Triển vọng thị trường chứng khoán phục hồi

Thị trường chứng khoán có diễn biến khá tích cực cho thấy sức hấp dẫn của thị trường này so với các kênh đầu tư khác, đặc biệt trong bối cảnh mặt bằng lãi suất tiền gửi đang ở mức thấp kỷ lục.

Công ty cổ phần chứng khoán Agribank (Agriseco) nhận định: phục hồi là gam màu chủ đạo nhờ các chính sách hỗ trợ tài khóa, tiền tệ dần thẩm thấu vào nền kinh tế. Nhiều doanh nghiệp có thể ghi nhận mức tăng trưởng mạnh mẽ, tạo ra nhiều cơ hội trong việc đầu tư cổ phiếu.

Trong trung hạn, triển vọng nâng hạng thị trường trong năm 2025 sẽ là yếu tố quan trọng thu hút dòng vốn đầu tư nước ngoài tham gia vào thị trường chứng khoán.

Agriseco cho rằng, cơ hội đầu tư sẽ tập trung vào các nhóm ngành có sự phục hồi và tăng trưởng về mặt lợi nhuận so với cùng kỳ, được hưởng lợi từ chính sách của Chính phủ và có câu chuyện thu hút dòng tiền thị trường.

Nhận định về xu hướng dòng tiền trong nước, Agriseco cho biết, tiền gửi vào ngân hàng tăng mạnh thời gian qua. Trong bối cảnh thu nhập của người dân giảm sút, nhu cầu tiêu thụ và số lượng đơn hàng mới suy yếu khiến cho triển vọng kinh doanh kém khả quan, gửi tiết kiệm vẫn là kênh đầu tư được người dân và các doanh nghiệp lựa chọn.

Theo công bố của Ngân hàng Nhà nước, lượng tiền gửi vào hệ thống ngân hàng của cư dân và các tổ chức kinh tế trong năm 2023 đạt hơn 13,5 triệu tỷ đồng, tăng 14% so với cùng kỳ, là mức tăng cao nhất trong 2 năm trở lại đây.

Số dư tiền gửi tiếp tục tăng mạnh, dù cho lãi suất huy động đang ở mức thấp với lãi suất kỳ hạn dưới 6 tháng cao nhất về dưới 4,5%/năm và dưới 6%/năm cho kỳ hạn trên dưới 12 tháng cho thấy: niềm tin của người tiêu dùng và nhà đầu tư vẫn còn thấp.

Lượng tiền chờ mua chứng khoán có xu hướng tăng dần. Đến cuối năm 2023, lượng tiền của khách hàng tại Công ty cổ phần chứng khoán VPS đạt hơn 16.500 tỷ đồng. VPS cũng là công ty chứng khoán dẫn đầu về số dư tiền gửi khách hàng. Theo sau là Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect, với số dư tiền gửi hơn 6.366 tỷ đồng), Công ty cổ phần Chứng khoán Kỹ Thương (5.774 tỷ đồng) và SSI (5.274 tỷ đồng).

Ở chiều ngược lại, thống kê cho thấy lượng cho vay ký quỹ (margin) tới cuối năm 2023 là vào khoảng 180 nghìn tỷ đồng, chỉ xếp sau lượng margin khi thị trường lập đỉnh ở 1.500 điểm vào cuối năm 2021 và cuối quý I năm 2022.

Tuy nhiên, thực tế cho thấy, dòng tiền mới tham gia vào thị trường chưa thực sự tích cực trong bối cảnh lãi suất huy động đã giảm mạnh.

Agriseco nêu quan điểm, với kỳ vọng kết quả kinh doanh của các doanh nghiệp niêm yết tăng trưởng 10% trong năm 2024 trong khi mặt bằng lãi suất tiếp tục duy trì ở mức thấp, mức độ chênh lệch giữa tỷ suất sinh lời của VN-Index và lãi suất huy động bình quân 12 tháng đang dao động trong khoảng từ 2%-2,7%.

Đây là mức chênh lệch tương đối hấp dẫn, tương đương với vùng 1.000 – 1.050 điểm hồi đầu năm 2023 và được kỳ vọng sẽ kích thích dòng tiền lớn quay trở lại thị trường trong trung hạn.

