Trồng ba kích tím - mô hình cần nhân rộng

Mô hình trồng cây ba kích tím của Hợp tác xã (HTX) Toàn Dân do ông Lê Công Tiềm (xã Thanh Lâm, huyện Ba Chẽ) làm chủ nhiệm đang là một trong những mô hình kinh tế điển hình tại địa phương. Mô hình không chỉ đem lại thu nhập cho người dân mà còn thực hiện đúng chủ trương của huyện về phát triển chương trình OCOP.

Thành viên gia đình ông Lê Công Tiềm thường xuyên theo dõi quá trình sinh trưởng, phát triển của cây trồng.

HTX Toàn Dân thành lập năm 2005 với mục đích là trồng rừng, phủ xanh đồi trọc. Sau 1 năm thành lập, HTX đã trồng được 1.000ha keo. Trồng rừng để đến lúc được thu hoạch cần nhiều thời gian, do đó, ông Lê Công Tiềm đã nghiên cứu trồng ba kích xen với cây rừng để đem lại hiệu quả kinh tế. Theo ông Tiềm, năm 2012, nắm bắt được lợi ích cũng như khả năng phát triển của cây ba kích tím, ông mạnh dạn đầu tư 5ha để trồng ba kích tím với mật độ 6.000 cây/ha. Sau một thời gian thử nghiệm, ông Tiềm tiếp tục trồng thêm 100ha. Tuy nhiên, đến năm 2015, mưa axit xuất hiện tại địa phương đã khiến cây ba kích rụng lá và chết gần hết, ước thiệt hại lên đến 40 tỷ đồng.

Mặc dù gặp phải khó khăn nhưng ông Tiềm quyết không nản chí. Sau thời điểm đó, ông đã đầu tư hàng tỷ đồng để cải tạo đất và trồng lại ba kích. Trước hết, ông Tiềm bắt đầu nghiên cứu thay đổi cách làm giống. Bằng cách liên kết với Viện Công nghệ sinh học Hà Nội, ông đã cho thử nghiệm phương thức làm giống bằng cách nuôi cấy mô. Để giữ được đặc tính và vị thuốc vốn có của ba kích tím, ông đã chuẩn bị rất kỹ khâu chuẩn bị giống. Theo đó, mầm giống phải được ủ trong nhà kính 6 tháng để tránh gió. Sau đó, cấy mầm vào bầu đất và chăm sóc trong nhà lưới. Cây lớn tầm 10-15cm đem ra trồng xen canh với cây rừng để đảm bảo được hoạt chất quý trong cây.

Để ba kích tím phát triển tốt, công đoạn chuẩn bị giống được HTX Toàn Dân chuẩn bị kỹ.

Bên cạnh sự kiên trì, tâm huyết của ông Tiềm, huyện Ba Chẽ cũng đặc biệt quan tâm đến dự án trồng ba kích tím của HTX Toàn Dân bằng những hỗ trợ cụ thể. Theo thống kê của Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện, từ khi HTX thành lập đến nay, hằng năm huyện đều hỗ trợ về thủ tục đất đai, máy móc, phân bón… Năm 2015, sau đợt thiên tai gây ra thiệt hại cho cây ba kích, huyện đã có chương trình hỗ trợ với số tiền 100 triệu đồng. Hiện HTX Toàn Dân đang trồng 10ha cây ba kích tím với mật độ 60.000 cây/ha, gấp 10 lần so với trước đây. Những vườn ba kích được trồng gối nhau để đảm bảo kỳ thu hoạch (thường là sau 3-5 năm trồng).

Một điều khá thuận lợi là cây ba kích rất hợp với khí hậu tại xã Thanh Lâm. Nhờ thích nghi tốt cùng với áp dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật trong ươm giống, trồng nên cây ba kích ngày càng phát triển và có chất lượng tốt. Mỗi khóm ba kích cho thu hoạch hàng chục củ, trung bình giá bán khoảng 200.000 đồng/kg ba kích tươi. Ông Lê Công Tiềm chia sẻ: “Những năm gần đây có nhiều đơn vị tới đặt hàng tại vườn. Mới đây, HTX Toàn Dân đã ký kết hợp đồng với Công ty VOLKA Hà Nội đến năm 2020 bắt đầu phân phối sản phẩm, mỗi năm khoảng 100 tấn, dự kiến khoảng 20 tỷ đồng/năm”. Đây là tin vui đối với một doanh nghiệp nhỏ tại địa phương và cũng là động lực thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội của huyện Ba Chẽ. Đồng chí Vũ Văn Anh, Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Ba Chẽ, cho biết: “Mô hình trồng ba kích của HTX Toàn Dân đang được quan tâm và nhận được sự hỗ trợ của huyện. Mô hình trồng ba kích chắc chắn còn phát triển hơn nữa cùng với sản phẩm trà hoa vàng, mật ong… Đây sẽ là những mô hình, sản phẩm OCOP chất lượng, trở thành thương hiệu của địa phương.”

Thu Hiền