Từ nông thôn mới đến nông thôn kiểu mẫu

Sau hơn 6 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM), bằng cách làm sáng tạo riêng, bức tranh về NTM toàn tỉnh đổi thay từng ngày. Phát huy kết quả đạt được, bước vào chặng đường mới hiện nay, nhiều địa phương đang dồn sức cho các xã sớm về đích NTM, đồng thời thí điểm xây dựng NTM kiểu mẫu.

Dồn sức cho 15 xã cán đích

Thu hoạch lúa mùa bằng máy gặt liên hợp tại xã chuẩn nông thôn mới Hồng Phong (TX Đông Triều). Ảnh: PHAN HẰNG

Đông Hải (huyện Tiên Yên) là một trong 15 xã trong tỉnh được chọn về đích NTM trong năm nay. Cách đây hơn 6 năm, khi bắt tay vào chương trình xây dựng NTM, xã Đông Hải (huyện Tiên Yên) phải đối mặt với nhiều khó khăn, thách thức, như xuất phát điểm thấp, cơ sở hạ tầng thiếu và yếu, trình độ nhận thức và canh tác của người dân còn khá hạn chế. Để từng bước gỡ “nút thắt” về xây dựng NTM, giai đoạn đầu, Đông Hải chủ yếu tập trung vào công tác tuyên truyền để người dân, cán bộ nhận thức rõ vai trò, hiệu quả từ chương trình xây dựng NTM. Khi tư tưởng đã thông, thấm dần tới với người dân, xã bắt đầu huy động nguồn lực mạnh từ sự chung sức của cả hệ thống chính trị kết hợp với sức dân để tạo ra phong trào thi đua xây dựng NTM sôi nổi, thu hút mọi tầng lớp nhân dân tham gia. Bên cạnh đó, xã dành nguồn lực lớn đầu tư trọng điểm vào các công trình giao thông, hạ tầng thiết yếu và hỗ trợ các dự án phát triển sản xuất tập trung... Nhờ những giải pháp linh hoạt này, đến nay, bộ mặt NTM của xã có nhiều khởi sắc: 100% tuyến đường giao thông liên xã, thôn được bê tông hoá giúp người dân đi lại thuận lợi; đời sống, thu nhập của người dân từng bước được cải thiện với mức thu nhập bình quân năm 2016 đạt 39 triệu đồng/người (tăng 15 triệu đồng so với năm 2011). Đến nay Đông Hải đã hoàn thành 17/20 tiêu chí xây dựng NTM.

Ông Đào Quốc Thượng, Phó Bí thư Đảng uỷ, Phó Chủ tịch UBND xã Đông Hải, cho biết: Giai đoạn nước rút này, xã đang huy động cả hệ thống chính trị vào cuộc để hoàn thiện 3 tiêu chí còn lại (văn hoá; hệ thống tổ chức chính trị xã hội vững mạnh; khu dân cư (thôn) NTM kiểu mẫu). Hiện phong trào xây dựng NTM, nhất là xây dựng tiêu chí khu dân cư (thôn) NTM kiểu mẫu đang thu hút người dân tham gia rất sôi nổi, nhiệt tình. Tin rằng, với những khó khăn mà địa phương đã vượt qua, cộng với kết quả đạt được mà chính người dân đang được hưởng lợi trực tiếp, sẽ tạo nền tảng giúp xã tiếp tục đoàn kết, phấn đấu về đích NTM vào cuối năm nay.

Triển khai Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM, năm 2011 trên địa bàn tỉnh có 111 xã của 13/14 huyện, thị xã, thành phố (trừ TP Hạ Long) tham gia. Đến nay đã có 2 địa phương là TX Đông Triều và huyện Cô Tô đạt chuẩn NTM; 35 xã đạt chuẩn NTM (bằng 31,5%). Bước sang giai đoạn mới, tỉnh xác định mục tiêu chính trong xây dựng NTM là chuyển dịch theo hướng từ lượng sang chất, nâng cao các tiêu chí đã đạt. Đồng thời, ưu tiên nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân; hoàn thiện kết cấu hạ tầng kinh tế - xã hội phù hợp; cơ cấu kinh tế và các hình thức tổ chức sản xuất hợp lý, gắn phát triển nông nghiệp với công nghiệp, dịch vụ... Để hiện thực hoá mục tiêu này, đồng thời tiếp sức cho các xã cán đích theo đúng lộ trình, riêng năm 2017 tỉnh đã bố trí vốn 200 tỷ đồng đầu tư xây dựng NTM cho các địa phương. Đặc biệt, tỉnh còn đang triển khai thí điểm mô hình NTM kiểu mẫu tại 3 xã: An Sinh, Việt Dân, Bình Khê (TX Đông Triều)...

Nông thôn kiểu mẫu - đích đến chặng đường mới

Ngay sau khi được công nhận đạt chuẩn NTM vào năm 2015, những năm tiếp theo, TX Đông Triều tiếp tục chỉ đạo các địa phương nâng cao chất lượng tiêu chí đã đạt trong xây dựng NTM. Đặc biệt, sau khi UBND tỉnh có Quyết định số 847/QĐ-UBND (ngày 17-3-2017) “Về việc ban hành Bộ tiêu chí xã nông thôn mới kiểu mẫu áp dụng trên địa bàn tỉnh”, Đông Triều được tỉnh chọn tiên phong triển khai thí điểm mô hình này tại 3 xã: An Sinh, Việt Dân và Bình Khê.

