ thống phân loại năm 1984. Trên cơ sở đó có thống kê số lượng, chất lượng tài nguyên đất của phường Hoành Bồ và 12 xã còn lại. Tuy nhiên, các thông tin này đều đã cũ, chủ yếu là ở tỷ lệ nhỏ với mật độ phẫu diện khoảng 2.000ha/phẫu diện, nên chưa đủ tin cậy để phục vụ đánh giá chất lượng đất đai một cách chi tiết. Trong khi đó, cây trồng nông nghiệp trên địa bàn thành phố khá đa dạng, từ cây lúa, cây rau màu, cây công nghiệp ngắn ngày, hoa cây cảnh, cây dược liệu, cây ăn quả… Việc sản xuất các loại cây này vẫn mang tính tự phát, nhỏ lẻ và theo kiểu truyền thống nên hiệu quả kinh tế chưa cao, chưa đảm bảo mục tiêu an toàn lương thực, bảo vệ môi trường sinh thái, nâng cao thu nhập cho người dân.

Thực hiện số hóa bản đồ thổ nhưỡng, thành phố đã thuê đơn vị tư vấn tiến hành điều tra, đánh giá tài nguyên đất trên địa bàn phường Hoành Bồ và 12 xã. Trong tổng số trên 70.000ha, đơn vị tư vấn đã tiến hành phân tích 15 mẫu thổ nhưỡng với 21 chỉ tiêu lý, hóa học; 570 mẫu đất nông hóa với 18 chỉ tiêu lý, hóa học. Qua kết quả điều tra sử dụng đất và các loại đất hiện có kết hợp với định hướng phát triển nông nghiệp của địa phương, TP Hạ Long đã tiến hành lựa chọn 30 loại cây trồng chính để đánh giá khả năng thích hợp đất đai chi tiết đến từng xã, phường.

Nhờ hiểu rõ tính chất của các loại đất, hàm lượng các nguyên tố vi lượng, chất dinh dưỡng, cán bộ khuyến nông có thể hướng dẫn nông dân bố trí hợp lý các loại cây trồng. Với những diện tích kém thích hợp thì có các giải pháp đồng bộ đi kèm; có giải pháp kỹ thuật đối với từng loại đất; hướng dẫn điều tiết tỷ lệ phân bón và tùy vào đặc điểm địa chất mà có các đề xuất khai thác, sử dụng đất khác nhau. Kết quả chồng ghép, xây dựng các bản đồ đơn tính bằng kỹ thuật GIS đã xây dựng được bản đồ đơn vị đất đai vùng sản xuất nông nghiệp của thành phố theo tỷ lệ 1/25.000. Khi bản đồ nông hóa được ghép vào bản đồ giải thửa sẽ giúp cho thành phố hình thành các vùng sản xuất hàng hóa chuyên canh, sản xuất nông nghiệp an toàn, đồng thời bảo vệ và phát huy hiệu quả tài nguyên đất.

Việc xây dựng bản đồ thích hợp đất đai là cơ sở khoa học để TP Hạ Long phát triển nông nghiệp bền vững, hiệu quả.

Ông Bùi Xuân Hưng, Trưởng phòng Dân tộc TP Hạ Long, cho biết: Trong giai đoạn nền nông nghiệp phụ thuộc vào kinh tế thị trường, trồng cây gì phụ thuộc rất nhiều vào yếu tố đầu ra. Chương trình điều tra đánh giá đất đai này giúp cho người dân ở phường Hoành Bồ và các xã sẽ chủ động chuyển đổi cơ cấu cây trồng, tìm những loại cây trồng phù hợp với tính chất đất đai trong vùng, dựa trên mức độ thích nghi đất đai của nhóm cây trồng. Đặc biệt, do các kết quả nghiên cứu về đánh giá đất đai đều được xây dựng và quản lý trên hệ thông tin địa lý (GIS), giúp cho việc sử dụng khai thác và cập nhật thuận lợi, đảm bảo chính xác.

Không chỉ đánh giá được đầy đủ, chi tiết về khả năng thích hợp của đất đối với các loại cây trồng, nguồn tư liệu này còn là cơ hội để thu hút các tổ chức, cá nhân đầu tư vào sản xuất trong lĩnh vực nông nghiệp. Bởi lẽ trước khi đầu tư, các doanh nghiệp đều phải tìm hiểu thông tin về số lượng, sự phân bố không gian, thành phần cơ giới và đặc điểm chất lượng tài nguyên đất. Việc có sẵn những thông tin cần thiết này sẽ giúp các doanh nghiệp rút ngắn thời gian nghiên cứu, tạo cho TP Hạ Long nâng cao được năng lực cạnh tranh trong lĩnh vực này. Đây cũng là tiền đề quan trọng để Hạ Long hướng tới xây dựng một nền nông nghiệp thông minh.

Hoàng Nga