Trồng khoai bồng ở xã Đồng Rui

Diện tích trồng khoai bồng ở xã Đồng Rui (huyện Tiên Yên) hiện có hơn 10ha, tập trung ở khu vực đồng ruộng ngập nước tại tất cả các thôn. Khoai bồng có họ với khoai sọ, củ ráy… nhưng chúng chịu ngập tốt nên người ta còn gọi là khoai nước.

Theo người dân xã Đồng Rui, cây khoai bồng rất dễ trồng, chỉ cần cắm xuống bùn vài tuần là khoai lên um tùm, mọc ra rất nhiều cây con và cứ thế phát triển theo số nhân. Củ khoai ăn bở, mầm khoai dài ra đến vài chục phân, người dân gọi là bồng, có lẽ vì thế thành tên khoai bồng. Bồng khoai nấu canh thịt, cá, tôm đều ngon, dọc khoai phơi héo làm dưa muối ăn giòn và có vị chua đặc trưng, lá khoai dùng làm thức ăn cho lợn hoặc cho cá. Người dân Đồng Rui đã trồng khai bồng từ nhiều năm trước nhưng chỉ trên diện tích nhỏ, khi ấy bồng khoai được nấu canh ăn thay rau trong các gia đình ở xã. Những năm gần đây, nhiều thương lái đến Đồng Rui để thu mua các sản phẩm trong rừng ngập mặn như cua, cáy, ốc, sá sùng… và cả trứng vịt biển Đồng Rui, thế là họ thu mua luôn khoai bồng. Khoai bồng được đưa về các chợ ở TP Hạ Long, Cẩm Phả... được người dân các vùng này ưa chuộng. Bởi lẽ, bồng khoai thu hoạch vào dịp hè, mùa hè có bát canh bồng khoai nấu với tôm bóc nõn, rau ngổ, lá lốt thật ngon.

Gia đình ông Hoàng Văn Thống đã có thu nhập tốt hơn khi chuyển đổi các diện tích ruộng ngập úng sang trồng khoai bồng.

Cùng cán bộ xã Đồng Rui dạo quanh các khu ruộng, chúng tôi thấy các ruộng khoai bồng xen kẽ bên các ruộng lúa đang thì con gái. Ông Hoàng Văn Thống, người trồng nhiều khoai bồng ở thôn Hạ, xã Đồng Rui, cho biết: Chúng tôi đã trồng khoai bồng theo hướng hàng hoá từ 7 năm nay. Gia đình tôi chuyển 5 sào trồng lúa vụ chiêm sang trồng khoai bồng. Chúng tôi không còn phải lo mưa nhiều ngập úng cánh đồng, vì ngập úng lúa chết, nhưng trồng khoai bồng thì có ngập cũng không làm sao. Trồng khoai bồng dễ hơn trồng lúa, năng suất từ 3-4 tạ/sào (khoảng 12,6 tấn/ha). Nếu trồng lúa, nông dân chỉ thu về được khoảng 700 nghìn đồng/sào nhưng khoai bồng chúng tôi thu được 3,5 triệu đồng/sào. Cứ ăn Tết Nguyên đán xong là chúng tôi bắt tay vào trồng khoai, khoảng 2 tháng là được thu hoạch bồng. Bồng khoai thu hoạch nhiều đợt, khoảng 1 tuần/lần nên công việc cứ từ từ mà làm, người trồng chủ động hơn khi xuất bán.

Bà Nguyễn Thị Ao cũng là người trồng nhiều khoai bồng ở thôn Hạ với hơn 10 sào, mỗi năm doanh thu từ 35-40 triệu đồng từ bán khoai. Bà Ao bảo: Hiện bồng khoai ở Đồng Rui không đủ bán. Người nông dân làm ruộng nào cũng biết trồng khoai bồng, không sợ bão gió, lại không phải đầu tư nhiều vốn, dễ tiêu thụ. Thu hoạch bồng khoai nhẹ nhàng không phải một đợt như thu hoạch lúa nên gia đình neo người vẫn làm được. Tôi thấy, trồng khoai bồng rất thích hợp với các mô hình giảm nghèo.

Đồng Rui vốn là xã trước đây gặp nhiều khó khăn do các cánh đồng bị ngập úng, nhiễm mặn dẫn đến mất mùa lúa, nhưng người dân đã biết chuyển đổi nuôi vịt biển trên các cánh đồng nhiễm mặn… Bên cạnh đó, trồng và phát triển khoai bồng theo hướng sản xuất hàng hoá, tận dụng các khu ruộng bị ngập úng cũng là cách biến điểm yếu thành mạnh của người nông dân xã Đồng Rui. Tuy nhiên, việc trồng khoai bồng ở Đồng Rui cần được định hướng, quy hoạch tốt hơn, vì hiện nay việc trồng khoai bồng ở đây vẫn là tự phát. Người dân tự trồng và tự quy hoạch trên diện tích ruộng nhà mình.

Anh Vũ