Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm: Tuyển sinh gắn với nhu cầu thị trường lao động

Với đặc thù là đơn vị chủ yếu đào tạo học sinh (HS) theo hợp đồng với các doanh nghiệp ngành Than, tuy nhiên những năm gần đây, do nền kinh tế gặp nhiều khó khăn, ảnh hưởng trực tiếp đến hoạt động SXKD của phần lớn các doanh nghiệp, khiến cho công tác tuyển sinh của Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm đã và đang gặp không ít thách thức.

Liên tục “ế” chỉ tiêu tuyển sinh

Năm 2012, mặc dù các doanh nghiệp đăng ký đào tạo với trường cần 4.435 lao động, tập trung ở 3 nghề: Khai thác mỏ, xây dựng mỏ, cơ điện lò (chỉ tiêu được giao là 4.241), song Trường chỉ tuyển được 3.461 người. Đặc biệt là nghề xây dựng mỏ, chỉ tiêu tuyển 900 HS nhưng chỉ có 185 người theo học. Đến hết năm 2013, thực trạng đáng buồn trên vẫn tiếp tục diễn ra. Theo số lượng ký kết trong hợp đồng với 18 doanh nghiệp ngành Than, Trường sẽ phải đào tạo 3.589 HS. Để hoàn thành kế hoạch cho năm 2013, Trường đã tổ chức liên kết với các cơ sở đào tạo, các doanh nghiệp SXKD để thực hiện đa dạng hoá các loại hình đào tạo, tổ chức thực tập sản xuất cho HS, sinh viên gắn với đào tạo; xây dựng 200 mạng lưới tuyển sinh tại 30 địa bàn tỉnh ngoài. Đồng thời, đối với 3 ngành nghề có nhu cầu tuyển sinh cao là kỹ thuật khai thác hầm lò, kỹ thuật xây dựng mỏ và kỹ thuật cơ điện mỏ hầm lò, nhà trường đã áp dụng nhiều chính sách ưu đãi. Theo đó, HS sẽ được miễn học phí, tiền ăn; được ở ký túc xá miễn phí; được bố trí làm việc ngay sau khi tốt nghiệp với mức lương từ 7-15 triệu đồng; nếu đủ điều kiện được học liên thông lên trình độ cao đẳng, đại học... Nhưng trên thực tế, đến hết năm 2013, nhà trường chỉ đào tạo được 2.359 HS (đạt 66,3% so với kế hoạch). Đáng chú ý là trong 2.359 HS trên, thì số lượng HS do các doanh nghiệp tự tuyển sinh là 1.035 HS, Trường chỉ tuyển sinh được 1.324 HS và tỷ lệ HS bỏ học là 12,05%.

Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm. (Ảnh minh họa)

Giải thích về những khó khăn gặp phải trong công tác tuyển sinh, ông Ngô Văn Tung, Phó Hiệu trưởng nhà trường cho biết: “Hiện nay thu nhập của thợ mỏ đã giảm mạnh do những khó khăn của ngành Than, nên sự hấp dẫn của nghề mỏ không còn cao. Đặc biệt, do công việc khai thác than hầm lò thường xuyên tiềm ẩn các rủi ro đe doạ trực tiếp đến tính mạng, nên nhiều gia đình không muốn cho con làm thợ lò. Không những thế, với đặc thù lao động hầm lò 100% là nam giới, tập trung với số lượng đông (chủ yếu là người từ các tỉnh ngoài), nên việc lập gia đình ngay tại Vùng mỏ cũng vô cùng hạn chế, ảnh hưởng lớn tới quyết tâm gắn bó của nhiều công nhân”. Ngoài những nguyên nhân trên, tìm hiểu thêm chúng tôi được biết, người học nghề được tuyển chủ yếu là người nghèo, sống tại các vùng sâu, vùng xa nên phần lớn trong số họ mới có trình độ văn hoá THCS (hết lớp 9). Nhà trường phải tổ chức học thêm 12 tháng học văn hoá trước khi học nghề. Trong khi đó, hầu hết các HS này điều kiện kinh tế gia đình còn rất nhiều khó khăn, hầu hết đều mong muốn nhanh chóng học nghề để kiếm được việc làm, phụ giúp gia đình nên thường xuất hiện tâm lý chán nản, bỏ học về nhà đi làm thuê hoặc chuyển sang hệ đào tạo nghề khác. Qua số liệu thống kê trong 3 năm liên tục cho thấy, thực tế có đến 90% số HS của Trường bỏ học thuộc hệ trung cấp nghề 3 năm, trong đó trên 30% bỏ học ngay trong năm đầu khi các em theo học văn hoá. Như vậy, việc bỏ học giữa chừng không những gây lãng phí cho doanh nghiệp, mà còn ảnh hưởng rất lớn cho nhà trường trong công tác tuyển sinh, đào tạo.