Theo Agriseco, giá trị trái phiếu doanh nghiệp đáo hạn sẽ lớn nhất trong 5 năm tới. Tổng giá trị trái phiếu doanh nghiệp dự kiến đáo hạn trong năm nay cao gấp 1,7 giá trị trái phiếu đáo hạn năm 2023, với hơn một nửa thuộc về các doanh nghiệp bất động sản.

Nhu cầu tái cơ cấu nguồn vốn trong bối cảnh dòng tiền từ hoạt động kinh doanh bất động sản chưa thực sự cải thiện sẽ gây áp lực lên kênh chứng khoán.

Thị trường chứng khoán nói chung và ngành bất động sản nói riêng sẽ phải đối mặt với rủi ro điều chỉnh thường trực khi các khoản vay trái phiếu đến kỳ đáo hạn, Agriseco nhìn nhận.

Từ giữa năm 2022 cho đến nay, tỷ giá USD/VND trải qua nhiều biến động mạnh trong bối cảnh Cục Dự trữ liên bang Mỹ (Fed) "mạnh tay" siết chặt chính sách tiền tệ. Mức lãi suất liên bang tăng với cường độ nhanh và mạnh nhất trong 20 năm trở lại đây khiến cho dòng vốn ngoại bị rút ròng khỏi hầu hết các thị trường chứng khoán mới nổi và cận biên; trong đó có Việt Nam.

Dù vậy, trong bối cảnh lạm phát tại Mỹ đang dần hạ nhiệt và Fed dự kiến sẽ hạ lãi suất đến 6 lần trong năm 2024, xu hướng rút ròng của dòng vốn ngoại được kỳ vọng sẽ dần đảo chiều và các nhà đầu tư nước ngoài có thể quay trở lại mua ròng bắt đầu từ quý II/2024, Agriseco nhận định.

Tuy nhiên, các chuyên gia từ Agriseco cũng cho rằng, một yếu tố rủi ro cần phải theo dõi đó là việc đứt gãy chuỗi cung ứng do xung đột Israel-Hamas leo thang có thể khiến lạm phát không sớm hạ nhiệt như kỳ vọng, gây cản trở kế hoạch hạ lãi suất trong năm 2024

Chuyên gia từ Công ty cổ phần Chứng khoán VNDirect (VNDirect) cũng có góc nhìn khá tích cực về thị trường chứng khoán năm 2024. Theo VNDirect, xuất khẩu tăng trưởng trở lại giúp việc làm và thu nhập cải thiện. Mặc dù xuất khẩu của Việt Nam giảm 4,6% trong cả năm 2023, nhưng tính riêng cho quý IV/2023 đã hồi phục gần 8% so với cùng kỳ năm 2022. Do đó, VNDirect kỳ vọng xuất khẩu sẽ tăng trưởng 7% so với cùng kỳ trong năm 2024, do lượng hàng tồn kho của Mỹ đã trở lại mức bình thường.

Mặc dù việc xuất khẩu một số sản phẩm có giá trị gia tăng cao có thể chưa hoàn toàn phục hồi cho đến nửa cuối năm 2024, số lượng đơn đặt hàng tăng đồng nghĩa các nhà máy có thể tăng cường sản xuất từ sớm. Điều này kéo theo mức lương và số lượng việc làm sẽ tăng, tác động tích cực đến tổng cầu tiêu dùng.

Đi qua những năm khó khăn vừa qua, VNDirect tin rằng người tiêu dùng đã và đang thận trọng hơn, khiến nhu cầu mặt hàng thiết yếu sẽ tăng sớm hơn các mặt hàng không thiết yếu.

Bên cạnh đó, tăng trưởng tín dụng mạnh mẽ sẽ thúc đẩy lợi nhuận ngành ngân hàng. Khi các nhà máy tăng cường sản xuất và người tiêu dùng trở nên lạc quan hơn, VNDirect dự báo tăng trưởng tín dụng năm 2024 đạt 15%. Mặc dù tăng trưởng tín dụng năm 2023 đạt 13,5%, phần lớn kết quả đó đến từ đà tăng mạnh trong tháng 12, vì thế không giúp ích nhiều cho lợi nhuận ngành ngân hàng năm 2023. Công ty chứng khoán này tin rằng, ngành ngân hàng chiếm khoảng 1/3 vốn hóa thị trường, có thể ghi nhận lợi nhuận cao hơn nhiều trong năm 2024.