Mô hình trồng rau an toàn của HTX Rau an toàn Tiền An (TX Quảng Yên). Ảnh: Bạch Đằng

Nhắc đến xây dựng NTM thì Bình Khê nổi lên là một trong những địa phương có nhiều cách làm hay, sáng tạo của TX Đông Triều. Tháng 4-2017, ngay sau khi được chọn xây dựng NTM kiểu mẫu, xã đã tích cực tuyên truyền vận động nhân dân hiến đất, vật kiến trúc, đóng góp ngày công, vật chất để tiếp tục mở rộng, làm mới đường giao thông nông thôn; kênh mương nội đồng phục vụ phát triển sản xuất. Xã tập trung chỉ đạo 5/14 thôn làm điểm xây dựng thôn kiểu mẫu NTM (Phú Ninh, Trại Mới A, Trại Mới B, Trại Thông và Ninh Bình) vận động từng hộ gia đình chủ động chỉnh trang tường rào, cổng ngõ; sắp xếp ngăn nắp gọn gàng nhà ở; xây dựng các công trình vệ sinh, chuồng trại chăn nuôi hợp vệ sinh; cải tạo vườn tạp; đặc biệt chú ý làm đường làng, ngõ xóm, nhà ở dân cư, thu gom rác thải với phương châm “3 đẹp” (đẹp nhà, đẹp ngõ, đẹp làng).

Ông Phan Thanh Sản, Phó Bí thư Đảng uỷ, Chủ tịch UBND xã Bình Khê, cho biết: Đến nay, phong trào xây dựng NTM kiểu mẫu đã thu hút người dân tham gia rất hăng hái, bước đầu đạt được kết quả tích cực. Xã đã bố trí hơn 2,6 tỷ đồng cho 5 thôn mẫu đầu tư xây dựng 5 tuyến đường mẫu. Hiện cả 5 tuyến đường mẫu đã giải phóng mặt bằng, rải cấp phối xong, đang tiến hành thi công. Riêng với 25 hộ mẫu, vườn mẫu, xã đã thiết kế xong sơ đồ quy hoạch; đang tập trung hướng dẫn các hộ triển khai xây dựng vườn mẫu. Xã còn vận động xã hội hoá, hiến đất, tường rào, trồng được hơn 3.500m hàng rào cây xanh tại các tuyến đường tới các nhà văn hoá. Thời gian tới, địa phương tiếp tục vận động các hộ xây dựng vườn mẫu gắn với hộ mẫu, trong đó tập trung chỉnh trang lại nhà cửa, vườn tạp, thực hiện nếp sống văn hoá, văn minh, giữ gìn cảnh quan môi trường đường làng, ngõ xóm ngày càng xanh - sạch - đẹp. Đồng thời, tiếp tục huy động người dân tham gia hiến đất, đóng góp ngày công lao động xây dựng thêm nhiều tuyến đường mẫu khác.

Qua hơn 3 tháng triển khai xây dựng NTM kiểu mẫu, đến nay 3 xã (An Sinh, Việt Dân và Bình Khê) đã tổ chức trên 100 hội nghị tập huấn, tuyên truyền nội dung xây dựng NTM kiểu mẫu cho hơn 6.500 lượt người tham gia. Đặc biệt, đã vận động được 269 hộ dân hiến 41.600m2 đất, tháo dỡ 2.600m2 tường bao; chặt bỏ hơn 1.250 cây các loại; huy động hơn 600 ngày công để mở rộng đường giao thông nông thôn, đường giao thông nội đồng, kênh mương nội đồng và xây dựng các công trình NTM kiểu mẫu.

Trao đổi với chúng tôi, ông Nguyễn Đình Tuấn, Trưởng Ban Xây dựng NTM tỉnh, cho biết: Đông Triều đang trở thành lá cờ đầu của tỉnh về xây dựng NTM kiểu mẫu. Thực tế, mô hình này chính là nâng chất bộ tiêu chí cho các xã đã về đích NTM ở giai đoạn trước. Về cách làm, được triển khai theo hướng làm từ trong nhà ra ngoài ngõ, làm từ dưới lên trên, bắt đầu từ xây dựng hộ, vườn, thôn kiểu mẫu rồi đến xã NTM kiểu mẫu, gắn với thực hiện chủ đề công tác năm 2017 của tỉnh “Tăng cường kỷ luật, kỷ cương hành chính; xây dựng nếp sống văn hoá, văn minh”. Năm nay tỉnh phấn đấu xây dựng 1.300 vườn mẫu đạt chuẩn; 100 thôn đạt chuẩn về NTM kiểu mẫu (tiêu chí số 20). Đến nay, phong trào xây dựng NTM kiểu mẫu đang nhận được rất nhiều sự quan tâm của người dân và chính quyền địa phương toàn tỉnh. Mô hình NTM kiểu mẫu thực sự đang là đích đến và chắc chắn được nhân rộng ra toàn tỉnh trong chặng đường sắp tới.

Phạm Tăng