Trình tự xử lý nợ thuế và các biện pháp cưỡng chế thu hồi nợ thuế

Đa số các doanh nghiệp, người nộp thuế (NNT) chấp hành tốt quy định của pháp luật về thuế, thực hiện nộp thuế vào NSNN đầy đủ, đúng hạn. Bên cạnh đó vẫn còn một số NNT nợ thuế, trây ì, dây dưa, chiếm dụng tiền thuế. Căn cứ quy định của Luật Quản lý thuế, các văn bản hướng dẫn thực hiện và Quy trình quản lý nợ thuế của ngành Thuế, Cục Thuế Quảng Ninh thông báo về trình tự xử lý nợ thuế và các biện pháp cưỡng chế để thu hồi nợ thuế như sau:

1. Về trình tự xử lý nợ thuế

- Đối với khoản nợ từ 1 đến 30 ngày, kể từ ngày hết hạn nộp thuế: Cơ quan thuế thực hiện đôn đốc bằng cách gọi điện thoại, nhắn tin và gửi thư điện tử cho chủ doanh nghiệp hoặc người đại diện theo pháp luật của NNT để yêu cầu nộp tiền thuế nợ.

- Đối với khoản nợ từ ngày thứ 31 trở lên, kể từ ngày hết hạn nộp thuế: Cơ quan thuế lập thông báo tiền thuế nợ, tiền phạt và tiền chậm nộp theo mẫu gửi đến từng NNT để đôn đốc thu tiền thuế nợ.

- Đối với khoản tiền thuế nợ quá thời hạn nộp từ 61 ngày hoặc trước 30 ngày tính đến thời điểm hết thời gian gia hạn nộp thuế, thời gian không tính tiền chậm nộp, cơ quan thuế xác minh thông tin để thực hiện cưỡng chế nợ thuế theo quy định của pháp luật.

- Đối với khoản tiền thuế nợ trên 90 ngày kể từ ngày hết thời hạn nộp thuế; khoản tiền thuế nợ đã quá thời hạn gia hạn nộp thuế, thời hạn không tính tiền chậm nộp; NNT có hành vi bỏ địa chỉ kinh doanh, tẩu tán tài sản; NNT không chấp hành quyết định xử phạt vi phạm hành chính về thuế: Cơ quan thuế sẽ thực hiện biện pháp cưỡng chế phù hợp để thu hồi nợ thuế.

2. Các biện pháp cưỡng chế để thu hồi nợ thuế

Biện pháp thứ nhất: Trích tiền từ tài khoản của đối tượng bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế tại Kho bạc Nhà nước, tổ chức tín dụng; yêu cầu phong tỏa tài khoản. Biện pháp này áp dụng đối với tổ chức, cá nhân không tự nguyện chấp hành nộp thuế theo quy định, không tự nguyện chấp hành quyết định xử phạt, quyết định khắc phục hậu quả, quyết định hành chính thuế khác hoặc không thanh toán chi phí cưỡng chế.

Biện pháp thứ hai: Khấu trừ một phần tiền lương hoặc thu nhập, áp dụng đối với người nộp thuế là cá nhân bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế được hưởng tiền lương, tiền công hoặc thu nhập tại một cơ quan, tổ chức theo quy định của pháp luật.

Biện pháp thứ ba: Thông báo hóa đơn không còn giá trị sử dụng, được áp dụng khi:

- Tổ chức, cá nhân đã mua hóa đơn do Cục Thuế đặt in và phát hành hoặc hóa đơn của tổ chức, cá nhân tự in, đặt in, hóa đơn điện tử đã được thông báo phát hành có nợ tiền thuế phải cưỡng chế nhưng cơ quan thuế không áp dụng được 2 biện pháp cưỡng chế nêu trên hoặc đã áp dụng nhưng quá thời gian quy định mà vẫn chưa thu đủ số tiền thuế nợ, tiền chậm nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền phạt hoặc trường hợp khác theo quy định.

- Đối tượng bị cưỡng chế do cơ quan thuế khác yêu cầu phối hợp (văn bản yêu cầu của cơ quan hải quan).

Biệp pháp thứ tư: Kê biên tài sản, bán đấu giá tài sản kê biên theo quy định của pháp luật để thu tiền thuế nợ, tiền chậm nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền phạt vào ngân sách nhà nước; đối tượng áp dụng bao gồm:

- Cá nhân là lao động tự do không có cơ quan, tổ chức quản lý lương, thu nhập cố định.

- Tổ chức, cá nhân không có tài khoản hoặc có số tiền gửi từ tài khoản mở tại tổ chức tín dụng nhưng không đủ để áp dụng biện pháp khấu trừ một phần lương hoặc một phần thu nhập, khấu trừ tiền từ tài khoản.

- Tổ chức, cá nhân không áp dụng được 3 biện pháp cưỡng chế nêu trên hoặc đã áp dụng nhưng vẫn chưa thu đủ số tiền thuế nợ, tiền chậm nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền phạt hoặc trường hợp quy định.

- Không áp dụng kê biên tài sản trong trường hợp người nộp thuế là cá nhân đang trong thời gian chữa bệnh tại các cơ sở khám chữa bệnh được thành lập theo quy định của pháp luật.
Biện pháp thứ năm: Thu tiền, tài sản khác của đối tượng bị cưỡng chế thi hành quyết định hành chính thuế do tổ chức, cá nhân khác (sau đây gọi là bên thứ ba) đang giữ được áp dụng khi có đủ các điều kiện sau đây:

- Cơ quan thuế không áp dụng được 4 biện pháp cưỡng chế nêu trên hoặc đã áp dụng nhưng vẫn chưa thu đủ số tiền thuế nợ, tiền chậm nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền phạt.

- Cơ quan thuế có căn cứ xác định bên thứ ba đang có khoản nợ hoặc giữ tiền, tài sản của đối tượng bị cưỡng chế.

Biện pháp thứ sáu: Thu hồi giấy chứng nhận đăng ký kinh doanh, giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp, giấy phép thành lập và hoạt động, giấy phép hành nghề: được thực hiện khi cơ quan thuế đã áp dụng 5 biện pháp cưỡng chế nêu trên nhưng vẫn chưa thu đủ số tiền thuế nợ, tiền chậm nộp tiền thuế, tiền phạt, tiền chậm nộp tiền phạt hoặc trường hợp khác theo quy định. Khi thực hiện biện pháp cưỡng chế này, cơ quan quản lý nhà nước có thẩm quyền phải thông báo công khai trên phương tiện thông tin đại chúng.

Hà Mi (Cục Thuế tỉnh)