Trung Quốc đón giám đốc Huawei trở về, 2 công dân Canada được thả tự do

Giám đốc tài chính Huawei Mạnh Vãn Châu về Trung Quốc hôm 25/9, cùng ngày hai công dân Canada bị Bắc Kinh bắt giữ được trở về nhà.

Bà Mạnh Vãn Châu về đến Trung Quốc, kết thúc cuộc chiến chống dẫn độ sang Mỹ kéo dài gần ba năm. Cùng ngày, hai công dân Canada bị Bắc Kinh bắt giữ hơn 1.000 ngày đã được trở về nhà.

Diễn biến này được cho là có khả năng mở đường cho việc cải thiện mối quan hệ giữa Trung Quốc và hai nước phương Tây.

Bà Mạnh, con gái nhà sáng lập tập đoàn viễn thông Huawei Nhậm Chính Phi, được về nhà sau khi đạt thỏa thuận với các công tố viên Mỹ hôm 24/9 về việc kết thúc cáo buộc gian lận ngân hàng.

Vụ việc là một trong những trung tâm của mối bất hòa giữa Bắc Kinh và Washington. Hai người Canada bị chính quyền Trung Quốc bắt giữ chỉ vài ngày sau khi Mạnh Vãn Châu bị bắt.

Thủ tướng Canada Justin Trudeau ôm Michael Kovrig và Michael Spavor khi họ xuống sân bay Calgary. "Các bạn đã thể hiện sức mạnh, khả năng phục hồi và sự kiên trì đáng kinh ngạc", ông Trudeau viêt trên Twitter, đính kèm những bức ảnh chào đón Kovrig và Spavor.

Tại thành phố Thâm Quyến, miền Nam Trung Quốc, bà Mạnh được chào đón nồng nhiệt. Truyền thông nhà nước Trung Quốc hoan nghênh giám đốc tài chính Huawei trở lại nhưng im lặng về Kovrig và Spavor.

Huawei tuyên bố "mong được thấy bà Mạnh trở về nhà an toàn để đoàn tụ với gia đình". Đồng thời, công ty nói sẽ tiếp tục tự bảo vệ trước các cáo buộc của Mỹ.

Thỏa thuận khiến Tổng thống Mỹ Joe Biden đứng trước sự chỉ trích từ những nhà lập pháp theo chủ nghĩa cứng rắn với Trung Quốc. Một số thượng nghị sĩ Đảng Cộng hòa nhanh chóng lên án việc trả tự do cho bà Mạnh và thúc giục Nhà Trắng làm rõ với quốc hội về vấn đề này.

Thượng nghị sĩ Jim Risch cho cho rằng thỏa thuận sẽ khuyến khích Trung Quốc "sử dụng các công dân nước ngoài khác làm con bài thương lượng vì giờ đây họ biết bắt con tin là một thành công để đạt được những gì họ muốn".

Một số nhà bình luận Trung Quốc lại nghĩ khác. Wu Xinbo, trưởng Viện Nghiên cứu Quốc tế tại Đại học Fudan, Thượng Hải nhận định: "Bằng cách đồng ý để bà Mạnh quay trở lại Trung Quốc, chính quyền ông Biden đang phát đi tín hiệu rằng họ hy vọng sẽ xóa bỏ được mớ hỗn độn do chính quyền Trump để lại".

Trung Quốc trước đó đã phủ nhận việc thực hiện "ngoại giao con tin", nhấn mạnh rằng việc bắt giữ hai người Canada không liên quan đến vụ việc chống lại Mạnh Vãn Châu.

Spavor bị buộc tội cung cấp ảnh chụp thiết bị quân sự cho Kovrig và bị kết án 11 năm tù vào tháng 8. Kovrig vẫn đang trong lúc chờ tuyên án trước khi được thả.