Chuyên gia phân tích từ VNDirect cũng nhìn nhận, nền lãi suất huy động thấp sẽ giúp cải thiện dòng tiền chảy vào thị trường. Đầu năm 2023, người dân gửi tiền vào tài khoản tiền gửi 1 năm tại ngân hàng với lãi suất trên 9%.

Khi những tài khoản đó đáo hạn, lãi suất đã giảm hơn 300 điểm cơ bản, thì dòng tiền đó sẽ tiếp tục tìm kiếm những khoản đầu tư sinh lời, có thể thông qua kênh bất động sản hay chảy vào thị trường chứng khoán. Vì vậy, các chuyên gia kỳ vọng nhu cầu đầu tư tăng, hoạt động giao dịch sôi nổi hơn có thể là chất "xúc tác" quan trọng cho kết quả kinh doanh của ngành chứng khoán và hỗ trợ định giá thị trường.

Cùng đó, động thái của Fed được cho là sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến thị trường. Theo công cụ FedWatch của CME Group, có hơn 70% khả năng Fed sẽ bắt đầu cắt giảm lãi suất vào tháng 3/2024. Điều này sẽ giúp Ngân hàng Nhà nước có sự linh hoạt hơn trong việc cắt giảm thêm lãi suất điều hành nhằm thúc đẩy tăng trưởng GDP, đồng thời có thêm dư địa để tăng dự trữ ngoại hối mà không làm ảnh hưởng đến giá trị của đồng VND.

Những động thái này sẽ có thể lần lượt làm giảm lợi suất trái phiếu chính phủ Việt Nam, tăng thanh khoản thị trường và hỗ trợ chỉ số P/E (giá trên thu nhập) của VN-Index có thể đạt 15 lần vào cuối năm nay. Chỉ số P/E được xem là một tiêu chí quan trọng để định giá cổ phiếu. Nếu chỉ số này thấp thì có thể hiểu là giá cổ phiếu rẻ và ngược lại.

Nếu việc cắt giảm lãi suất của Fed diễn ra vào cuối năm, VN-Index sẽ vận động kém tích cực hơn. Tuy nhiên, tỷ lệ P/E hiện tại là 13,9 lần, thấp hơn nhiều so với mức trung bình 5 năm là mức không quá khó để duy trì, chuyên gia từ VNDirect nhìn nhận.

VNDirect còn cho rằng, thành tựu ngoại giao là bệ đỡ vững chắc giúp nâng cao vị thế Việt Nam trên trường quốc tế và góp phần cải thiện tiềm năng tăng trưởng dài hạn. Việt Nam ghi nhận mức FDI cao kỷ lục trong năm 2023, góp phần củng cố và tạo động lực tăng trưởng kinh tế trong dài hạn.

Giám đốc điều hành Tập đoàn sản xuất chip Nvidia của Mỹ, Jensen Huang, đã đến thăm Việt Nam để bày tỏ kế hoạch tăng cường mối quan hệ với các công ty bản địa và mở rộng đầu tư vào Việt Nam. Công ty của tỷ phú Ấn Độ Gautam Shantilal Adani đang có kế hoạch đầu tư 3 tỷ USD vào hệ sinh thái cảng biển cũng như các dự án năng lượng gió và mặt trời tại Việt Nam.

Xuất khẩu của Việt Nam vì vậy được kỳ vọng sẽ tiếp tục hướng tới các sản phẩm có giá trị gia tăng cao hơn. Từng được biết đến là đất nước chủ yếu xuất khẩu nông sản và dệt may, Việt Nam sẽ ngày càng khẳng định vị thế trên trường quốc tế thông qua xuất khẩu xe điện và thu hút đầu tư vào lĩnh vực bán dẫn.