Quyết tâm cải thiện

Năm 2014, chỉ tiêu của Vinacomin đề ra cho Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm là tuyển mới 3.848 HS theo hợp đồng với 15 doanh nghiệp. Trong đó, kỹ thuật khai thác mỏ hầm lò và xây dựng mỏ hầm lò là 2.993 HS; cơ điện mỏ hầm lò là 855 HS. Nhận thấy vai trò của công tác tuyển sinh là công tác quan trọng hàng đầu, có ảnh hưởng rất lớn đến quy mô đào tạo, nhà trường đã xây dựng kế hoạch để tập trung thực hiện đồng bộ nhiều giải pháp. Theo đó, ngay đầu năm 2014, nhà trường đã tổ chức hội nghị khách hàng với sự tham gia của 46 doanh nghiệp ngành Than trên địa bàn tỉnh và các đơn vị tại 30 tỉnh, thành phố trong cả nước nhằm đề xuất cách tháo gỡ những vướng mắc trên. Đặc biệt, lãnh đạo Trường cũng tiếp tục phát động Công đoàn và Đoàn thanh niên cùng tham gia công tác tuyển sinh. Đưa quy mô và mạng lưới tuyển sinh, lực lượng tuyển sinh từ 30 cán bộ tuyển sinh nâng lên con số trên 500 cán bộ, giáo viên, công nhân viên trong toàn nhà trường. Mặt khác, đối với Ban tuyển sinh tỉnh ngoài, từ Hải Phòng đến Quảng Bình và các tỉnh miền núi: Lào Cai, Yên Bái, Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, Hà Giang, Tuyên Quang… nhà trường yêu cầu cán bộ tuyển sinh sẽ phải đến liên hệ làm việc trực tiếp tại các phường, xã; các phòng và Sở LĐ-TB&XH của tỉnh; thậm chí xuống tận thôn, bản và gia đình người dân để động viên con em các dân tộc thiểu số nhập học. Đối với việc tuyển sinh tại chỗ và tại doanh nghiệp, cán bộ tuyển sinh nhà trường sẽ kết hợp cùng với các doanh nghiệp tổ chức các buổi nói chuyện, tư vấn, gặp mặt HS đang học tại Trường để có thể tìm hiểu tâm tư nguyện vọng và định hướng nghề nghiệp cho các em. Ông Tung cho biết thêm: “Xác định vị trí là chiếc nôi đào tạo đội ngũ cán bộ khoa học kỹ thuật, công nhân kỹ thuật cho ngành Than, chúng tôi, cam kết sẽ tiếp tục cung cấp dịch vụ đào tạo chất lượng nhất, minh bạch nhất cho doanh nghiệp và người học. Đồng thời, phấn đấu hoàn thành kế hoạch mà Tập đoàn giao”.

Được biết, tính đến hết tháng 2, đã có 9/15 doanh nghiệp ký kết xong hợp đồng tuyển sinh, đào tạo nghề và 170 HS đã nhập học. Hiện nhà trường đang xúc tiến triển khai việc ký kết hợp đồng với 6 doanh nghiệp hầm lò còn lại (do các doanh nghiệp đang cân đối kế hoạch). Mặc dù còn có nhiều khó khăn, thách thức trước mắt, nhưng với sự nỗ lực và giải pháp đồng bộ, hy vọng công tác tuyển sinh năm 2014 của Trường Cao đẳng Nghề mỏ Hồng Cẩm sẽ có nhiều khởi sắc.

Hoàng Nga